Reklama

Zarys historii parafii pw. św. Zygmunta w Kleszczelach

Niedziela podlaska 3/2005

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Po śmierci królowej Heleny (1476-1513) dobra kleszczelowskie w 1513 r. zostały zastawione możnowładcom litewskim - Radziwiłłom. W 1523 r. zostały one wykupione przez Olbrachta Marcinowicza Gasztołda h. Awdaniec (zm. 1539), starostę bielskiego (1513-1536) i wojewodę wileńskiego (1522-1539). Wspomniany wojewoda z polecenia króla Zygmunta I Starego (1506-1548) lokował w 1523 r. „na surowym korzeniu” miasto Kleszczele. 22 marca 1523 r. król zatwierdził lokację Gasztołda i nadał miastu prawo chełmińskie. Z woli tegoż wojewody przybył do Kleszczel ok. 1530 r. ks. Szczęsny (Feliks) Sasin z Tykocina, który przypuszczalnie miał do dyspozycji tymczasową kaplicę (proboszcz w latach 1530-1548). 25 maja 1531 r. - na podstawie decyzji króla Zygmunta I Starego - pleban kleszczelowski otrzymał młyn przekazany mu przez Leszka Słomicza, horodniczego bielskiego.
Pierwszy drewniany rzymskokatolicki kościół pw. Przemienienia Pańskiego, Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Zygmunta Męczennika w Kleszczelach został wzniesiony z fundacji Zygmunta I Starego i jego żony królowej Bony Sforza d’Aragona (1494-1557) ok. 1533 r. Dokument o uposażeniu parafii w ziemie i dziesięciny został podpisany przez wspomnianego króla 20 marca 1535 r. Nadania męża poszerzyła 24 września 1544 r. królowa Bona oraz dwukrotnie ich syn król Zygmunt II August (1548-1572) - 12 stycznia 1557 r. i 25 maja 1562 r. W czasie najazdu moskiewskiego pod koniec 1659 r. kościół został spalony razem z plebanią. Przez wiele lat parafianie modlili się w prowizorycznej kaplicy.
Na tym samym miejscu w 1723 r. został wzniesiony kolejny drewniany kościół staraniem ks. Jana Chrościewicza (zm. 1757), miejscowego proboszcza (1720-1740). Stanął on w centrum miasta naprzeciw unickiej świątyni pw. św. Mikołaja. Uroczystej konsekracji w 1726 r. dokonał ks. Stefan Rupniewski (1671-1731), biskup łucki (1721-1731).
W ramach popowstaniowych represji 5 września 1865 r. została zamknięta prywatna kaplica w majątku Kruhłe, z rozkazu (Nr 13997/1865) Konstantego von Kaufmana, gubernatora grodzieńskiego i wileńskiego (1865-1866). Kolejnym ukazem (Nr 38/1866) tegoż gubernatora 30 czerwca 1866 r. kościół kleszczelowski został zamknięty, a całe beneficjum, 5 dzwonów i 3 obrazy, przejęte przez prawosławnych. Na dawnym miejscu kościoła katolickiego w 1872 r. rozpoczęto budowę cerkwi prawosławnej pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny, używając do tego materiałów z rozebranej świątyni katolickiej. Przez 44 lata wierni byli pozbawieni świątyni i byli zmuszeni uczęszczać na nabożeństwa do: Bielska Podl., Bociek i Wysokiego Litewskiego. Taki stan rzeczy trwał aż do wyjścia carskiego ukazu tolerancyjnego 30 kwietnia 1905 r.
Dekretem ks. Edwarda Libera barona von Roppa (1851-1939), biskupa wileńskiego (1904-1907) w 1906 r. wznowiła działalność parafia w Kleszczelach. Pierwszym proboszczem (1906-1910) został mianowany ks. Kazimierz Kowalewski (1879-1927). Na nowo zakupionym placu wierni zbudowali w latach 1907-1910 nową świątynię pw. św. Zygmunta Burgundzkiego, Męczennika. Budową kierował Joachim Łukaszewicz z Bociek. Poświęcenia kamienia węgielnego 3 maja 1908 r. dokonał ks. Antoni Panasiewicz (1870-1916), dziekan bielski (1907-1916), a 27 lipca 1910 r. tenże kapłan poświęcił nowy, neoklasycystyczny kościół.
W czasie wojny sowiecko-niemieckiej w czerwcu 1941 r. świątynia została poważnie uszkodzona przez artyleryjskie pociski. Jej restauracji dokonał w 1946 r. ks. Aleksander Swerpel (1891-1962), proboszcz kleszczelowski (1930-1948). W 1950 r. Kleszczele utraciły prawa miejskie. Zostały one przywrócone w 1993 r.
Do II wojny światowej na terenie parafii we wsi Starzyna istniała drewniana kaplica pw. Matki Bożej Łaskawej, wzniesiona w 1934 r. kosztem Nadleśnictwa Państwowego. Jej poświęcenia 13 listopada 1934 r. dokonał bł. ks. Antoni Beszta-Borowski (1880-1943), proboszcz i dziekan bielski (1927-1943).
Po prawej stronie kościoła znajduje się drewniana dzwonnica, zbudowana w 1923 r. staraniem ks. Teodozjusz Żylińskiego (1873-1928), ówczesnego proboszcza kleszczelowskiego (1922-1928).
W centrum miasta, w odległości ok. 500 m od obecnego kościoła, na dawnym placu parafialnym znajduje się drewniana plebania, która została zbudowana przez prawosławnych ok. 1900 r. Pod koniec 1922 r. zamieszkał tutaj wspomniany ks. Teodozjusz Żyliński.

Bibliografia:
E. Borowski, Zarys dziejów Rzymskokatolickiej Parafii w Kleszczelach (1533-1993), Drohiczyn n. B. 1993 (mps);
B. Drągowska, Dzieje rzymskokatolickiej parafii w Kleszczelach od wznowienia jej działalności po roku 1905 do czasów obecnych, Drohiczyn 1994 (mps);
M. Klimowicz (oprac.), Kleszczele, Kleszczele 1993; M. Roszczenko, Kleszczele, Bielsk Podlaski - Kleszczele 2002.

Porządek Mszy św.:
- niedziele i święta:
- kościół parafialny: 9.00, 11.00
- święta niebędące dniami wolnymi od pracy:
- kościół parafialny: 11.00, 17.00
Odpust parafialny: św. Zygmunta - 2 maja; Matki Bożej Szkaplerznej - 16 lipca
Nabożeństwo adoracyjne: po święcie Matki Bożej Różańcowej
Księgi metrykalne:
Księgi Chrztów: od 1919 r.
Księgi Małżeństw: od 1919 r.
Księgi Zmarłych: od 1919 r.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Błogosławiony poeta

2025-09-16 12:42

Niedziela Ogólnopolska 38/2025, str. 20

[ TEMATY ]

bł. Władysław z Gielniowa

pl.wikipedia.org

Bł. Władysław z Gielniowa

Bł. Władysław z Gielniowa

Przyczynił się do tego, by język polski stał się językiem literackim w przestrzeni wiary.

Wielu językoznawców wskazuje na bł. Władysława jako prekursora literackiej polszczyzny i literata, który otwiera długą listę naszych wielkich poetów. Urodził się w Gielniowie, niedaleko Opoczna, w ubogiej rodzinie mieszczańskiej. Na chrzcie otrzymał imiona Marcin Jan. Po ukończeniu szkoły parafialnej rozpoczął studia w Krakowie. Pobyt w stołecznym mieście odmienił jego życie – tam poznał bernardynów, których zaledwie kilka lat wcześniej sprowadził do Krakowa św. Jan Kapistran. Młody student poszedł za głosem powołania i wstąpił do tego zakonu – przyjął wówczas imię Władysław, pod którym przeszedł do historii.
CZYTAJ DALEJ

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

Do wersji od lat istniejącej w naszej przestrzeni internetowej Niezbędnika Katolika, która każdego miesiąca inspiruje do modlitwy miliony katolików, dołączamy wersję papierową. Każdego miesiąca będziemy przygotowywać niewielki i poręczny modlitewnik, który dotrze do Państwa rąk razem z naszym tygodnikiem w ostatnią niedzielę każdego miesiąca. Dostępna jest również wersja PDF naszego Niezbędnika!

CZYTAJ DALEJ

Prof. Weigel wdzięczny biskupowi za wyjaśnienia dotyczące ideologii gender

2025-09-24 20:20

[ TEMATY ]

gender

ideologia gender

Adobe Stock

„Ten przemyślany, pięknie ilustrowany i dokładnie udokumentowany tekst należy przeczytać w całości” - pisze o dokumencie The Body Reveals the Person: A Catholic Response to the Challenges of Gender Ideology (Ciało ujawnia osobę: katolicka odpowiedź na wyzwania związane z ideologią gender) wydanym pod koniec sierpnia przez biskupa Daniela E. Thomas z Toledo w stanie Ohio prof. George Weigel.

Znany amerykański intelektualista katolicki zapewnia, że przeczytanie tego dokumentu zajmuje mniej więcej od pół godziny do czterdziestu pięciu minut. Zaznacza, że jest to głos łączący przekonanie z współczuciem w reakcji na cierpienie i udrękę. Przytacza pierwszy akapit tekstu:
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję