Reklama

Św. Barbara - Patronka górników

Wałbrzyska kraina przez swój związek z rozwijającym się tu od XIX wieku górnictwem na trwałe złączyła się z postacią św. Barbary. Jej wezwanie otrzymała w 1869 r. nowo erygowana, pierwsza od średniowiecza na tym terenie, parafia w Starym-Zdroju. Tu bowiem osiedlało się wielu katolickich górników. Duszpasterze dbali, by w kościołach, gdzie uczęszczali gwarkowie, nie brakowało wizerunku św. Barbary. W kościołach na wałbrzyskim Białym Kamieniu i Podgórzu wciąż wiszą płótna przedstawiające postać Świętej, która w chodniku kopalni przynosi górnikowi wiatyk.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Przybyli po wojnie Polacy pielęgnowali nabożeństwo do św. Barbary. Sztygar Alojzy Biela z zagłębia borysławskiego przywiózł sztandar z wyhaftowanym benedyktyńskim: „Módl się i pracuj”, na którym gwarkowie adorują św. Barbarę.
Początkowo charakter górniczego święta - Barbórki posiadał cechy religijne. Górnicy przed uroczystościami w kopalniach oficjalnie uczestniczyli we Mszy św., ale władze stopniowo marginalizowały i zacierały wszelkie przejawy kultu św. Barbary. 4 grudnia miał kojarzyć się jedynie z karczmą piwną, przyjmowaniem nowych zobowiązań przez przodowników górniczych czy przekroczeniem kolejnych norm wydobycia.
Św. Barbara zniknęła z górniczych sztandarów. Kresową chorągiew w kopalni „Victoria” zastąpiła nowa, bez elementów religijnych, flaga.
Parafie były jedynym miejscem kultu św. Barbary. Tam górnicza brać miała swoje proporce i przy nich występowała. Tak było ze sztandarem ufundowanym w 1975 r. przez górników w parafii św. Franciszka z Asyżu w Wałbrzychu. W tutejszym kościele przy tabernakulum wciąż płoną górnicze lampki.
Zmiana nastąpiła po sierpniu 1980 r. i utworzeniu NSZZ „Solidarność”. Górnicy przywrócili tron swojej Patronce, umieszczając jej podobizny przy bramach kopalni. W Dolnośląskim Przedsiębiorstwie Urządzeń Górniczych w Wałbrzychu wykonano dwanaście aluminiowych statuetek św. Barbary. Ich pierwowzorem była po ustaleniach z abp. Henrykiem Gulbinowiczem figura przekazana z wałbrzyskiej parafii pw. Zmartwychwstania Pańskiego.
Barbórka w 1980 r. miała szczególny charakter. Uroczyście ubrani gwarkowie wzięli udział we Mszy św. na terenie kopalni „Thorez”. Eucharystii przewodniczył bp Tadeusz Rybak. On to poświęcił figurki św. Barbary, potem intronizowane w noworudzkiej, turoszowskiej i wałbrzyskich kopalniach oraz w kamieniołomach w Sobótce.
Górnikom brakowało tylko sztandarów z ich patronką. Sztandary górniczej „S” kopalni „Thorez”, „Victoria”, „Wałbrzych”, „Nowa Ruda” oraz wałbrzyskiego Przedsiębiorstwa Robót Górniczych poświęcił 29 listopada 1981 r. na stadionie piłkarskim K.S. Górnik prymas Polski abp Józef Glemp, który przybył do Wałbrzycha na zaproszenie górników.
W nocy 12/13 grudnia 1980 r. górnicy w obawie przed zniszczeniem przez UB ukryli chorągwie u swoich duszpasterzy. Maria Krokowska wspomina, że jej syn opasał się bławatem sztandaru związkowego kopalni „Wałbrzych” i wyniósł go pod ubraniem z biura „Solidarności”. Tak dotarł do ks. Adolfa Iwanciowa, proboszcza parafii pw. Świętych Aniołów Stróżów. Podobnie było z proporcem kopalni „Thorez”. Ocalił go z innymi górnikami Stanisław Jakubik i ukrył u ks. Juliana Źrałko, proboszcza z Białego Kamienia. Jednak proboszcz parafii pw. św. Jerzego, wspierający górników w trudnych chwilach, szczególnie narażony był na rewizje. Przekazał więc sztandar proboszczowi wałbrzyskiej parafii św. Barbary ks. Ludwikowi Hawrylewczowi. Ten przechował go do 1989 r.
W czasie stanu wojennego nie ośmielono się zniszczyć figur św. Barbary. Górnicy publicznie składali jej wota. Ryszard Mocek wspomina: był taki górniczy przesąd, że św. Barbara na Barbórkę górników zabiera. I rzeczywiście, pod koniec listopada cudem uniknąłem śmierci w kopalni. W 1985 r. w podzięce za ocalone życie wraz z innymi górnikami z kopalni „Thorez” odnowiłem statuetkę Świętej, umieszczając ją w nowej kapliczce.
Patronat św. Barbary dalej jest aktualny. Episkopat Polski w 2003 r. ogłosił wspomnienie św. Barbary dniem modlitwy w intencji bezrobotnych. Co roku byli górnicy wałbrzyskich kopalń przybywają na odpust do kościoła pw. św. Barbary. Ich sztandary pojawiają się na uroczystościach 3 maja, 11 listopada oraz na Mszach św. za Ojczyznę w kościele pw. Świętych Aniołów Stróżów. Nieraz towarzyszy im orkiestra górnicza.

Św. Barbara - dziewica i męczennica z IV wieku. Pochodziła z pogańskiej rodziny z Nikomedii. Gdy jej ojciec dowiedział się, że została chrześcijanką, chciał ją zmusić do wyparcia się wiary, kiedy to nie poskutkowało, doniósł na nią. Została uwięziona w wieży, gdzie miał przed śmiercią objawić się jej anioł z kielichem i hostią. Została ścięta mieczem prawdopodobnie około 305 r. Przedstawiana z mieczem, jako jednym z jej atrybutów. Zaliczona do Czternastu Świętych Wspomożycieli.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2008-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Maryja – lustro Kościoła

Matka to obecność. To ktoś, kto jest zawsze czynnie obecny. Ktoś, kto rodzi, wychowuje, uczy, każdego dnia oddaje życie, daje przykład, tworzy wypełnione miłością środowisko. Motywuje i ukazuje cel.

Maryja jest Matką. Również Kościół jest Matką... Nie będzie on jednak dobrą Matką, jeśli nie będzie swej Matki Maryi znał, kochał i naśladował. Jeśli z Nią nie będzie. Ona pokazuje, jak ma wyglądać Kościół, by spełnił swą dziejową rolę. By historia mogła się wypełnić Bogiem po brzegi. Pomaga mu takim się stać. Podczas rekolekcji głoszonych w 1976 r. w Watykanie kard. Karol Wojtyła uczył, że „ponowne przyjście [Chrystusa] musi być przygotowane przez Ducha Świętego już nie w łonie Dziewicy, ale w całym Ciele Mistycznym”. Według niego, Kościół ma w czasach ostatnich odzwierciedlić w pełni cechy Maryi i przejąć Jej zbawczą rolę. Innymi słowy, ma być „jak Maryja” – święty i nieskalany, stając się ikoną uniżenia, w której jest już miejsce tylko dla Boga. Wtedy – przekonywał przyszły papież – trudna historia będzie mogła przejść w chwalebną wieczność.

CZYTAJ DALEJ

Matka Chrystusowego Kościoła

Święto Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła obchodzone jest w Kościele katolickim w poniedziałek po uroczystości Zesłania Ducha Świętego.

Papież Paweł VI 21 listopada 1964 r., pod koniec III sesji Soboru Watykańskiego II, podczas uroczystej Mszy św. ogłosił Najświętszą Maryję Pannę „Matką Kościoła, to znaczy całego ludu chrześcijańskiego, tak wiernych, jak i pasterzy, którzy Ją nazywają Matką Najdroższą”. Postanowił też, aby „odtąd pod tym najmilszym tytułem cały lud chrześcijański jeszcze bardziej oddawał cześć Bożej Rodzicielce”.

CZYTAJ DALEJ

Bp Kazimierz Gurda do dyrektorów rozgłośni katolickich: głosić dzisiaj orędzie zbawienia – zadanie wymagające, ale konieczne

2024-05-20 18:03

[ TEMATY ]

media

Katolik

Katolickie Radio Podlasie

Dzięki katolickiemu radiu słowa Ewangelii mogą dotrzeć do wszystkich - wskazał bp Kazimierz Gurda podczas Mszy św., która była sprawowana w poniedziałek, 20 maja w Sanktuarium Bł. Męczenników Podlaskich. Do Pratulina na Forum Niezależnych Rozgłośni Katolickich przybyli przedstawiciele 19 stacji z całego kraju.

Gospodarzem tegorocznego, wiosennego spotkania jest Katolickie Radio Podlasie – rozgłośnia diecezji siedleckiej. W zjeździe forum uczestniczy także ks. Paweł Rytel-Andrianik – szef Sekcji Polskiej Radia Watykańskiego i portalu Vatican News. Przed Mszą św. goście forum poznali historię Unitów Podlaskich i ich męczeństwa.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję