Reklama

„Gloria in excelsis Deo”

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

To jedna z najstarszych modlitw chrześcijan, określana mianem hymnu anielskiego, choć z wyjątkiem pierwszej strofy dalsze nie są autorstwa Aniołów. Najprawdopodobniej już w II wieku do słów anielskich dołączono strofy wielbiące całą Trójcę Świętą.
Szperając w encyklopediach lub surfując w Internecie, można się dowiedzieć, że pojawienie się tego hymnu zwykło się wiązać z papieżem Telesforem, rządzącym Kościołem w latach 125-136, który w święto Narodzenia Pańskiego rozpoczął odprawianie nocnej Mszy św. i podczas niej śpiewał ten anielski kantyk.
Liczni autorzy przypisywali papieżowi Telesforowi także „dokończenie” hymnu. Inni utrzymywali, że istotną część hymnu dopisał żyjący w IV wieku doktor Kościoła - św. Hilary z Poitiers (+367). To przekonanie wynikało raczej z tego, iż to on przetłumaczył istniejący już hymn z języka greckiego na łaciński. Spór o autorstwo tekstu hymnu trwał aż do VII wieku.
Do czasów św. Symmacha, papieża (498-514), hymn śpiewano jedynie raz w roku - tylko w czasie papieskiej Mszy św. w noc bożonarodzeniową. Ten papież polecił, aby śpiewano go również podczas Mszy św. niedzielnych całego roku oraz podczas większych uroczystości (np. we wspomnienie męczenników) w papieskiej katedrze na Lateranie. Z czasem zezwolono na intonowanie go także biskupom w ich katedrach, lecz tylko w Wielkanoc, a potem również w niedziele i wielkie święta. Stopniowo przywilej ten uzyskiwali również prezbiterzy, ale jedynie w Wigilię Paschalną oraz w dzień swoich święceń. Dopiero pod koniec XI wieku hymn mogli zaśpiewać wszyscy kapłani w każdy dzień świąteczny (poza Adwentem oraz Wielkim Postem). Przyjął się też zwyczaj śpiewania go w czasie Mszy św. wotywnej o Najświętszej Maryi Pannie oraz o świętych Aniołach.
Od XI wieku zaczęto dodawać do tekstu podstawowego tzw. tropy - dodatkowe wersety i wezwania. Popularne były zwłaszcza tropy maryjne w Mszach wotywnych o Najświętszej Maryi Pannie, podkreślające rolę Matki Jezusa w dziele zbawienia - np. w tzw. „Sarum Missal”, mszale powszechnie używanym w średniowiecznej Europie, po słowach „Filius Patris” (Synu Ojca) wstawiono „Primogenitus Mariae Virginis Matris” (Pierworodny Maryi, Dziewicy Matki). Zakazy władz kościelnych dotyczące tej praktyki nie odnosiły skutków. Dopiero kiedy w 1570 r. zdecydowanie potępił je papież Pius V, rozbudowane wersje hymnu zaczęły zanikać.
W Kościołach wschodnich hymn ten śpiewany jest nie podczas Liturgii Eucharystycznej, lecz w Liturgii Godzin. Jest to śpiew dialogowany, wykonywany - zwłaszcza w zakonach - przez dwa chóry. Wersja grecka różni się od łacińskiej: jest dłuższa o dziesięć wersetów, zaczerpniętych głównie z psalmów, i kończy się „Trisagionem” („Święty Boże, Święty Mocny”) oraz „Chwała Ojcu”.
Hymn jest też obecny w liturgii Kościołów protestanckich. W Kościele ewangelicko-augsburskim jest śpiewany po „Kyrie”. Jego tekst zmienia się w zależności od okresu liturgicznego, np. wersja „Na wysokościach Bogu cześć” wykonywana jest od Wielkanocy do końca roku liturgicznego.
„Gloria in excelsis Deo” doczekało się wielu pięknych opracowań melodycznych, m.in. A. Vivaldiego, J. S. Bacha, W. A. Mozarta. Kilku z nich możemy wysłuchać w Internecie. Zachęcam.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2011-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Protest młodzieży przeciwko usunięciu bł. Karoliny Kózkówny z nazwy sanatorium MSWiA

2025-08-02 15:29

[ TEMATY ]

bł. Karolina Kózkówna

Karol Porwich/Niedziela

Katolickiego Stowarzyszenie Młodzieży protestuje przeciwko decyzji o usunięciu imienia jego patronki, bł. Karoliny Kózkówny, z nazwy sanatorium w Krynicy-Zdroju, będącego pod nadzorem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. "Decyzja ta (...) ma silny wymiar ideowy oraz symboliczny - godzi w pamięć o młodej Polce, która oddała życie, broniąc swojej godności, życia i wiary" - czytamy w stanowisku KSM.

Stanowisko KSM odnosi się do zarządzenia nr 24 Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 lipca 2025 r., które zmienia zarządzenie w sprawie nadania statutu Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej Sanatorium Uzdrowiskowemu MSWiA w Krynicy-Zdroju im. bł. Karoliny Kózkówny: Marcin Kierwiński usuwa bł. Karolinę Kózkównę z nazwy sanatorium.
CZYTAJ DALEJ

Papież do młodzieży na Tor Vergata: radykalne wybory nadają sens naszemu życiu

Radykalne i pełne znaczenia decyzje, takie jak: małżeństwo, kapłaństwo i konsekracja zakonna, nadają sens naszemu życiu - powiedział papież do uczestników Jubileuszu Młodych. Podczas czuwania modlitewnego na Tor Vergata w Rzymie Leon XIV odpowiedział na trzy pytania, jakie skierowała do niego młodzież.

Pierwsze pytanie brzmiało: „Jak możemy znaleźć szczere przyjaźnie i prawdziwą miłość, które prowadzą do prawdziwej nadziei? Jak wiara może pomóc nam budować naszą przyszłość?”. Leon XIV zaznaczył, że „nasze życie zaczyna się od więzi i to dzięki więziom rozwijamy się”. Fundamentalną rolę odgrywa w tym kultura, która jest „kodem, dzięki któremu rozumiemy samych siebie i interpretujemy świat”. „Wśród wielu powiązań kulturowych charakteryzujących nasze życie, Internet i media społecznościowe stały się wyjątkową możliwością dialogu, spotkań i wymiany między ludźmi, a także dostępu do informacji i wiedzy. Jednak (…) czasami mechanizmy komunikacji, reklamy i sieci społecznościowych mogą być wykorzystane, by uczynić nas ospałymi, uzależnionymi od konsumpcji. Wtedy nasze relacje stają się zagmatwane, niespokojne lub niestabilne. Kiedy narzędzie dominuje nad człowiekiem, człowiek staje się narzędziem: tak, narzędziem rynku, a tym samym towarem. Tylko szczere relacje i stabilne więzi pozwalają rozwijać się historiom dobrego życia” - przekonywał Leon XIV.
CZYTAJ DALEJ

Demonstracja pro-life nielegalnie rozwiązana przez prezydenta Rzeszowa. Kolejny wyrok sądu

2025-08-02 19:04

[ TEMATY ]

Rzeszów

pro‑life

Karol Porwich/Niedziela

Instytut Ordo Iuris złożył w imieniu organizatora odwołanie od decyzji Konrada Fijołka. Sąd uwzględnił odwołanie, nie dopatrując się żadnych naruszeń prawa ze strony działaczy pro-life.

Pikieta z 26 stycznia miała na celu wyrażenie sprzeciwu wobec aborcji oraz ideologicznych programów edukacyjnych w polskich szkołach. Zgromadzenie zostało rozwiązane przez władze miasta. Po odwołaniu złożonym przez prawników Ordo Iuris, Sąd Okręgowy uznał, że rozwiązanie było bezprawne.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję