Sandomierz: podczas prac konserwatorskich katedry odkryto dekorację barokową

Poinformowano dziennikarzy, że rozpoczęte w lipcu 2018 roku prace konserwatorskie w bazylice katedralnej znajdują się na zaawansowanym etapie realizacji. Zostaną zakończone zgodnie z harmonogramem – w grudniu 2019 roku. Zakres działań został poszerzony o dodatkowe prace: renowację 12 okien witrażowych. Ponadto parafia ze środków własnych przeprowadza montaż rynien na zewnątrz katedry i konserwację XV-wiecznej figury Matki Boskiej Bolesnej.

- Odkryliśmy dekoracje barokową, prawdopodobnie z XVIII w pochodzącą z okresu przebudowy katedry, która znajduje się na elementach architektonicznych stanowiących otoczenie wejścia głównego do katedry. Jest to typowa dekoracja barokowa w formie marmoryzacji - poinformował Roland Róg, prowadzący prace konserwator.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Efekty prac konserwatorów można już oglądać w nawie głównej oraz nawie północnej sandomierskiej bazyliki, gdzie po usunięciu rusztowań można zobaczyć zabezpieczone i odnowione dekoracje malarskie i elementy kamienne. Konserwacji poddano dekoracje malarskie autorstwa krakowskiego artysty Jana Bukowskiego (1935-1939) zdobiące sklepienie i ściany naw bocznych.

Prace konserwatorskie w nawach polegały na konserwacji dekoracji malarskiej autorstwa Jana Bukowskiego i elementów gotyckich wykonanych z kamienia. Elementy kamienne były zniszczone w skutek naturalnego starzenia się ale i posiadały liczne nawarstwienia pochodzące z wcześniejszych remontów.

Reklama

- Te nawarstwienia usunęliśmy i dotarliśmy do materii oryginalnej, którą uzupełniliśmy i poddaliśmy kompleksowej konserwacji. W nawie północnej poza zniszczeniami malarstwa i tynków spotkaliśmy się ze zniszczeniami wątku ceglanego znajdującego się na sklepieniu. Doszło do niego najprawdopodobniej na skutek uderzenia pioruna lub innego tąpnięcia. Wymagało ono od nas podjęcia dodatkowych prac prowadzonych od strony strychu. Część z tych prac polegała na rekonstrukcji i przebudowie wątku ceglanego i odpowiedniego wzmocnienia konstrukcyjnego - poinformował Roland Róg.

W obszarze konserwacji technicznej i estetycznej malowideł ściennych zakończono jedno z 5 przęseł w nawie południowej. Kolejne planowane prace będą dotyczyły otoczenia wejścia głównego od wewnątrz katedry.

Ksiądz proboszcz Zygmunt Gil poinformował, że ze względu na destrukcyjną działalność wody podjęta została decyzja o montażu rynien i spustów na zewnątrz kościoła. Prace te są aktualnie realizowane i finansowane w pełni ze środków własnych parafii – podobnie jak konserwacja rzeźby Matki Boskiej Bolesnej z pierwszej połowy XV w.

Z figurą Matki Boskiej Bolesnej wiąże się pewna ciekawostka - niepozorna wiekowa figura zajmowała skromne miejsce w kruchcie północnej kościoła. Najprawdopodobniej w pierwotnym układzie była znacznie bardziej wyeksponowana. Rzeźba wykonana z drewna posiada wydrążony środek – w efekcie jest bardzo lekka. Jedna z hipotez zakłada, że była podwieszona na łuku tęczowym pod sklepieniem katedry - tworząc wraz z figurą św. Jana Ewangelisty i krucyfiksem grupę Ukrzyżowania.

Katedra w Sandomierzu to jeden z najstarszych obiektów architektury sakralnej w Polsce. Powstały z fundacji króla Kazimierza Wielkiego korpus nawowy datuje się na 1361 rok. Świątynia nazywana jest „Matką kościołów diecezji sandomierskiej” zarówno ze względu na jej symbolikę religijną, jak i niekwestionowaną wartość historyczną i kulturową.

Prowadzone obecnie prace konserwatorskie są realizacją projektu, z którym wystąpiła parafia katedralna: „Konserwacja wnętrz perły wczesnogotyckiej architektury sakralnej – Bazyliki katedralnej w Sandomierzu - etap II” dofinansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wkład własny parafii katedralnej w całość projektu pochodzi z prywatnych ofiar księży diecezji sandomierskiej.

W tak zwanej „starej liturgii”, przed Soborem Watykańskim II, kapłan sprawujący Eucharystię wraz z wiernymi, po zakończeniu celebracji odmawiał modlitwę do Matki Bożej i św. Michała Archanioła. Słowa tej ostatniej ułożył papież Leon XIII, a wiązało się to z pewną niezwykłą wizją, w której sam uczestniczył. Opisana ona została w krótkich słowach przez przegląd Ephemerides Liturgicae z 1955 r. (str. 58-59). O. Domenico Pechenino pisze: „Pewnego poranka (13 października 1884 r.) wielki papież Leon XIII zakończył Mszę św. i uczestniczył w innej, odprawiając dziękczynienie, jak to zawsze miał zwyczaj czynić. W pewnej chwili zauważono, że energicznie podniósł głowę, a następnie utkwił swój wzrok w czymś, co się unosiło nad głową kapłana odprawiającego Mszę św. Wpatrywał się niewzruszenie, bez mrugnięcia okiem, ale z uczuciem przerażenia i zdziwienia, mieniąc się na twarzy. Coś dziwnego, coś nadzwyczajnego działo się z nim. Wreszcie, jakby przychodząc do siebie, dał lekkim, ale energicznym uderzeniem dłoni znak, wstał i udał się do swego prywatnego gabinetu. Na pytanie zadane przyciszonym głosem: «Czy Ojciec święty nie czuje się dobrze? Może czegoś potrzebuje?» - odpowiedział: «Nic, nic». Po upływie pół godziny kazał przywołać Sekretarza Kongregacji Rytów, dał zapisany arkusz papieru, polecił wydrukować go i rozesłać do wszystkich w świecie biskupów, ordynariuszy diecezji”. (Cytat za Amorth G. Wyznania egzorcysty, Częstochowa 1997, s. 36). Tekst zawierał modlitwę do św. Michała Archanioła, która brzmi: „Święty Michale Archaniele, wspomagaj nas w walce, a przeciw niegodziwościom Złego Ducha bądź naszą obroną. Oby go Bóg pogromić raczył, pokornie o to prosimy. A Ty, wodzu niebieskich zastępów, Szatana i inne duchy złe, które na zgubę dusz ludzkich po tym świecie krążą, mocą Bożą strąć do piekła. Amen”. Gdy go zapytano, co się zdarzyło w czasie dziękczynienia po Mszy św., Papież odrzekł, że w chwili, gdy zamierzał zakończyć modlitwę, usłyszał dwa głosy: jeden łagodny, drugi szorstki i twardy. I usłyszał taką oto rozmowę: Szorstki głos Szatana: „Mogę zniszczyć Twój Kościół!” Łagodny głos: „Możesz? Uczyń więc to”. Szatan: „Do tego potrzeba mi więcej czasu i władzy”. Pan: „Ile czasu? Ile władzy?” Szatan: „Od 75 do 100 lat i większą władzę nad tymi, którzy mi służą”. Pan: „Masz czas, będziesz miał władzę. Rób z tym, co zechcesz”. (Cytat za Szatan w życiu Ojca Pio, Tarsicio z Cevinara, Łódź 2003, s. 8). Kościół jest świadomy, że walka duchowa dobra ze złem toczy się nieprzerwanie od chwili upadku pierwszego człowieka, choć przybiera różne formy na przestrzeni wieków. Dziś także chrześcijanin nie jest wolny od ataków Złego, który chce go oderwać od Chrystusa i zwieść ku potępieniu. Święty Ignacy z Loyoli wyróżnia dwa obozy: jeden „Pod sztandarami Chrystusa”, drugi „Pod sztandarami Szatana”. Każdy człowiek, musi opowiedzieć się po którejś ze stron. Wielu jednak poddając się wpływom agnostycyzmu czy obojętności religijnej, odsuwa od siebie ową decyzję, sądząc, że w życiu i po śmierci „jakoś to będzie”. Ewangelia nie dopuszcza postawy „rozdwojonego serca”. Można służyć albo Bogu albo Szatanowi. Czy jednak ludzie uznają fakt istnienia osobowego zła - Szatana? Kongregacja Nauki i Wiary wydała dokument opublikowany w L’Osservatore Romano (26 czerwca1975 r.) - Wiara chrześcijańska i demonologia, w którym min. stwierdza, że określenia „Szatana i Diabła” nie są „tylko personifikacjami mitycznymi i funkcyjnymi, których znaczenie ograniczałoby się jedynie do podkreślenia w dramatyczny sposób wpływu zła i grzechu na ludzkość. (…)”. Tego rodzaju poglądy, rozpowszechniane przez niektóre czasopisma i inne ośrodki propagandy mającej na celu kreowanie stylu życia tak, jakby Boga nie było i Szatan nic nie mógł zmącić i zniszczyć, muszą wywoływać zamęt w sercach i umysłach ludzkich. Jezus mówił o istnieniu upadłego anioła, nazywanego przeciwnikiem ludzi (por. 1P 5, 8), zabójcą od początku (por. Ap 12, 9. 17). Jest kłamcą i ojcem kłamstwa (por. J 8, 44); przybiera postać anioła światłości (por. 2 Kor 11, 14). Jest także nazywany „władcą tego świata”, który pozostaje we władaniu Złego (por. 1 J 5, 19). Nienawidzi on światła Prawdy Ewangelii, Chrystusowego Kościoła, wierzących, zdążających ku świętości i wszystkiego, co wiąże się z Chrystusem i Jego Kościołem. Jego działanie jest podstępne i zakryte. Metody, jakimi się posługuje, to: kłamstwo, manipulacje, pokusy do grzechu, nieposłuszeństwo nauczaniu Chrystusowego Kościoła w sprawach wiary i moralności; różnego rodzaju zniewolenia przez nałogi, złe przywiązania i grzeszne nawyki. Działa także przez uprawianie i korzystanie z okultyzmu, wróżbiarstwa, magii. Najbardziej zaś spektakularną formą jego wpływu na człowieka jest opętanie (zupełne bądź częściowe), które paraliżuje wolę człowieka, mąci umysł i sumienie, i wydaje człowieka na łup najniższych skłonności deprawujących osobę ludzką. Jak walczyć z Szatanem? Jezus spotykał na swej drodze Szatana i inne jego złe duchy; rozgramiał je, gdyż był od nich potężniejszy. On Złemu nakazywał: „Iść precz”. Należy więc przylgnąć do Chrystusa całym sobą. Nie tylko przez racjonalne uznanie Jego istnienia i Bożej mocy, ale przez życie płynące z wiary, przez „chodzenie z Chrystusem” każdego dnia. Konieczne jest więc wzywanie Jezusa w chwilach dręczących pokus do złego. Znak krzyża i modlitwa przywołują moc Bożą w sytuacji, gdy człowiek jest w potrzebie czy trudnościach. Inne środki w duchowej walce ze złem, można sklasyfikować jako praktykę aktywnego życia chrześcijańskiego. Są nimi: Eucharystia i sakramenty, codzienna modlitwa oraz medytacyjne obcowanie ze Słowem Bożym, pogłębianie swojej wiary tak, aby była rozumiana, a także poznawanie prawd chrześcijańskich. Nie można pominąć służby bliźniemu - słowem, czynem i modlitwą. Skoro w Kościele idziemy ku zbawieniu, konieczne jest także uczestnictwo we wspólnocie chrześcijańskiej, gdyż - jak przypomina nam Jezus - gdzie dwaj albo trzej zebrani są w Imię Jego, tam On jest między nimi. W obliczu współczesnych zagrożeń dla wiary, moralności i duchowości chrześcijanina, gdy neguje się głos Kościoła w tych kwestiach, gdy ludzkość przygląda się rosnącej fali przemocy, terroryzmu, niesprawiedliwości społecznej, czyż chrześcijanie nie powinni na nowo z wiarą sięgnąć do „duchowego skarbca” Kościoła i mocą Chrystusa poskramiać wysiłki Złego? Szatan nadal walczy z Chrystusowym Kościołem. W tej walce potrzeba nam Chrystusowej mocy. Ona do nas przychodzi, wystarczy otworzyć się na nią w wierze.