Reklama

Zarys historii parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Tokarach

Niedziela podlaska 37/2005

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Reklama

W połowie XV wieku król Kazimierz II Jagiellończyk (1447-92) nadał Tokary Steckowi, Majkowi i Waśkowi Olechnowiczom. Ich potomkowie zaczęli posługiwać się nazwiskiem Tokarewscy.
Siedzibą dzisiejszej parafii w Tokarach była początkowo miejscowość Wilanowo, zwana dawniej Wielanów lub Wielinów, która leży w odległości 2 km od Tokar. Pierwszy drewniany kościół pw. św. Jana Chrzciciela, św. Mikołaja Biskupa, św. Małgorzaty, św. Zofii i św. Doroty został zbudowany w 1527 r. przez Mikołaja Skirwin-Krupickiego (zm. przed 1536 r.), dziedzica Krupicz, Wilanowa i Kustyna. W 1536 r., kiedy jego potomkowie Melchior, Balcer i Jarosz Skirwin-Krupicze przyjęli protestantyzm, kościół w Wilanowie został zamieniony na zbór protestancki (do 1624 r.). W 1628 r. funkcję proboszcza parafii wilanowskiej i milejczyckiej pełnił ks. Jan Kamieński (ok. 1628-34).
W 1728 r. kościół wilanowski został gruntownie przebudowany do tego stopnia, że niektórzy mówią o wzniesieniu nowego pw. Pana Jezusa Ukrzyżowanego. Jego poświęcenia dokonał ks. inf. Ignacy Buchowiecki, proboszcz wysocki, późniejszy duszpasterz wilanowski (1746-48). W 1800 r. kolejny gruntowny remont przeprowadził ks. Roch Fiedorowicz (zm. w 1828 r.), ówczesny proboszcz (1771-1828).
W ramach represji po powstaniu styczniowym - z rozkazu generał-lejtnanta Konstantego von Kaufmana (1818-82), generał-gubernatora tzw. guberni zachodnich (1865-66) - 30 kwietnia 1866 r. kościół został zamknięty, a następnie rozebrany. Beneficjum przejęła Izba Dóbr Państwowych. Ostatnim proboszczem wilanowskim był ks. kan. Maciej Piotrowski (prob. 1847-66). W 1867 r. materiał budowlany przewieziono do Telatycz, gdzie na cmentarzu zbudowano cerkiew prawosławną pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Podobny los spotkał kaplicę w Klukowiczach, która decyzją (nr 1143) z 3 września 1867 r. gen. Edwarda hr. Baranowa II (1811-84), generał-gubernatora wileńskiego (1866-68), została całkowicie skasowana.
Po odzyskaniu niepodległości na nowo w 1919 r. została erygowana rzymskokatolicka parafia - z lokalizacją kościoła w sąsiednich Tokarach. Tego dzieła dokonał ks. Zygmunt Łoziński (1870-1932), biskup miński (1918-25). W tym czasie posługę duszpasterską świadczył ks. kan. Antoni Kaczyński (1871-1947), proboszcz parafii Wysokie Litewskie (od 1904 r.), który rozpoczął odprawiać nabożeństwa w domu murowanym w Tokarach. W 1922 r. parafianie przywieźli do Tokar stary, wilanowski kościół (zamieniony na cerkiew), ale zdołali zbudować z niego jedynie plebanię. W jednym z jej pomieszczeń została urządzona tymczasowa kaplica. Pierwszym proboszczem (1919-33) w Tokarach został mianowany ks. Józef Zabłocki (1868-1935).
Obecny drewniany kościół w Tokarach w stylu narodowym (synteza architektury Małopolski i Podkarpacia) został wzniesiony w latach 1934-35, według wcześniejszego projektu krakowskiego architekta Wincentego Wdowiszewskiego (1849-1906). Jego budową kierował ks. Mieczysław Kasprowicz (ur. 1904 r.), ówczesny proboszcz (1933-39). Konsekracja świątyni odbyła się 13 czerwca 1935 r. w czasie wizytacji kanonicznej ks. Kazimierza Bukraby (1885-1946), biskupa pińskiego (1932-46).
W czasie ostatniej wojny kościół szczęśliwie ocalał, chociaż wieś Tokary została podzielona w 1945 r. granicą państwową.
W czasie proboszczowania ks. Zenona Bobla (prob. 1992-95) i ks. Józefa P. Poskrobko (prob. 1995-98) został przeprowadzony gruntowny remont kościoła, a dach pokryto blachą miedzianą.
W pobliżu kościoła stoi murowana, piętrowa plebania zbudowana w latach 1981-87 staraniem ks. Witolda Wiercińskiego (prob. 1979-83) i ks. Jerzego Olszewskiego (prob. 1983-92).

Bibliografia:
E. Bryc, Monografia parafii rzymskokatolickiej w Wielanowie do 1866 r., Białystok 1999 (mps); M. Kałamajska-Saeed (red.), Województwo białostockie. Siemiatycze. Drohiczyn i okolice (Katalog zabytków w Polsce, t. XII, z. 1), Warszawa 1996;
M. Olszewski, Parafie pogranicza. Tokary, Niedziela. Kościół na Podlasiu nr 38 (1995) 51/52, s. 13; Spis kościołów i duchowieństwa diecezji pińskiej w r. p. 1933 i 1934, Pińsk 1933; T. Tararuj (oprac.), Spis kościołów, parafii oraz duchowieństwa diecezji w Drohiczynie n. Bugiem, Drohiczyn 1976; S. Ulaczyk (oprac.), Rocznik diecezji drohiczyńskiej. Spis parafii i duchowieństwa 1999, Drohiczyn 1999; Z. Zalewski, Z historii parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Tokarach, Niedziela Podlaska nr 45 (2002) 11/378, s. I. IV.

Kaplice:
Siemichocze - kaplica dojazdowa pw. Miłosierdzia Bożego, zbudowana w latach 1987-91 pod kierunkiem ks. Jerzego Olszewskiego.
6 października 1991 r. poświęcił ją ks. Władysław Jędruszuk (1918-94), biskup drohiczyński (1991-94).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Porządek Mszy św.:
- niedziele i święta:
- kościół parafialny: 11.00
- kaplica w Siemichoczach: 9.00
- święta niebędące dniami wolnymi od pracy:
- kościół parafialny: 17.00
- kaplica w Siemichoczach: 15.00 (I piątek miesiąca)

Odpust w parafii:
Podwyższenia Krzyża Świętego: 14 września, św. Antoniego: 13 czerwca
Nabożeństwo adoracyjne przed odpustem Podwyższenia Krzyża Świętego: 12-14 września

Księgi metrykalne:
Księgi chrztów: od 1946 r. (wypisy 1939-45)
Księgi małżeństw: od 1948 r.
Księgi zmarłych: od 1948 r.

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Indie rozpoczęły akcję militarną przeciwko Pakistanowi

2025-05-06 23:25

Adobe.Stock

Indie poinformowały w środę rano czasu lokalnego, że rozpoczęły operację militarną przeciwko Pakistanowi, uderzając w "infrastrukturę terrorystyczną" zarówno w Pakistanie, jak i w administrowanym przez Pakistan Kaszmirze. Ministerstwo obrony przekazało, że nie zostały zaatakowane cele militarne.

"Te kroki podjęto w następstwie barbarzyńskiego ataku terrorystycznego w Pahalgam" – poinformowało Ministerstwo Obrony Indii w oświadczeniu. "Żadne pakistańskie obiekty wojskowe nie zostały zaatakowane. Indie wykazały się znaczną powściągliwością w wyborze celów i metod wykonania".
CZYTAJ DALEJ

Modlitwa szturmowa - Litania Loretańska

[ TEMATY ]

litania loretańska

Adobe Stock

Litania Loretańska to jeden z symboli miesiąca Maja. Jest ona także nazywana „modlitwą szturmową”. Klamrą kończąca litanię są wezwania rozpoczynające się od słowa ,,Królowo”. Czy to nie powinno nam przypominać kim dla nas jest Matka Boża, jaką ważną rolę odgrywa w naszym życiu?

KRÓLOWO ANIOŁÓW
CZYTAJ DALEJ

Bundestag wybrał w drugim podejściu Friedricha Merza na kanclerza

2025-05-06 16:49

[ TEMATY ]

Niemcy

PAP/EPA/HANNIBAL HANSCHKE

Niemiecki parlament wybrał we wtorek w drugim podejściu chadeka Friedricha Merza na kanclerza. Kandydata trójpartyjnej koalicji CDU, CSU i SPD w tajnym głosowaniu poparło 325 posłów – poinformowała przewodnicząca Bundestagu Julia Kloeckner. Wymagana większość absolutna wynosi 316 głosów.

Przeciwko głosowało 289 parlamentarzystów.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję