Gorliczanie i okoliczni mieszkańcy starają się w okresie Wielkiego Postu częściej trwać przy Jezusie w Więzieniu - łaskami słynącej figurze, której kult sięga końca XVII wieku i trwa nieprzerwanie w gorlickiej parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.

Z kart historii

Gorlicka bazylika Narodzenia Najświętszej Maryi Panny to zarazem sanktuarium Pana Jezusa w Więzieniu. Jest to jedno z czterech sanktuariów Pańskich na terenie diecezji rzeszowskiej. W sanktuarium szczególną czcią otaczana jest Cudowna Figura Jezusa w Więzieniu, która znajduje się po lewej stronie wchodząc do kościoła (ołtarz przy filarze pomiędzy nawą główną a boczną). Jest to naturalnych rozmiarów (164 cm wysokości) figura przedstawiająca Chrystusa Ubiczowanego przywiązanego do słupa. Ta barokowa drewniana statua, nieznanego autora, bardzo sugestywnie oddaje cierpienie umęczonego Chrystusa, które artysta szczególnie uchwycił w twarzy Zbawiciela. Pierwotnie miejscem kultu Chrystusa była murowana, kryta gontem kaplica - Więzienie Chrystusa (Carceris Christi). Kaplica ta znajdowała się w południowej części przykościelnego cmentarza. Była to budowla dwupoziomowa - w górnej części zwanej Ogrójcem znajdował się ołtarz z obrazem przedstawiającym zdjęcie Chrystusa z krzyża, a w dolnej, jak piszą kroniki: „zwanej Więzieniem stał pośrodku posąg Chrystusa przywiązanego do słupa”. Zgodnie z zapisem parafialnej kroniki, kaplica Więzienia Chrystusowego została ufundowana przez mieszczanina Cieślika ok. 1700 r. Wskazują na to dokumenty współwłaściciela Gorlic Stanisława Łętowskiego z Łętowa, który w swoim piśmie 27 sierpnia 1715 r. przekazuje sukcesję po śp. Cieśliku Krzysztofowi Kuligowiczowi, burmistrzowi miasta Gorlic, oraz jego następcom. Spadkobiercy domu po fundatorze kaplicy mają obowiązek „wszelkim sposobem opatrywać i poprawiać, i nie rujnować kapliczki”.
Warto podkreślić fakt, iż kaplica oraz Cudowna Figura przetrwały w stanie nienaruszonym pożary, jakie dotknęły Gorlice w latach 1799 i 1874. Dopiero bitwa pod Gorlicami podczas pierwszej wojny światowej spowodowała, że górna część kaplicy została uszkodzona i kwalifikowała się do rozbiórki. Czczoną figurę Chrystusa Ubiczowanego przeniesiono do odbudowanego kościoła (w 1925 r.) i początkowo umieszczono ją na ambonie (do 1959 r.), a następnie w prowizorycznym ołtarzu pomiędzy pierwszym a drugim filarem w nawie św. Józefa. Z inicjatywy wielkiego czciciela Jezusa w Więzieniu ks. Franciszka Gawlika po konsultacji z Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie (1961 r.) figurę poddano renowacji. Prac konserwatorskich podjął się Zbigniew Jaśkowski, artysta konserwator z Krakowa. Zadbano także, aby odrestaurowana statua znalazła w kościele godne miejsce. Powstał specjalny ołtarz przy drugim filarze pomiędzy nawą główną i boczną po lewej stronie od wejścia. Wykonano go z elementów kamienno-metalowych, aby surowością materiału oddać klimat więzienia (prace kamieniarskie wykonał Ludwik Kurdziel z Ptaszkowej, a metalowe Leon Przybyłowicz z Gorlic, według projektu inż. Jana Budziłły). Doniosłym wydarzeniem nie tylko dla Gorlic był powrót odrestaurowanej Cudownej Figury. Po trzydniowych rekolekcjach 31 marca 1963 r. wierni dekanatu gorlickiego i bieckiego powitali swojego Chrystusa. Uroczystość tę zaszczycił swą obecnością duszpasterz wówczas diecezji tarnowskiej - abp Jerzy Ablewicz. Jednak Cudowna Figura odzyskała blask dopiero po renowacji w 2001 r., kiedy to staraniem ks. Stanisława Górskiego oraz dzięki hojności czcicieli możliwa była konserwacja rzeźby. Prac konserwatorskich podjęto się w Nowym Sączu, gdzie przywrócono Cudownej Figurze paletę pierwotnych barw. 30 września 2001 r. bp Edward Białogłowski przewodniczył uroczystości wprowadzenia do kościoła odrestaurowanego Gorlickiego Jezusa.

Kult Jezusa w Więzieniu

Kult słynącej łaskami figury Jezusa w Więzieniu datuje się przed 1700 r. Od tamtego czasu wierni nieprzerwanie powierzają swe troski Jezusowi Ubiczowanemu i otrzymują obfite łaski, o czym też świadczą zgromadzone wota. Czciciele Jezusa w Więzieniu gromadzą się na wtorkowych nabożeństwach. Zgodę na sprawowanie Mszy św. przed ołtarzem Cudownej Figury uzyskał od bp. Jerzego Ablewicza ks. Franciszek Gawlik po renowacji Cudownej Figury. Wtedy też wprowadzono pieśń: „Kiedy przed Tobą staję Jezu, Panie” - słowa napisał jezuita ks. Władysław Wójtowicz, a muzykę skomponował wikariusz gorlickiej parafii ks. prof. Teofil Górnicki. Obecnie, jak mówi ks. prał. Stanisław Górski - proboszcz gorlickiej bazyliki: - W każdy wtorek odmawiana jest modlitwa do Pana Jezusa w Więzieniu i śpiewana jest pieśń ks. Wójtowicza. Natomiast dniem szczególnej modlitwy jest trzeci wtorek miesiąca, kiedy to czciciele gromadzą się wokół ołtarza z Cudowną Figurą na Mszy św. (godz. 8.). Wówczas też odczytywane są prośby i dziękczynienia złożone przez czcicieli, a także specjalna modlitwa do Ubiczowanego Jezusa.
Ksiądz Prałat zauważa, że wśród próśb dominują te o łaskę nawrócenia dzieci, o wiarę i błogosławieństwo dla rodzin, które wyjechały „za chlebem”. Często sprawowane są przed Cudowną Figurą Msze św. (o godz. 7.30) w nagłych przypadkach na indywidualną prośbę.
Czciciele, którzy doświadczyli szczególnych łask, np. uzdrowienia z choroby, uratowania z trudnych życiowych okoliczności, nawrócenia często w ostatniej godzinie wyrażają Jezusowi wdzięczność swoją wiernością.
Janina Załęska, gorliczanka, od najmłodszych lat czci Jezusa w Więzieniu: - Pamiętam z okresu wczesnego dzieciństwa, gdy w rodzinie ktoś chorował lub była jakaś trudna sprawa do rozwiązania, to mój ojciec zamawiał Mszę św. przed Jezusem w Więzieniu. W latach 50. moja ciocia napisała do ojca list, w którym prosiła o Mszę św. przed Cudowną Figurą za swojego męża, o łaskę uzdrowienia z nowotwora żołądka. Stryj wyzdrowiał i w tym roku skończył 93 lata. (…) Zawsze w trudnych sprawach rodzinnych proszę o pomoc Pana Jezusa w Więzieniu, nigdy się nie zawiodłam, a moje problemy rozwiązują się po Bożemu.
Czas Wielkiego Postu ze śpiewanymi w bazylice gorlickiej Godzinkami do Męki Pańskiej sprzyjają zakorzenieniu wiernych w zbawczej Męce Chrystusa i pogłębiają cześć oddawaną Jezusowi Ubiczowanemu. Mocnym akordem wielkopostnym i przejawem kultu jest doroczny odpust ku czci Pana Jezusa w Więzieniu. Staraniem ks. Bronisława Ryby (od 1974 r.) w pierwszą niedzielę Wielkiego Postu parafia farna obchodzi drugorzędny odpust. Z ufnością przybywajmy do gorlickiego Jezusa w Więzieniu, by w Jego ranach obmywać swoje serce, zanurzać każdy problem, by nasze życie przynosiło błogosławione owoce, ponieważ jak mówi św. Piotr: „Krwią Jego ran zostaliście uzdrowieni” (1P 2, 24).

Modlitwa do Pana Jezusa w więzieniu

Kiedy przed Tobą staję Jezu Panie
i każdej świętej przyglądam się ranie,
wzruszony wołam, w żałości niezmiernej:
Przebacz mi, przebacz, Jezu miłosierny!

Bo to za grzechy moje skatowany,
stoisz przy słupie, cały krwią zalany.
Okryty wzgardą, jak robak mizerny,
chociaż Pan świata, Jezus miłosierny!

Przeto klękamy przed Tobą, o Boże!
I wyznajemy winy swe w pokorze,
prosząc, byś strzegł nas i wiódł lud Twój wierny,
przez krzyż do nieba, Jezu miłosierny!

Pieśń do Pana Jezusa w więzieniu

O najukochańszy, mój Jezu, ubity dla mnie,
okrwawiony i umęczony.
Przez Twe Rany Przenajświętsze
proszę Cię i błagam pokornie,
wysłuchaj mnie w tej potrzebie,
którą przed Twym wizerunkiem
Tobie polecam…
Okaż mi się, o Jezu, miłosiernym,
bym Cię mógł jeszcze więcej wielbić,
kochać i dziękować Ci
przez wszystkie dni życia mego
i przez wieczność całą.
Amen.