Mimo odnotowanego przez Ewangelię (Mt 17, 1-8) faktu przemienienia się Pana Jezusa, powstanie tego święta pozostaje nadal do końca niewyjaśnione. Sądzi się, że korzeni jego trzeba szukać we wspomnieniu poświęcenia bazyliki na górze Tabor. Najstarsze świadectwo mówiące, że święto to wprowadził bp Babi (497-503), pochodzi ze wschodniej Syrii. Zachodnia Syria świętowała je od VII/VIII w. W IX w. pojawia się w Bizancjum ( Przemienienie Zbawiciela). W VII w. za Grzegorza Illuminatora, apostoła Armenii, miał je wprowadzić Kościół armeński. Źródła armeńskie nic jednak o tym nie mówią.

W Kościele na Zachodzie spotykamy to święto w IX w. ( Neapol, Hiszpania, Francja - X w.). Jego prekursorem był Piotr Czcigodny, który ułożył teksty Liturgii godzin. Do rozpowszechnienia święta przyczynili się także mnisi z Cluny. Jako święto do Kościoła powszechnego wprowadził je papież Kalikst III (1457) dla wyrażenia wdzięczności Bogu za zwycięstwo odniesione nad Turkami (pod Belgradem) przez św. Jana Kapistrana i Jana Hunyade. Ten sam Papież ustalił datę święta na 6 sierpnia. Uprzednio termin świętowania był zależny od święta Podwyższenia Krzyża. Posiada to związek z twierdzeniem, że przemienienie się Pana Jezusa nastąpiło 40 dni przed Jego męką. Święto Podwyższenia Krzyża celebrowano 14 września, a Przemienienie - w konsekwencji - 6 sierpnia. Szczególnie uroczyście celebrowane jest to święto w liturgii bizantyjskiej. Wiąże się ono z całą teologią przebóstwienia natury człowieka przez przyjście Chrystusa.

Najstarsza wzmianka o święcie Przemienienia Pańskiego w Polsce pochodzi z Benedictionale katedry krakowskiej z XI w., zaś na obszar całego kraju rozpowszechniło się po 1457 r. W liturgii rzymskiej nie było ono wyakcentowywane. W Mszale Pawła VI otrzymało ono rangę święta. Posiada własną prefację (w Mszale potrydenckim - o Bożym Narodzeniu). Teksty liturgiczne podkreślają z jednej strony historiozbawczy wymiar święta - ukazanie finalnego kresu zbawczego działania Boga. Kościół otrzymuje nadzieję na osiągnięcie tej chwały, jaka stała się udziałem Chrystusa - Głowy Kościoła (prefacja). Taka też chwała "czeka przybrane dzieci Boże" (kolekta). Równocześnie współdziedzictwo z Jezusem podkreśla wymiar tego święta: umocnienie uczniów, aby nie ulegli zgorszeniu krzyża oraz wysiłek w kierunku upodobnienia się do Chrystusa (modlitwa po Komunii św.).

Święto Przemienienia Pańskiego w dniu 6 sierpnia, w sposób uroczysty obchodzone jest w trzech parafiach noszących ten tytuł w naszej diecezji: Skibniew, Mielnik i Perlejewo. Na szczególną uwagę zasługuje kościół w Perlejewie, gdzie znajduje się słynący łaskami obraz Przemienienia Pańskiego, który doznaje szczególnego kultu wiernych z całej okolicy. W tejże parafii i wyżej wymienionych odbywają się odpusty, podczas których punktem centralnym jest uroczysta Eucharystia połączona z wystawieniem Najświętszego Sakramentu, procesją Eucharystyczną oraz odśpiewaniem hymnu Te Deum i błogosławieństwem Najświętszym Sakramentem.