Reklama

Aspektowe rozmowy o Eucharystii

Dwa stoły jednej Mszy św.

Niedziela zielonogórsko-gorzowska 3/2005

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Z ks. Romanem Litwińczukiem, moderatorem generalnym Ruchu Światło-Życie, o związku Słowa Bożego z Eucharystią rozmawia ks. Andrzej Draguła

Ks. Andrzej Draguła: - List papieski „Mane nobiscum Domine” przypomina nam soborową naukę o Mszy św. jako jedności dwóch stołów: stołu Słowa Bożego i stołu Chleba - Ciała Pańskiego. Czy w rozumieniu Księdza w świadomości wiernych istnieje przeświadczenie, że liturgia Słowa Bożego nie jest wstępem do Eucharystii, ale już jest Eucharystią?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Ks. Roman Litwińczuk: - Św. Hieronim powiedział: „Spożywamy Ciało, pijemy Krew Chrystusa w Eucharystii, ale również w lekturze Pisma Świętego. Uważam Ewangelię za Ciało Chrystusa. Musimy zbliżać się do Pisma Świętego jak do Ciała Chrystusa”. Słowa św. Hieronima bardzo dobrze wprowadzają w powyższy temat. Był taki czas w dziejach Kościoła, że nie doceniano obecności Chrystusa w Słowie Bożym podczas Eucharystii. Uważano wręcz, że wystarczy zdążyć na przeistoczenie, aby ważnie uczestniczyć we Mszy św. W średniowieczu praktykę tę sprowadzono do takiej skrajności, że tłumy ludzi chodziły od kościoła do kościoła, aby tylko zobaczyć Ciało Pańskie podczas podniesienia. Pewnie dzisiaj takich skrajnych zachowań już nie notujemy, ale ciągle odnoszę wrażenie, że stół Słowa Bożego nie jest wystarczająco doceniony.
Wielu z nas komunię z Chrystusem w Eucharystii sprowadza tylko do przyjęcia Jego Ciała, zapominając o spotkaniu z Nim w Jego Słowie. Eucharystia jest wydarzeniem, w którym spotykamy się z całym czynem zbawczym Chrystusa. On nie tylko dał w Wieczerniku swoje Ciało i Krew na pokarm, nie tylko oddał za nas życie na Golgocie, ale narodził się w betlejemskiej stajni, nauczał nad jeziorem Genezaret, czynił cuda, uzdrawiał, przebaczał grzechy, zasiadał do stołu z celnikami i grzesznikami. Na nierozerwalny związek Słowa Chrystusa i Jego Ofiary w Eucharystii wskazuje Ojciec Święty, odwołując się do mowy eucharystycznej w Ewangelii według św. Jana oraz spotkania Zmartwychwstałego w drodze do Emaus. W obu przypadkach Jezus tłumaczy uczniom Pisma. Jego wyjaśnienia prowadzą do przeżycia „łamania chleba”, do spożywania Jego Ciała i Jego Krwi. Podobnie jest w Eucharystii. Bez liturgii Słowa, bez odniesienia do całych dziejów zbawienia symbolika eucharystyczna, gesty, wymiar ofiarniczy Eucharystii byłyby niezrozumiałe, ocierałyby się o magię. Słowo i znak w sakramentach, tym bardziej w Eucharystii, są ze sobą nierozerwalnie związane, tworzą jedno wydarzenie zbawcze.
Postulowaną przez Ojca Świętego jedność „stołów” w Eucharystii można odczytać najprościej w podziale, którym ujmujemy strukturę Eucharystii - liturgia Słowa i liturgia Ofiary. Tym dwóm częściom przypisano po Soborze Watykańskim II wyraźnie wyodrębnione dwa stoły: Słowa - ambona i Ofiary - ołtarz. Sobór postanowił obficiej zastawić „Stół Słowa Bożego”. Zaowocowało to nie tylko czytaniami w językach ojczystych, ale szerszym wyborem tekstów biblijnych. Ich układ - trzyletni na niedziele i święta oraz dwuletni na dni powszednie - pozwala w ciągu kilku lat poznać korpus tekstów biblijnych, najistotniejszych dla przekazu orędzia o Bogu, który zbawia człowieka w Chrystusie.

- „Boski Wędrowiec nadal przyłącza się do nas i nam towarzyszy, prowadząc nas przez wyjaśnianie Pism do zrozumienia Bożych tajemnic” - czytamy w papieskim liście na Rok Eucharystii. Czy nie jest to najlepsze określenie celu, jaki przyświeca liturgii Słowa?

Reklama

- Systematyczne, zwłaszcza codzienne uczestnictwo w Eucharystii pozwala w liturgii Słowa poznać logikę Bożego działania, wejść w serdeczny dialog z Bogiem, który mówi do swego ludu. Warto w tym miejscu uświadomić sobie, że Słowo jest sposobem objawienia się Boga. Stwórcze Słowo Boga powołało świat do istnienia, On Słowem zapisał Przymierze z narodem, dając tablice Dekalogu. Jego Słowo, głoszone przez proroków, napominało, prowadziło, dawało obietnice zbawienia i wiecznotrwałego Przymierza. „Wielokrotnie i na różne sposoby przemawiał niegdyś Bóg do ojców przez proroków, a w tych ostatecznych dniach przemówił do nas przez Syna” - czytamy w Liście do Hebrajczyków (1, 1-2). Szczyt objawienia i zarazem miłości Boga nastąpił wówczas, gdy - jak pisze św. Jan - „Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas. I oglądaliśmy Jego chwałę, chwałę, jaką Jednorodzony otrzymuje od Ojca, pełen łaski i prawdy” (1, 14).
Wydaje się, że ciągle jeszcze mało jest w nas wiary w moc Bożego Słowa. Nie pamiętamy o faktach z Ewangelii, o mocy Słowa Jezusa nad złym duchem, nad chorobą i śmiercią. Jego Słowo przyjęte z wiarą może dokonać w nas przemiany serca, uczynić nowymi ludźmi: „Żywe jest słowo Boże, skuteczne i ostrzejsze niż wszelki miecz obosieczny, przenikające aż do rozdzielenia duszy i ducha, stawów i szpiku, zdolne osądzić pragnienia i myśli serca” - mówi List do Hebrajczyków (4, 12). Nie bez powodu Jezus błogosławi tym, „którzy słuchają słowa Bożego i zachowują je” (por. Łk 11, 28). Za św. Piotrem trzeba nam powtórzyć: „Panie, do kogóż pójdziemy? Ty masz słowa życia wiecznego” (J6, 68).

- Z liturgią Słowa Bożego łączy się ściśle posługa lektora. Jaki jest, według Księdza, stan tej posługi w naszych parafiach? Kto powinien zostać lektorem? Co ksiądz sądzi o włączaniu w posługę lektoratu dzieci?

- Wydaje się, że posługę lektora trzeba rozpatrywać w kategoriach powołania. Przekaz Słowa Bożego, które mówi o Bogu zbawiającym i prowadzi do spotkania z Nim, jest pewną sztuką, umiejętnością, która domaga się dobrych predyspozycji i każdorazowego przygotowania. Lektor, czytając Słowo Boże, spełnia pewną misję. Domaga się ona odpowiedniej świadomości i odpowiedzialności. Misja ta nie kończy się bynajmniej w chwili odczytania wyznaczonego tekstu biblijnego. Trwa w codziennym życiu i wymaga podejmowania działań ewangelizacyjnych. Kto stał się narzędziem Boga w sianiu ziarna słowa, jest także Jego współpracownikiem w trosce o wzrost. Czyni to poprzez świadectwo życia oraz przez modlitwę o to, aby ludzie znali Słowo Boże, rozważali je z wiarą i gorliwie wprowadzali w czyn. Nie wolno więc funkcji lektora powierzać dzieciom lub osobom, które mają trudności z wymową i dobrym, zrozumiałym przekazem treści.

- Oprócz czytań liturgia Słowa Bożego zawiera śpiewy, a oprócz lektora posługuje także psałterzysta...

Reklama

- Kapłan nie może wyręczać lektora czy psałterzysty. Takie sytuacje powinny zachodzić w ostateczności. Coraz więcej jest okazji, aby do tak ważnej posługi przygotować odpowiednie osoby. Psalm responsoryjny nie jest muzycznym „przerywnikiem” między czytaniami, ale kolejnym czytaniem liturgicznym w formie dialogu: psałterzysty śpiewającego zwrotki psalmu z wiernymi odpowiadającymi tekstem refrenu. Nie wolno więc psalmu w żadnym wypadku zastępować jakąkolwiek pieśnią, choćby miała podobną treść czy też była najpiękniejszą kolędą. Istotna jest też melodia psalmu responsoryjnego. Nie może to być melodia tak skomplikowana, że wierni mają kłopot z powtórzeniem refrenu. Również zbyt bogata linia melodyczna zwrotek bardziej skupia uwagę słuchaczy na melodii, na sposobie wykonania i osobie wykonawcy niż na treści. Psalm nie jest miejscem solowych popisów, ale modlitewną odpowiedzią wiernych na usłyszane Słowo Boże. Powyższe uwagi prowadzą też do sceptycznej czy wręcz negatywnej oceny wykonywania psalmu wielogłosowo czy przez scholę.
Lekturę Ewangelii poprzedza aklamacja. Ten krótki śpiew jest zapowiedzią orędzia Ewangelii, nauczania samego Jezusa. Sama jego nazwa: clamo - krzyczeć wskazuje na dynamikę, domaga się wielu głosów, aby w ten sposób podkreślić wagę słów, które za chwilę padną z ambony. Aklamację powinien więc wykonywać chór lub schola, w ostateczności organista lub psałterzysta.

- „Eucharystia jest światłem przede wszystkim dlatego, że w każdej Mszy św. liturgia Słowa Bożego poprzedza sprawowanie liturgii Eucharystii” - pisze Papież. Co można jeszcze zmienić w naszej parafialnej liturgii, aby proklamacja Słowa Bożego rzeczywiście jawiła się nam jako „światło”?

- Myślę, że trzeba jeszcze przypomnieć o wyraźnej zachęcie Kościoła do podejmowania milczenia w liturgii. Współczesny duch pragmatyzmu prowadzi do tego, że milczenie odbieramy jako „dziurę”, niezrozumiały zastój w wartkiej akcji liturgicznej. A to właśnie te chwile, które są brakiem aktywności ze strony uczestnika liturgii, pozwalają Bogu działać i mówić do naszego serca. Ogólne Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego przewiduje krótkie chwile milczenia w kilku miejscach Eucharystii, zwłaszcza podczas liturgii Słowa: „przed samym rozpoczęciem liturgii Słowa, po pierwszym i drugim czytaniu oraz po homilii”. Wydaje się, że praktykę tę należałoby wdrażać powoli, poczynając od Eucharystii sprawowanych z udziałem małych wspólnot - członków ruchów i grup modlitewnych. Pozwoliłoby to zrealizować pragnienie Ojca Świętego, „żeby Słowo Boże mogło odnosić się do życia i je oświecać” oraz sugestię, iż „wierni pod wpływem Ducha Świętego mogliby przyjąć Słowo sercem i przygotować na nie odpowiedź przez modlitwę”.

Reklama

- Instrukcja „Redemptionis Sacramentum” przypomina o właściwym sprawowaniu liturgii Słowa Bożego. Jakie, według opinii Księdza, popełnia się najczęściej błędy na tym etapie Mszy św.?

- Konieczna byłaby refleksja na wyraźną obecnością obu stołów w naszych celebracjach. Czy nie zaciemniamy spojrzenia na Eucharystię, gdy przy ołtarzu sprawowane są obrzędy wstępne, czytania, głoszona jest homilia, a na końcu ogłoszenia? Gdy brakuje rozróżnienia dwóch stołów? Warto również krytycznym okiem ogarnąć umeblowanie prezbiterium. Czy ambona jest godnym miejscem głoszenia Słowa Bożego? Czy nie jest czasem chwiejącym się pulpitem albo meblem, który bardziej kojarzy się z bocianim gniazdem niż stołem Bożego Słowa. Dobrze byłoby przy tej okazji ocenić stan ksiąg Pisma Świętego - lekcjonarzy, ewangeliarza, przyjrzeć się miejscu ich przechowywania.
Powyższe uwagi są raczej przypomnieniem i uwrażliwieniem duszpasterzy oraz służby liturgicznej na wymagania zawarte w dokumentach Kościoła. Warto je przyjąć w duchu posłuszeństwa Kościołowi, bardziej ufając jego mądrości i wielowiekowemu doświadczeniu niż swojej intuicji, ta bowiem bywa często wypaczona duchem czasu, indywidualizmem czy liberalizmem w podejściu do wszelkich reguł prawa, w tym kościelnego z dziedziny liturgii. Wielość dokumentów Kościoła dotyczących Eucharystii, które ukazały się ostatnio, wskazuje na troskę, jaka powinna towarzyszyć przygotowaniu i celebracji każdej Eucharystii. Wszakże to „źródło i szczyt życia chrześcijańskiego”.

- Dziękuję za rozmowę.

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Abp Marek Jędraszewski: w Unii Europejskiej już dawno o Panu Bogu zapomniano

2025-08-12 07:45

[ TEMATY ]

pielgrzymka

abp Marek Jędraszewski

BP Archidiecezji Krakowskiej

Abp Marek Jędraszewski

Abp Marek Jędraszewski

- Miłość Boga i człowieka, której symbolem jest Chrystusowy krzyż, potrafi jeszcze bardziej wzmóc poczucie odpowiedzialności za siebie, za los młodzieży i dzieci całego polskiego narodu – mówił abp Marek Jędraszewski na zakończenie 45. Pieszej Pielgrzymki Krakowskiej na Jasną Górę.

Arcybiskupa i wszystkich pątników krakowskiej pielgrzymki na Jasnej Górze powitał przeor, o. Samuel Pacholski OSPPE. Podziękował za trud pielgrzymowania i publiczne świadectwo wiary. – Niech czas pielgrzymowania i czas Eucharystii sprawowanej tu na Jasnej Górze przyniesie błogosławione owoce w Waszym życiu. Niech ten czas umocni Was do dawania świadectwa wiary w środowiskach, w których żyjecie, uczycie się, studiujecie, pracujecie. Obyście się zawsze jawili jako źródła światła w świecie, w tym świecie, który odrzuca Boga i Jego moralną naukę. Niech Wasze życie, drodzy pielgrzymi, będzie zawsze pełne Bożego pokoju, niech będzie błogosławione – życzył o. Pacholski.
CZYTAJ DALEJ

Prezydent: symbole banderowskie w Polsce są nie do zaakceptowania

2025-08-12 20:19

[ TEMATY ]

Karol Nawrocki

Prezydent Karol Nawrocki

PAP/Marcin Gadomski

Symbole banderowskie w polskiej przestrzeni publicznej są nie do zaakceptowania - podkreślił we wtorek prezydent Karol Nawrocki, komentując incydent z flagami OUN-UPA na koncercie w Warszawie. Pozytywnie ocenił też decyzję o deportacji ponad 60 osób uczestniczących w tym incydencie.

W rozmowie z Polsat News Nawrocki był pytany o zajścia podczas sobotniego koncertu białoruskiego rapera Maksa Korzha na Stadionie PGE Narodowym w Warszawie. Wśród publiczności widać było m.in. czerwono-czarne flagi OUN-UPA.
CZYTAJ DALEJ

W Kalwarii Pacławskiej trwa Wielki Odpust

2025-08-13 10:34

Magdalena Hagel / Radio FARA

Przywitanie pielgrzymów

Przywitanie pielgrzymów

We wtorek, 12 sierpnia 2025 r., Kalwaria Pacławska ponownie stała się miejscem modlitwy, radości i spotkania z Bogiem. Do Sanktuarium Męki Pańskiej i Matki Bożej Kalwaryjskiej licznie przybyły piesze pielgrzymki z różnych stron Archidiecezji Przemyskiej i spoza jej granic.

Wielki Odpust Kalwaryjski, związany z uroczystością Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, należy do największych wydarzeń odpustowych w naszej Archidiecezji. Tradycyjnie trwa on od 11 do 15 sierpnia, gromadząc wiernych pragnących zawierzyć swoje życie Matce Bożej i uczestniczyć w bogatym programie modlitewnym.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję