Chleb jest najbardziej koniecznym i najpowszechniejszym środkiem spożywczym. Mówi się popularnie o chlebie i wodzie jako najbardziej potrzebnym pokarmie do życia. Chleb jest znakiem podtrzymywania życia w najszerszym znaczeniu. W modlitwie Pańskiej Pan Jezus wśród siedmiu próśb umieścił również tę: „Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj” (Mt 6, 11), choć wyjaśnił też, że „nie samym chlebem żyje człowiek, ale wszelkim słowem, które pochodzi z ust Bożych” (Mt 4, 4).
W Starym Przymierzu chleb uważany był za rzecz świętą. W Namiocie Spotkania składano na specjalnym stole dwanaście chlebów pokładnych i zmieniano je co szabat. Były one znakiem życia, które pochodzi od Boga. Składano je jako dar wdzięczności, że Bóg podtrzymywał zawarte przymierze. Na ofiarę składano zwykle chleby niekwaszone, czyli przaśne. Kwas w cieście uznawano za element psujący.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
W pierwszych wiekach chrześcijanie na spotkaniach eucharystycznych używali chleba o kształcie używanym do zwykłego posiłku, podobnie jak Chrystus w czasie Ostatniej Wieczerzy. Zbawiciel przygotował apostołów i swoich wyznawców do wielkiej przemiany, jakiej dokonał w przeddzień swej Męki i którą polecił ponawiać na Jego pamiątkę. „Ja jestem chlebem żywym, który zstąpił z nieba. Jeśli ktoś spożywa ten chleb, będzie żył na wieki” (J 6, 51).
Reklama
Chleb razem z winem są znakami Eucharystii. Chleb podobnie jak wino są bardzo trafnymi symbolami śmierci, przemiany i zmartwychwstania. Zanim bowiem chleb znajdzie się na stole, aby stał się pokarmem, ziarno musi przejść przez proces mielenia, następnie pieczenia go. I dopiero wtedy jest pożywny. Chleb umieszczony na nagrobkach oznacza udział w uczcie niebieskiej. Przed krojeniem chleba często robi się na nim znak krzyża, co jest symbolem błogosławieństwa. Upadłą na ziemię kromkę chleba podnosi się z uszanowaniem i całuje „dla darów nieba” (C. K. Norwid).
Chrystus Pan dwa razy rozmnożył chleb dla zgłodniałych słuchaczy, dlatego wśród symboli eucharystycznych już w sztuce katakumbowej występuje kosz z chlebem.
Ziarno pszenicy oznacza Chrystusa, który zstąpił do otchłani, do krainy zmarłych, ale po śmierci zmartwychwstał. Kłosy pszenicy malowane na obrazkach, naczyniach lub dekoracji ołtarzowej i przede wszystkim na drzwiczkach tabernakulum są symbolem Eucharystii.