Reklama

Najciekawsze zabytki Włocławka

Gotycka monstrancja

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Monstrancja (ostensorium) służy w Kościele katolickim wyłącznie do kultu eucharystycznego - w większości przypadków poza liturgią Mszy św. Stanowi wspaniałą oprawę do adoracji hostii zarówno w kulcie zbiorowym - podczas procesji, a także indywidualnym - w czasie wystawienia jej w kościele.

Funkcjonowanie monstrancji w kulcie eucharystycznym rozpoczęło się od ustanowienia w 1264 r. przez papieża Urbana IV uroczystości Bożego Ciała, a jej znaczenie wzrosło, gdy uroczystość ta, dla szczególnego uczczenia Najświętszego Sakramentu, przybrała formę tryumfalną, którą podkreśla procesja.

Wśród sprzętów liturgicznych forma monstrancji ukształtowała się najpóźniej, dopiero w XV w., podczas gdy inne naczynia liturgiczne ( kielich, patena) miały już swą symbolikę liturgiczną w XII i XIII w.

Ponieważ funkcjonowanie monstrancji w kościele związane jest z dogmatem o rzeczywistej i stałej obecności Chrystusa w ofierze eucharystycznej, zarówno kształt monstrancji, jak i symbole muszą o tej obecności przypominać. Najstarsze monstrancje nie miały określonego programu ikonograficznego. Wiele z nich powstało z cyborium - puszki na sakramenty, a także z relikwiarzy, których przeszklone komory na relikwie przerabiano na reservaculum - miejsce na hostię.

Gotyckie monstrancje mają kształty architektoniczne: cylindryczne (o kształcie pojedynczej wieży) i wieżyczkowe (przypominające trzynawowy kościół z wieżami). W czasach nowożytnych przyjął się do dziś niezwykle popularny typ monstrancji promienistej, przypominającej słońce. Taki kształt monstrancji ma bardzo złożoną symbolikę - koło jest figurą idealną i jako takie jest symbolem Boga. W najprostszej interpretacji wskazuje też, że Bóg nie ma początku ani końca.

W zamykanej w monstrancji hostii Chrystus jest obecny realnie - w swym Ciele rzeczywistym, ludzkim, umęczonym na krzyżu, dlatego na jej szczycie zawsze umieszcza się krucyfiks.

Oprócz niezbędnego w każdej monstrancji krucyfiksu, niezależnie od kształtu obudowy, mogą się w nich pojawiać symbole Męki Pańskiej, Grupa Ukrzyżowania, święci - patronowie kościołów, dla których monstrancje były wykonywane, figury aniołów, a także - najpóźniej wprowadzone - symbole Matki Bożej z Dzieciątkiem.

Jednym z bardzo interesujących zabytków sztuki gotyckiej znajdujących się we Włocławku jest monstrancja w typie architektonicznym z XIV/XV w. - przykład wyjątkowej klasy złotnictwa francuskiego. Kształt monstrancji mającej obszerne reservaculum i wtórnie dodane elementy dowodzą, że prawdopodobnie wcześniej pełniła funkcję relikwiarza.

Monstrancja ta, wyjątkowa z uwagi na formę, będąca jedynym przykładem tego typu w polskich zbiorach, została zakupiona przez bp. Karola Radońskiego w 1944 r. w Londynie. Dwa lata później umieszczono na niej napis dedykacyjny dla bazyliki katedralnej we Włocławku.

Monstrancja reprodukowana jest w albumie Skarby Włocławka, wyd. Studio Wena, Włocławek, 2001, s. 53.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2002-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

Do wersji od lat istniejącej w naszej przestrzeni internetowej niezbędnika katolika, która każdego miesiąca inspiruje do modlitwy miliony katolików, dołączamy wersję papierową. Każdego miesiąca będziemy przygotowywać niewielki i poręczny modlitewnik, który dotrze do Państwa rąk razem z naszym tygodnikiem w ostatnią niedzielę każdego miesiąca.

CZYTAJ DALEJ

Święty, który uprawiał Europę

Niedziela Ogólnopolska 27/2014, str. 24

[ TEMATY ]

święty

błogosławiony

Fresk Fra Angelico przedstawiający św. Benedykta z Nursji

Św. Benedykt z Nursji, jak przypomniał Benedykt XVI, jest zasadniczym punktem odniesienia dla jedności Europy

Św. Benedykt z Nursji, jak przypomniał Benedykt XVI, jest zasadniczym
punktem odniesienia dla jedności Europy

Żył 67 lat. Należy do świętych o ogromnej popularności. Został ogłoszony patronem Europy, ponieważ dobrze przysłużył się nie tylko chrześcijaństwu, ale też szeroko rozumianej kulturze

Świat chrześcijański po śmierci Jana Pawła II z pewnym napięciem oczekiwał decyzji nowego Papieża odnośnie do wyboru swego imienia. Niektórzy spodziewali się, że kard. Joseph Ratzinger, podobnie jak jego poprzednik, nawiąże do tradycji św. Jana i św. Pawła. Okazało się, że nowy Namiestnik Chrystusowy nawiązał do odleglejszej tradycji, która – wbrew pozorom – okazała się szalenie bliska Europie.
CZYTAJ DALEJ

Coraz więcej pielgrzymów na szlaku św. Jakuba

2025-07-11 17:10

[ TEMATY ]

Santiago de Compostela

szlak św. Jakuba

pielgrzymi

Vatican Media

Camino de Santiago bije rekordy. Coraz więcej pielgrzymów

Camino de Santiago bije rekordy. Coraz więcej pielgrzymów

Liczba pielgrzymów wędrujących do Santiago de Compostela rośnie z roku na rok. Według biura pielgrzyma Oficina de Acogida al Peregrino, w 2025 roku trasę może ukończyć aż 570 tysięcy osób — to o 14 procent więcej niż w rekordowym 2024 roku - podaje Catholic Herald.

Jak pisze Catholic Herald, Camino de Santiago przeżywa prawdziwy renesans. W 2024 roku pielgrzymkę ukończyły 499 242 osoby — o 12 procent więcej niż rok wcześniej. Dla porównania, w 2000 roku szlak przeszło jedynie 55 004 pielgrzymów. Jeśli prognozy na 2025 rok się sprawdzą, liczba pielgrzymów będzie ponad dziesięciokrotnie wyższa niż ćwierć wieku temu.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję