Wyobraź sobie pokój” – pod takim hasłem w dniach 22-24 września 2024 r. odbyło się Międzynarodowe Spotkanie Pokoju zorganizowane przez Wspólnotę Sant’Egidio. Podczas tej konferencji padła informacja (wypowiedział ją anglikański arcybiskup Canterbury Justin Welby), że obecnie w świecie toczy się równocześnie 56 otwartych konfliktów zbrojnych. Arcybiskup powołał się na informacje ONZ, ale zdaje się, że ta liczba jest nazbyt optymistyczna (jeśli można użyć takiego słowa w kontekście wojny). Międzynarodowy Instytut Studiów Strategicznych opublikował analizę, w której pisze o 183 (! ) konfliktach zbrojnych, które toczą się obecnie w świecie, a cierpi w nich coraz bardziej ludność cywilna. 183 wojny! Siedzę sobie spokojnie w moim pokoju, patrzę przez okno na wyzłocone jesiennym słońcem liście, wieje spokojny wiaterek, a tylko troszkę dalej, a przecież ciągle blisko mnie w zglobalizowanym świecie niemal dwie setki wojen z morzem cierpienia w każdej! We wszystkich artykułach na ten temat na pierwszym miejscu wymienia się trwającą już trzeci rok w środku Europy wojnę w Ukrainie napadniętej przez Federację Rosyjską. Zaraz potem Bliski Wschód, a w nim od dawna Syria i Irak, a od roku wojna Izraela z Hamasem w Strefie Gazy ostatnio „wzbogacona” o wojnę z Hezbollahem w Libanie. Do tego bliskowschodniego wojennego teatru dodać jeszcze trzeba krwawe starcia w Jemenie. Tuż obok wojny afrykańskie: w Etiopii, Somalii, Sudanie, a w innych afrykańskich krajach (Kongo, Niger) walki trwają ustawicznie z przerażającym procederem wciągania dzieci w zabijanie. W Indochinach mamy wojnę domową w Birmie (dziś Mjanma) i wojnę między Azerbejdżanem i Armenią o Górny Karabach… Dodatkowo przerażające jest to, że niemal każda z tych lokalnych na razie wojen może się rozlać szeroko, może się przerodzić w konflikt światowy z bezpośrednim udziałem mocarstw dysponujących bronią masowego rażenia. Rację ma papież Franciszek, który już od kilku lat mówi, że Trzecia Wojna Światowa już trwa, tyle, że w kawałkach. Na razie…? I czy to, że „tylko” w kawałkach jest jakąś pociechą dla tych, którzy już teraz z powodu wojny giną, cierpią, tracą majątek, są zmuszeni uciekać z własnych domów? Jaka na tę sytuację powinna być nasza odpowiedź, ludzi i społeczeństw cieszących się obecnie spokojem, bezpieczeństwem i choćby względną zasobnością? Czyli także nas, Polaków?

Wojny i nienawiść połączone z zabijaniem i użyciem najnowocześniejszej broni do krzywdzenia bliźnich toczą się poza granicami naszego kraju, ale czy to nas może uspokajać? Nasze rodzime konflikty i spory przybrały niepokojąco ostry wymiar. Chyba nawet już się przyzwyczailiśmy do tego, że nazywamy je plemiennymi wojenkami. Coraz większą popularność robi słówko „polaryzacja”. To, że jesteśmy różnorodni, podzieleni na myślących inaczej na wszystkie możliwe tematy to normalne, to nawet może być źródłem materialnego i intelektualnego bogactwa. Mądrze prowadzony spór może pomóc zrozumieć zawiłe kwestie, znaleźć rozwiązania problemów, które wymagają połączenia sił i różnych sposobów myślenia. Tyle, że polaryzacja to taka różnorodność, w której ta druga strona jest całkowicie zła, nie ma racji w niczym, nie wolno jej słuchać, trzeba ją zniszczyć dla wspólnego dobra. Złe są nie tylko poglądy i zamiary, zły jest każdy człowiek z „tamtej” strony, zła każda jego myśl i słowo, nie ma w nim nic dobrego. Słusznym się zatem wydaje, że trzeba ich zniszczyć. Jeszcze (? ) nie prowadzimy otwartej wojny, ale od czego jest hejt i manipulacje? Nasze motywacje zawsze są dobre i słuszne, ich zawsze podłe i błędne, każdy sposób jest dobry, by ich zniszczyć? Czym to się różni od motywacji stron prowadzących krwawe wojny? Czy czasem nasze plemienne wojenki nie są także jednym z kawałków tej III Światowej?

My, zwykli obywatele mamy niewielki wpływ na zbrojne konflikty w świecie. Możemy pomagać ofiarom wojen, z życzliwością przyjąć uchodźców, w miarę możności pomagać zaatakowanym okazując im solidarność. Ale problemów nie rozwiążemy, pokoju nie wprowadzimy, nie przerwiemy zabijania. Niestety… Jednak na nasze wewnętrzne wojenki wpływ mieć możemy. W zasięgu naszych możliwości jest budowanie pokoju społecznego, tworzenie atmosfery, w której wszyscy zgadzamy się co do tego, że nawet mając różne poglądy i zamiary, to razem jesteśmy Polakami i ludźmi. Miłość nieprzyjaciół, do której wzywa nasz Mistrz możemy budować u nas właśnie teraz, gdy przepaście między nami nie są jeszcze nazbyt głębokie, jeszcze umiemy w drugiej stronie zobaczyć człowieka.