W trzeciej części kaplicy Matki Bożej, tzw. atrium, rozstawione są już rusztowania, ale mimo wykonywanych prac, to miejsce nie jest wyłączone z ruchu pielgrzymiego.

Jak powiedział o. Czesław Brud, administrator klasztoru, ta część kaplicy, czyli najważniejszego miejsca w sanktuarium, nie była restaurowana już od wielu lat i wymaga kompletnej renowacji. - Ściany i sufit zostaną całkowicie oczyszczone i odnowione metodą stiukową, sprawdzoną już w bazylice. Konserwacji poddane zostaną zabytkowe obrazy - stacje drogi krzyżowej i inne malowidła oraz liczne tablice pamiątkowe, które tam się znajdują – podkreślił zakonnik.

Atrium zostało zbudowane w 1929 r. na miejscu XVIII-wiecznego przedsionka. Filary i ściany tej trójnawowej budowli obłożone były ryngrafami i tablicami wotywnymi, głównie żołnierzy polskich ze wszystkich frontów świata oraz męczenników poległych w walce o wolna Polskę w okresie komunizmu. W niszy lewej ściany umieszczona była urna z prochami o. Augustyna Kordeckiego, bohaterskiego obrońcy Jasnej Góry.

Drugim zadaniem podjętym przez paulinów jest renowacja Sali Papieskiej znajdującej się pod wałami, po których chodzą pielgrzymi, odprawiając drogę krzyżową. Salę zbudowano po wybraniu skał i ziemi pomiędzy wewnętrzną i zewnętrzną okładziną wałów. Poświęcił ją podczas pierwszej wizyty w Częstochowie 5 czerwca 1979 r. Jan Paweł II i odtąd nazywana jest papieską. Sala ta służyła jako miejsce wielkich zgromadzeń, sympozjów oraz różnych spotkań. Ze względu na zły stan techniczny od wielu lat nie jest użytkowana.

Teraz, jak wylicza o. Brud, zostanie poddana całkowitemu remontowi i modernizacji. Najważniejszym etapem będzie nowa nawierzchnia izolacyjna na dachu. To dlatego z ruchu pielgrzymiego wyłączony jest pierwszy odcinek drogi krzyżowej.

Naprawie poddane zostaną też schody prowadzące na wały. W związku z tym wejście na drogę krzyżową odbywać się będzie drewnianymi, tymczasowymi schodami, ustawionymi przy tzw. Bramie Papieskiej.

Nowe nawierzchnie znajdą się także w innych częściach wałów jasnogórskich m.in. nad bastionem św. Rocha i zakrystią. - Tam są wielkie problemy z wilgotnością i konieczna jest nowa izolacja - podkreśla o. administrator.

Jak przekonuje o. Brud, przeprowadzone prace posłużą udostępnieniu dodatkowej przestrzeni wystawowej, zwłaszcza pod stałą ekspozycję poświęconą historii państwa polskiego.

Wymianie poddany zostanie również dach na pokojach królewskich. Zostały one wybudowane na planie litery „L” w 1644, jako miejsce zakwaterowania dostojników państwowych. Wynikało to z faktu, że reguła paulinów zabraniała wstępu świeckim na teren klasztoru. Parter zajmowała apteka, wzmiankowana w I poł. XVII wieku, zreorganizowana i poważnie unowocześniona w 1714. Obecnie na parterze tego budynku znajduje się punkt informacji turystycznej.

- Ze względów historycznych to bardzo ważny obiekt znajdujący się w centrum klasztoru, także nieużytkowany ze względu na zły stan techniczny - powiedział o. Brud.

Prace w ramach projektu „Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury” muszą zostać zrealizowane w ciągu roku. Jak zapowiedział administrator klasztoru znaczna ich część będzie prowadzona jeszcze przed zimą, na ile tylko pozwolą warunki atmosferyczne. - Będziemy się starali, by jak najmniej „przeszkadzać” pielgrzymom, niemniej pewne utrudnienia na pewno się pojawią - mówi paulin.

W ramach projektu unijnego ma zostać przygotowany również wirtualny spacer po Jasnej Górze, dzięki któremu możliwe będzie zwiedzanie sanktuarium przez internet.

Administrator klasztoru podkreśla, że obok projektu mającego wsparcie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na Jasnej Górze podejmowanych jest szereg innych działań konserwatorskich. Od kilku miesięcy prace trwają na wieży jasnogórskiej, gdzie umieszczone są rusztowania i odbywa się konserwacja zewnętrznych elementów architektonicznych wystających poza strukturę wieży, które uległy zniszczeniu i istniała pilna konieczność ich zabezpieczenia. Już odremontowana została balustrada na pierwszym poziomie wieży a wciąż trwają prace przy kolejnych elementach.

Od dłuższego czasu trwa także remont kaplicy Piusa X. To kaplica Najświętszego Sakramentu na krużgankach, gdzie znajduje się tabernakulum, w którym przetrzymywana jest komunia św. Fasada kaplicy ozdobiona jest płaskorzeźbą ukazującą triumf Najświętszego Sakramentu. Aniołowie otaczają owalne okno, gdzie w monstrancji wystawiano Najświętszy Sakrament, przed którym modlili się oczekujący na spowiedź pielgrzymi. Na krużgankach również udzielano Komunii św. Do dziś w okresie letnim, kiedy na Jasnej Górze są tłumy pielgrzymów, że nie sposób udzielić wszystkim Komunii św. w kaplicy Matki Bożej czy w bazylice, wierni po Mszy św. przechodzą do wieczernika. W tabernakulum można pomieścić nawet 200 puszek, z którymi kapłani wychodzą na plac jasnogórski z komunią św.

Remont tej kaplicy ma usprawnić przechodzenie księży z koncelebry, tak by jak najszybciej Eucharystia mogła zostać rozdana pielgrzymom.

Niedawno w krużgankach stanęły nowe konfesjonały tzw. zamknięte, aby stworzyć jak najlepsze warunki dla spowiadających się.

Paulini przypominają, że Jasna Góra to stary, zabytkowy obiekt, umieszczony na skale i narażony na wielką zmienność warunków atmosferycznych, stąd konieczność nieustannej troski nie tylko o jego wygląd, ale również bezpieczeństwo pielgrzymów.

Podkreślają, że środki unijne są bardzo ważne i stanowią duże wsparcie, ale i tak najważniejsze są ofiary pielgrzymów, którzy wiedzą jakim „skarbem dla Polski i świata” jest Jasna Góra. Swoją wdzięczność zakonnicy wyrażają codzienną modlitwą podczas porannej Mszy św. przed cudownym obrazem Matki Bożej. Koszt projektu przekracza 20 mln zł, a dofinansowanie ze środków unijnych to 17,6 mln zł.