Prawdziwi wyznawcy Chrystusa?

Gdy bywam w Rzymie, bardzo lubię odwiedzać ciche, całkowicie odseparowane od miejskiego gwaru, pełne niezwykłego uroku miejsce, gdzie w gaju eukaliptusowym stoją trzy świątynie – to Tre Fontane (Trzy Źródła), położone kilka kilometrów od Bazyliki św. Pawła za Murami (San Paolo Fuori le Mura).

Wyznawcy Chrystusa

W starożytności miejsce to zwane było Ad Aquas Salvias (U Wód Salwiańskich) i znane jest przede wszystkim z tego, że to tutaj w 67 r. miała miejsce egzekucja św. Pawła. W miejscu tym dokonano również egzekucji wielu tysięcy chrześcijan: najgłośniejsza z nich – masowa egzekucja miała miejsce w czasie panowania Dioklecjana w 303 r. Ścięto wówczas tutaj św. Zenona, trybuna, wraz z jego 10 203 legionistami, którzy przyjęli chrzest i byli chrześcijanami.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Dioklecjan, za którego panowania, obok Nerona i Domicjana, doszło do największych prześladowań chrześcijan, skazał ich na śmierć, ale zanim wykonano tę masową egzekucję, kazał im wznieść gigantyczne termy jego imienia – Terme di Diocleziano, dziś nieopodal Stazione Termini w Rzymie. Stąd też w okresie renesansu zachowane centralne budynki term Michał Anioł przebudował na wspaniałą bazylikę pw. Santa Maria degli Angeli e dei Martyri – Matki Bożej Anielskiej i Męczenników – dla upamiętnienia tychże właśnie męczenników, którzy swoją krew oddali za Chrystusa.

Reklama

Gdy czytamy np. w Martyrologium Rzymskim opisy straszliwych kaźni chrześcijan, jakie przez trzy wieki miały miejsce w Imperium Romanum, nie zawsze zdajemy sobie sprawę z jednej niezwykle istotnej kwestii: Jak ciężkie nie byłoby oskarżenie, ile dowodów nie przedstawiono by, że podsądny należał do owej budzącej w Rzymianach odrazę chrześcijańskiej sekty, to sprawa ocalenia życia przedstawiała się niezwykle prosto. Należało przed sędzią zaprzeczyć oskarżeniom i w jego obecności złożyć ofiarę rzymskim bogom. I człowiek zamiast być ukrzyżowany, spalony żywcem, rzucony na pożarcie dzikim zwierzętom czy zamordowany w inny, okrutnie wymyślny sposób, swobodny jak ptaszek wracał do domu. A zatem czy potężne, budzące respekt i grozę w ówczesnym świecie Imperium Romanum było naiwne jak dziecko, że tak łatwo można je było zwieść? Nic bardziej błędnego! Imperium doskonale wiedziało, co robi! Człowiek wyrzekający się w obecności rzymskiego sędziego Boga wyrzekał się wszystkiego, co było najcenniejsze i najświętsze! I wyrzekał się życia wiecznego. Był wówczas już zupełnie kimś innym i to Rzymowi doskonale wiedzącemu, co robi, zupełnie wystarczało. Tyle tylko, że setki tysięcy chrześcijan wolało ponieść męczeńską śmierć na tym świecie, by zyskać życie wieczne na tamtym, prawdziwym, niż skorzystać z tej tak łatwej na pozór furtki ratunku.

Awangardowa Europa

Reklama

Gdy dziś przechadzam się po eukaliptusowym gaju, wstępując do jednego z trzech kościołów w tym uroczym parku – kościoła Santa Maria Scala Coeli (od objawienia Matki Bożej w tym miejscu), zbudowanego na katakumbach kryjących szczątki tych dziesięciu tysięcy męczenników, zdaję sobie sprawę z tego, że przez dwa tysiąclecia – i tak będzie dalej, do końca świata – nic się nie zmieniło w najistotniejszej kwestii: „a każdego, kto się Mnie wyprze przed ludźmi, wyprę się i Ja przed moim Ojcem, który jest w niebie” (por. Mt 10, 33). Przesłanie Chrystusa jest jak zawsze w Ewangeliach niezwykle jasne. I trzeba powiedzieć, że jakkolwiek wiek XX przyniósł największą od czasów starożytnych liczbę świętych męczenników za wiarę, to krwawe prześladowania ominęły Europę. Ominęły, prawdę mówiąc, jak na razie, bo od lat wielu europejskich polityków wręcz wychodzi z siebie, wykonując przedziwne podrygi, by rozpętać konflikty religijne w Unii: ot, zbliżają się święta Bożego Narodzenia i znów pewnie Anglicy (i nie tylko) zafundują nam kabaretowy spektakl walki ze św. Mikołajem, drzewkiem bożonarodzeniowym czy przesyłanymi bliskim kartkami pocztowymi z życzeniami świątecznymi. Jak na razie usiłowania te budzą śmiech i politowanie, ale w tę walkę o „postęp i tolerancję” angażuje się coraz więcej instytucji państwowych i międzynarodowych, np. Trybunał w Strasburgu, który uniesiony szczytnym zapałem do walki z krzyżem – jego zdaniem: walki o „praworządność” – łamał sam prawo, przekraczając swoje kompetencje.

Chrześcijańscy wyznawcy „postępu”

Reklama

Problem jednak istnieje zupełnie inny. Oto my, miliony obywateli własnego państwa, z jednej strony bywamy, choć nie wszyscy, na niedzielnej Mszy św., łamiemy się opłatkiem w Wigilię Bożego Narodzenia, idziemy ze święconym w Wielką Sobotę, chrzcimy się, bierzemy kościelny ślub, a w ostatniej drodze towarzyszy nam krzyż – znak wiecznego zbawienia. Czy więc jesteśmy tak jak ci męczennicy legioniści członkami tego samego Kościoła? No, chyba jednak nie całkiem! Jakkolwiek nie jesteśmy świadkami prześladowań jak za Dioklecjana czy współcześnie np. w Azji, to w zasadzie każdy dzień przynosi nam informacje o znieważaniu krzyża i innych symboli religijnych oraz o coraz bardziej prymitywnych i agresywnych bluźnierstwach, atakujących, co dziwne, akurat tylko chrześcijan, a w szczególności katolików. Co chwila media lansują jakiegoś wybitnego „myśliciela i znawcę teologii” (najczęściej z samej „stolyce”), którego wynurzenia mogą doprowadzić normalnego człowieka do ciężkiego ataku śmiechu. Albo „wybitnego artystę”, co to zamyślony nad ludzką kondycją i egzystencją człowieczą albo kurzą, albo jakiegokolwiek stworzenia bądź jakąkolwiek inną, ku zachwytowi mediów i odnośnych władz (ordery, tytuły i zaproszenia do mediów), a to przybija genitalia do krzyża albo kurę, albo też daje wyraz w inny, wulgarny i prymitywny sposób swojej „twórczej ekspresji”! To znów jakiś „postępowy Europejczyk” oblewa moczem modlących się ludzi we Wrocławiu, przy całkowitej bierności władz (te ostatnio zajmują się zupełnie czymś innym), i tak dalej.

Najdziwniejsza jest jednak nasza reakcja na te bluźnierstwa. W kraju, gdzie katolicy ponoć są w przeważającej liczbie, na te coraz bardziej prymitywne, coraz bardziej agresywne i coraz bardziej bezczelne oraz łamiące prawo prowokacje po prostu nie reagujemy, mimo że one przecież właśnie nas bezpośrednio dotyczą. Nikt od nas nie wymaga dawania świadectwa naszej wierze poprzez męczeństwo, ale żeby nie zdobyć się nawet na najmniejszy gest protestu: wyłączyć szklane, łżące, rozjątrzone i rozpyskowane pudło, czyli telewizor, albo po prostu przełączyć na inny kanał... – to takie trudne? Nie nabijać kasy redaktorkowi piśmidła szerzącego „misję tolerancji i nowoczesności”, od którego nawiedzonego bełkotu normalnemu człowiekowi robi się po prostu niedobrze! Sklepy, galerie handlowe kipią od towarów różnych firm. Czy musimy taki sam towar kupować akurat w firmie, która ponoć jest handlowa, a zarobione na nas pieniądze obraca na wyśmiewanie nas, naszej wiary i tradycji, na poniżanie tych, z których żyje? Przecież bez nas, klientów, widzów, konsumentów, te cudaczne twory walczące o „postęp i tolerancję” po prostu nie istnieją! Tracą rację bytu i to wystarczy, aby stojąc przed taką perspektywą, szybko spokorniały i przycichły!

Nie jestem teologiem i broń Boże nie chciałbym się wypowiadać w tych kwestiach, ale ogarnia mnie pewna wątpliwość. Jakkolwiek Kościół jest jeden i trwać będzie, jak zapewnił Chrystus (a czego do końca chyba nie zrozumieli jego wrogowie) do końca świata, to czy my jesteśmy tak jak ci legioniści członkami tego samego Kościoła? Gdy jedni dając świadectwo swojej wiary ponosili i ponoszą męczeńską śmierć, to drudzy, mimo że drepczą w niedzielę na Mszę św., nawet przysłowiowym małym palcem nie ruszą, gdy lży się najświętsze dla nas symbole? Kupują co dzień, czy co tydzień piśmidła, których racja bytu polega na atakowaniu Kościoła Chrystusowego? Bo Kościół nie jest nasz, jest Chrystusa, który jest jego niewidzialną głową? Jak papugi przy byle okazji powtarzają bezmyślne brednie nie tyle domorosłych, co telewizorosłych „myślicieli i filozofów”, których racja bytu polega na atakowaniu nas? Głosują na polityków, którzy za nasze pieniądze mobilizują wielkie siły w celu ochrony marszów „tolerancji”, których cechą wyróżniającą nie jest tolerancja tylko usilna próba prowokowania, a ślepną i głuchną na ordynarne ataki na ludzi wierzących? No cóż, optymistyczne (czy dla wszystkich) jest to, że na te pytania każdy z nas w swoim czasie otrzyma wyczerpującą odpowiedź.

Autor jest profesorem Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.

W 34. niedzielę zwykłą, ostatnią w roku liturgicznym, staje także przed nami Jezus Chrystus jako Król Wszechświata. Kult Chrystusa Króla wyrósł z nabożeństwa do Serca Jezusowego. Na prośbę biskupów polskich, za pontyfikatu papieża Klemensa XIII w 1765 r. została wprowadzona uroczystość Serca Jezusowego, w piątek po oktawie Bożego Ciała. Papież bł. Pius IX w 1856 r. rozciągnął obchody tego święta na cały Kościół. W 1925 r. papież Pius XI wydał encyklikę Quas primas i na mocy posiadanej władzy zaprowadził do liturgii kościelnej osobne święto Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata. Wyznaczył je na ostatnią niedzielę października i polecił, aby w tym dniu corocznie oddawano całą ludzkość Najświętszemu Sercu Jezusowemu. Podczas reformy kalendarza liturgicznego, po Soborze Watykańskim II, papież Paweł VI przeniósł to święto w 1969 r. na ostatnią niedzielę roku liturgicznego nadając mu nazwę Uroczystości Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata. Chociaż uroczystość została wprowadzona stosunkowo niedawno (79 lat temu), to odniesienie tytułu królewskiego do Boga było używane w Biblii dla wyrażenia tajemnicy Pana, który zasiadając na niebieskim tronie jest władny objąć, prowadzić cały kosmos i nim rządzić. Na kartach Pisma Świętego obraz króla zasiadającego na tronie pierwszy raz zjawia się w pieśni Mojżesza i Miriam: „Pan jest królem na zawsze, na wieki!” (Wj 15,18). Idea wiecznego królowania Boga powraca wielokrotnie w innych księgach. Jego panowanie trwa od niepamiętnych czasów (por. Ps 74; 93). W starotestamentowych Księgach Sędziów i Samuela królowanie Pana nad swym ludem wyklucza ludzką władzę królewską jako właściwą formę sprawowania rządów nad ludem Przymierza. Ustanowienie Saula, a potem Dawida królem wymagało szczególnego przyzwolenia Bożego. Królewski dom Dawidowy nie obala najwyższej władzy Boga, jest On nadal najwyższym Władcą, Panem całej ludzkości i Królem Izraela. Bóg panuje nad swoim ludem i nad królem Izraela. Biblijny obraz panowania Bożego ogarnia swym zasięgiem wszystkie narody. Bóg sprawuje nad wszystkimi suwerenną władzę, a w czasach ostatecznych wszystkie narody oddadzą Mu cześć. Psalm 93 pięknie chwali królowanie Boga: „Pan króluje, oblókł się w majestat, Pan przywdział potęgę i nią się przepasał: tak utwierdził świat, że się nie zachwieje…” (w. 1). Podobnie Psalm 47 oraz Psalmy 96-99 są pięknymi hymnami na cześć Boga-Króla. Panowanie Boga obejmuje wszystkie siły natury oraz wszystkich bogów, których czczą ludzie. Pan Bóg panuje w niebie, a Stary Testament wymienia Arkę Przymierza jako tron Boży (1 Sm 4,4; Ps 99,1). Prorok Izajasz ukazuje Boga na wysokim i wyniosłym tronie w otoczeniu serafinów oddających Mu cześć. Prorok Zachariasz głosi, że Bogu należy się chwała od wszystkich narodów. Nowy Testament ukazuje często Pana Jezusa jako króla. Ten obraz nawiązuje do przepowiedni króla z rodu Dawida oraz pochodzącej ze Starego Testamentu idei Mesjasza. Mesjasz - z języka hebrajskiego - znaczy „namaszczony, pomazaniec”. Te określenia zostały przejęte przez język grecki (messias), co po przetłumaczeniu zostało odzwierciedlone w formie „christos”. Jezus Chrystus, jak wykazuje Ewangelista Mateusz (1,1) i Apostoł Narodów w Liście do Rzymian (1, 3), jest potomkiem Dawida. Jest więc królewskim pomazańcem, jak wskazują na Niego liczne proroctwa ze Starego Testamentu. W Ewangeliach Jezusa nazwano Synem Dawida, królem Żydów lub królem Izraela. Podczas procesu sądowego przed Piłatem tych tytułów używają Jego wrogowie - oskarżyciele. Jezus potwierdził wprost swą królewską godność odpowiadając na pytanie najwyższego arcykapłana: „Czy Ty jesteś Mesjasz, Syn Błogosławionego?” (Mk 14,61). Jezus odpowiedział wtedy: „Ja Jestem [Mesjaszem]. Ujrzycie Syna Człowieczego siedzącego po prawicy Wszechmocnego i nadchodzącego z obłokami niebieskimi” (Mk 14,62). Opis królewskiego panowania Chrystusa osiąga swoje apogeum w Księdze Apokalipsy. Bóg przez św. Jana przedstawia Jezusa jako Króla królów i Pana panów (por. 19,16; 17,14). Jezus Chrystus zajmuje w proroczej wizji Nowego Testamentu miejsce należne Bogu w tekstach Starego Testamentu mówiących o Jego panowaniu. Jezus Chrystus jest Królem narodów lub wieków. Apokaliptyk ukazuje w większej części swej księgi zwycięstwo Boga nad mocami zła. W Nowym Testamencie, w osobie Jezusa Chrystusa połączone są urzędy proroka, kapłana, sędziego i króla ze Starego Testamentu. Jezus jest królem wywyższonym ponad wszystko i ponad wszystkich; przed Nim zegnie się każde kolano, jak trafnie ujął to św. Paweł w Liście do Filipian (por. 2,9-11). Jezus Chrystus jest Królem. A Jego królestwo? Liturgia mszalna mówi w prefacji - uroczystym wezwaniu do dziękczynienia - że jest to „wieczne i powszechne Królestwo: królestwo prawdy i życia, królestwo świętości i łaski, królestwo sprawiedliwości, miłości i pokoju” (MR 205*). Odwołajmy się jednak do Pisma Świętego Nowego Testamentu, w którym jest o nim mowa ponad 100 razy, najczęściej w przypowieściach. Niektóre przypowieści są przedstawione przez różnych Ewangelistów. Założenie Królestwa Bożego opisuje Jezus w przypowieści o zasiewie i jego różnych wynikach. To królestwo charakteryzuje się dynamizmem rozwoju. Ukazany jest on jako zasiew rosnący własną siłą lub jako ziarno gorczycy czy zaczyn chlebowy. Najwyższą wartość Królestwa Bożego przedstawiają przypowieści o skarbie ukrytym w roli i drogocennej perle, o wieży i wojnie. Pomimo zainaugurowania Królestwa Bożego na ziemi, na świecie istnieje zło, co odzwierciedla przypowieść o chwaście oraz o sieci zagarniającej różne ryby: dobre i złe. W Królestwie Bożym obowiązują inne, nowe kryteria oceny, w stosunku do ludzkich królestw. O tej nowej skali opowiadają przypowieści o faryzeuszu i celniku, o głupim bogaczu, który zbudował nowe spichlerze; bogaczu, który się świetnie bawił i o Łazarzu; robotnikach w winnicy, o dwu skreślonych długach (jawnogrzesznica), zaginionej owcy, zagubionej drachmie oraz o synu marnotrawnym. Cechy królestwa, które można poznać z nauczania Jezusa budzą w niektórych słuchaczach zasadniczy opór. Kapitalnie przedstawia to przypowieść o dziatwie na rynku, przypowieść o dwóch synach wobec rozkazu ojcowskiego, przypowieść o wielkiej uczcie i niegrzecznych zaproszonych, o nieurodzajnym drzewie figowym i o przewrotnych rolnikach - dzierżawcach winnicy. Dla Królestwa Bożego potrzeba się poświęcić. Wzywa nas do tego przypowieść o obrotnym (nieuczciwym) rządcy oraz o minach i talentach. Wobec takich wymagań Pan Jezus daje wskazówki w postaci nowego przykazania, aby się nie pogubić w drodze. Odzwierciedlają je przypowieści o nielitościwym współsłudze i miłosiernym Samarytaninie. W Królestwie Bożym obowiązuje modlitwa, która czyni prawdziwymi synami. Przykładem ducha modlitwy jest przypowieść o natrętnym przyjacielu i ukazująca niesprawiedliwego sędziego, który ugina się wobec wielkiej wytrwałości ubogiej wdowy. Królestwo Boże już się rozpoczęło. Kościół jest - jeszcze niedoskonałą - fazą jego realizacji. Kiedy nadejdzie Król, królestwo Boże stanie się w całej pełni. Do gotowości i czujności na Jego przyjście wzywają nas przypowieści o czujnym odźwiernym, czujnym gospodarzu, słudze wiernym i niewiernym, dziesięciu pannach i sługach nagrodzonych za czujność. Z okazji uroczystości ku czci Chrystusa Króla spojrzeliśmy na samego Chrystusa i na Jego Królestwo. W dobie powszechnej demokratyzacji; w epoce, gdy już królestwa ziemskie można policzyć na palcach - odwołaliśmy się nieco do biblijnej idei królowania Boga, która w nauczaniu Chrystusa otrzymała swój definitywny kształt, stając się synonimem zbawienia człowieka. Docierając bowiem w liturgii do końca roku, trzeba spojrzeć na rzeczy ostateczne, na cel ludzkiego życia, którym jest wieczne zbawienie. W archidiecezji przemyskiej majestatyczny tytuł Chrystusa Króla noszą parafie w: Jarosławiu, Łańcucie, Łubnie Opacem, Przeworsku, Sanoku i Trzcianie-Zawadce. Godną zauważenia jest monumentalna figura Chrystusa Króla stojąca w Rakszawie przy drodze Łańcut - Leżajsk, wskazująca drogę do kościoła. Z kolei w Jarosławiu, w pobliżu kościoła pw. Ducha Świętego, stoi od niedawna figura, jako materialny znak poświęcenia miasta Chrystusowi Królowi. Kult Chrystusa Króla jest bardzo żywy, bo wyrasta z dobrze rozwiniętego nabożeństwa do Bożego Serca, zaprowadzonego przez św. bp. Józefa Sebastiana Pelczara. Jezus Chrystus - Odkupiciel ludzkości, jest darem Ojca ze swego ukochanego, Jednorodzonego Syna, darem tym większym, że z Bożego Serca płyną dla nas życiodajne, oczyszczające zdroje Krwi. Królestwo Boże jest także darem, wobec którego, tak jak w przypadku Chrystusa, trzeba zająć osobiste stanowisko: przyjąć je z wdzięcznością lub odrzucić. Przyjąć królestwo - i to jako wartość bezwzględnie najwyższą - to przyjąć samego Chrystusa-Króla, a przyjąć nie tylko z Jego programem, prawem i wymaganiami, ale i z Jego miłością, która przemienia świat. Przyjąć zaś, to nie znaczy uznać tylko w teorii, ale całkowicie się zaangażować w tę jedyną sprawę, która wszystko przetrwa. Nasze pragnienie wyrażajmy w słowach z Modlitwy Pańskiej: „Przyjdź Królestwo Twoje!”