Reklama

Wigilijne smaki i zapachy

Boże Narodzenie i wieczór wigilijny tworzą co roku niepowtarzalny klimat w naszych domach. Buduje go spotkanie w kręgu rodziny, ale także atmosfera świątecznych przygotowań, para pykająca z garnków, w których powstają świąteczne przysmaki, często przygotowywane tylko raz do roku - właśnie na zimowe święta. Tym obłoczkom pary towarzyszą niezwykłe aromaty.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Pierwszy świąteczny zapach

pojawia się jeszcze w listopadzie. Jak mówią stare przepisy, wówczas należy zarobić ciasto na pierniki, a więc i w kuchni pojawia się słodko-gorzki zapach korzeni i miodu, bez którego prawdziwy piernik się obejść nie może. Kuchnię wypełnia aromat miodu, grzanego na wolnym ogniu wraz ze smalcem. Kiedy już staną się jednolitą masą, dodajemy do nich parę garści mąki i sypiemy korzenie: jasny, świdrujący nos imbir. Pojawia się też ciepły, ciemno-słodki cynamon, goździki, kardamon, egzotyczna gałka muszkatołowa, kolendra czy rześki mielony anyż oraz zdecydowana woń ziela angielskiego. Kiedy wkładamy ręce do aromatycznego ciasta, by dokładnie wymieszać wszystkie składniki, deszczowy, listopadowy wieczór rozjaśnia się jakby iskrzącym śniegiem, a ucho wyławia znajome nuty, za którymi tęskniło przez cały rok: kolędy i dźwięk dzwonków. Ale wszystko to trwa zaledwie chwilę, bo teraz wymieszane ciasto trzeba odstawić do piwniczki, gdzie będzie dojrzewać 4-5 tygodni. A my, zanurzeni w listopadową pluchę, staramy się zatrzymać w nozdrzach ów słodko-korzenny aromat piernika, który mówi, że już niedługo, niedługo...

Początek grudnia

Reklama

to drugie spotkanie z aromatami świąt: spotkanie z Mikołajem, które z mojego dzieciństwa kojarzę z jakże słodkim i charakterystycznym zapachem czekolady. Wówczas prawdziwa odmiana tego specyjału pojawiała się rzadko w domu i naprawdę różniła się od tego, co w naszych sklepach nazywało się „wyrób czekoladopodobny”. Prawdziwa czekolada, którą przysyłał w paczkach Wujo, rozpływała się w ustach, wypełniała nozdrza słodkim, najsłodszym aromatem śmietanki, wanilii i kakao... I właśnie te smaki i zapachy mówiły, że to już - już wkrótce pojawi się na niebie pierwsza gwiazdka.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Już na kilka dni przed Wigilią

w kuchni robi się ciepło od włączonego piekarnika. Na stolnicy pojawia się drożdżowe ciasto, a na kuchni mruczy miło garnek z gotującym się makiem, który potem trzeba przekręcić w maszynce. Mgiełka pachnąca makiem to najlepszy znak, że to miejsce zmienia się w przedświąteczną, magiczną pracownię pełną zapachów. Do maku dołącza się miodowy aromat lata i słodycz migdałowego olejku. Innym, specyficznie bożonarodzeniowym aromatem jest zapach pieczonego keksa - ciasta, które w moim domu pojawia się tylko na Boże Narodzenie. A pachnie on przyrumienioną skórką pomarańczową, rodzynkami, drobno pokrojonymi orzechami zatopionymi w słodkim, ciężkim, złotym cieście, z odrobiną nuty waniliowej.
A 24 grudnia w owej pracowni para bucha nad wszystkimi palnikami. Mój dom jest mieszanką dwóch światów, dwóch aromatów - Polski centralnej i Kresów.

Dwie kuchnie

Do jednej z kuchni mojego dzieciństwa wchodziło się z sieni i była ona tak kuchnią, jadalnią, jak i centralnym miejscem życia rodzinnego w domu moich Dziadków. Stał w niej piec opalany węglem, z zapieckiem i specjalnym piecem chlebowym. W ten dzień wypełniał ją aromat, opartej na prawdziwkach, bulgoczącej na fajerkach zupy grzybowej z makaronem własnej roboty i ciepło-słodkawy zapach kapusty z fasolą i grzybami. I Babcia, wyczarowująca swoimi rękami niemalże złoty makaron na malutkiej stolnicy, próbująca, czy zupa nabrała już dość grzybowego aromatu, czy fasola nie rozgotowała się zanadto. Szykująca dzwonka karpia do usmażenia. W sieni zaś każdego wchodzącego witał zapach świeżo upieczonego chleba, takiego prawdziwego, z chrupiącą skórką, bielutką miękuszką, lekko kwaskowatego...
Druga kuchnia mojego dzieciństwa to duża kuchnia w przedwojennej kamienicy, gdzie tego dnia dominującą nutą był aromat kwaśnych buraków. Powstawał z nich szkarłatny, krystalicznie przejrzysty, lekko cierpki barszcz. Później, na wigilijnym stole, pływały w nim misterne uszka z borowikami, które Babcia pracowicie lepiła i układała na stolnicy obok pierogów z serem i ziemniakami, z serem i kaszą gryczaną. Z piekarnika wydobywał się aromat grzybów wszelakich - tam się piekły gołąbki z ryżem i grzybami.
Obie te kuchnie łączył aromat wesoło skwierczącego na gorącej patelni masła. Był to znak, że już wkrótce rozpocznie się uroczysta wieczerza wigilijna, bo oto na rozgrzane i pachnące masło kładzione były dzwonka karpia. Do wszystkich tych aromatów, rozchodzących się po domu, dochodził jeszcze zapach świeżego siana, które obowiązkowo musi znaleźć się pod pachnącym świeżością srebrzysto-białym obrusem i intensywnie żywiczna zielona choinka, która, przybrana w kolorowe ozdoby i lampki, błyszczała w kącie.
Wieczorem, pośród tych zapachów, stajemy wokół stołu, by przy radosnym Gloria in excelsis Deo dzielić się, przełożonym aromatycznym miodem, białym opłatkiem.

2004-12-31 00:00

Oceń: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Zmarła aktorka Jadwiga Jankowska-Cieślak

2025-04-15 10:14

[ TEMATY ]

śmierć

Autorstwa Paweł Matyka/commons.wikimedia.org

Jadwiga Jankowska-Cieślak

Jadwiga Jankowska-Cieślak

Nie żyje aktorka Jadwiga Jankowska-Cieślak - podał we wtorek portal filmpolski. Była pierwszą Polką nagrodzoną Złotą Palmą dla najlepszej aktorki na Festiwalu Filmowym w Cannes za główną rolę w filmie "Inne spojrzenie" (1982).

Jadwiga Jankowska-Cieślak dwukrotnie była laureatką Złotych Lwów za najlepszą główną rolę kobiecą na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych za filmy "Sam na sam" (1977) i "Wezwanie" (1997), a także laureatką Polskiej Nagrody Filmowej Orła za najlepszą główną rolę kobiecą w filmie "Rysa" (2008).
CZYTAJ DALEJ

Polskie nabożeństwa i spowiedź w Rzymie w Wielkim Tygodniu i Wielkanoc

Polacy przebywający w Rzymie w Wielkim Tygodniu w Niedzielę Zmartwychwstania mogą uczestniczyć w polskich nabożeństwach oraz skorzystać z sakramentów. Wszystkie nabożeństwa tego okresu po polsku będą sprawowane w Kościele i Hospicjum św. Stanisława Biskupa i Męczennika przy Via delle Botteghe Oscure 15.

W okresie Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy w Rzymie przebywa tradycyjnie wielu pielgrzymów z Polski, a w roku jubileuszowym jest ich jeszcze więcej niż zazwyczaj.
CZYTAJ DALEJ

Wybrani pomimo zdrady. Modlitwa i ekspiacja za kapłanów

2025-04-16 19:05

[ TEMATY ]

Wielki Czwartek

Karol Porwich/Niedziela

"Wybrani pomimo zdrady. Modlitwa i ekspiacja za kapłanów" – taki tytuł nosi mała książeczka napisana przez bp. Andrzeja Przybylskiego, wydana niedawno przez Edycję Świętego Pawła w Częstochowie oraz siostry honoratki.

Na tle mistycznych relacji Służebnicy Bożej Hilarii Główczyńskiej autor opisuje niezwykłe powołanie tej pokorne siostry honoratki do modlitwy i ekspiacji za grzechy kapłanów. Książka zaczyna się do tajemnicy Wielkiego Czwartku. "W ślad za prośbą Jezusa, abyśmy wzajemnie obmywali sobie nogi zdarza się, że do obmycia nóg zaprasza się ubogich, bezrobotnych, emigrantów czy więźniów. To piękny gest, ale nie wolno nam zapomnieć, że Jezus zaczął umywanie nóg od swoich najbliższych uczniów – od Piotra, którego przygotowywał do papieskiej godności, od Jana, który zasłynie jako umiłowany uczeń Mistrza i od innych apostołów, którzy przecież staną u początków sukcesji apostolskiej wszystkich ich następców, czyli biskupów. To nie jest tylko mały szczegół, ale coś o czym nie wolno nam w Kościele zapomnieć. Czystość najbliższych uczniów Chrystusa, czyli papieża, biskupów i ich współpracowników kapłanów wydaje się być dla Jezusa priorytetowa". – zaznacza autor książki. Dalsza jej część jest szczególnym wołaniem o modlitwę, pokutę i ekspiację za grzechy księży.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję