Metropolita gnieźnieński przewodniczył w Budzyniu Mszy św. i wziął udział w uroczystościach upamiętniających 100. rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego na tych ziemiach.

W homilii przypomniał, że echa wydarzeń poznańskich i gnieźnieńskich bardzo szybko dotarły na teren miejscowego powiatu chodzieskiego. Walki były ciężkie, a szala zwycięstwa przechylała się raz na jedną, raz na drugą stronę. Zapał powstańców był jednak taki, że – jak wspominał jeden z nich – ludzie szli z „gołymi pazurami na dobrze uzbrojonego Niemca”, a hasło „niech żyje Polska” nie usta mówiły, ale krzyczało serce.

„Ciesząc się z odzyskanej przed stu laty wolności i wspominając powstańczy trud, nasze pokolenie wciąż wzywane jest do tego, aby pamiętać i jednocześnie w wierności temu, co wówczas krzyczało powstańcze serce, odważnie budować naszą wspólną wolną już teraźniejszość i przyszłość” – podkreślił abp Polak.

Przypomniał również za papieżem Franciszkiem, że istnieją dwa rodzaje pamięci, dobra i zła, pozytywna i negatywna. Pierwsza – mówił – nie wypierając się własnej historii i doznanych krzywd, wciąż jest zdolna, by wychodzić do drugich, szukając wspólnej drogi, przebaczenia i pojednania. Druga „całe spojrzenie umysłu i serca koncentruje na złu, zwłaszcza tym popełnionym przez innych” i z lubością je wypomina.

„Dobra pamięć powtarza więc i nam za świętym Janem: nie miłujmy słowem i językiem, ale czynem i prawdą. Zła pamięć zaś, kierując się w swym postępowaniu jedynie zbiorowym egoizmem, łatwo przemienia się w nienawiść, a w zasadzie jest nią już przesycona. Wszystko więc rozgrywa się pomiędzy dobrą a złą pamięcią” – stwierdził Prymas, dopowiadając, że wspominane Powstanie Wielkopolskie opowiedziało się po stronie dobrej pamięci, nie było w nim bowiem nic z szaleńczej nienawiści, ale wola odzyskania utraconej przez przodków wolności.

Wskazując dalej na skuteczność powstańczych działań Prymas podkreślił, że powstańcy nie dążyli do bezwzględnej eksterminacji wroga, nie chcieli wzniecać na nowo pożogi minionej dopiero co I wojny światowej. Z jej frontów wynieśli przecież nie tylko militarne doświadczenie, ale i traumę walki przeciwko braciom wcielonym do wrogich armii. Idąc do powstania mieli więc nie tylko nadzieję na życie w wolnej Polsce, ale także poczucie braterstwa i odwagę, by zwyciężać w sobie obojętność i egoizm.

Msza św. w Budzyniu, a także zorganizowane po niej uroczystości patriotyczne były jednymi z wielu odbywających się wciąż w miastach i parafiach archidiecezji gnieźnieńskiej dla uczczenia zwycięskiego powstańczego zrywu z 1918 roku.