Reklama

Niedziela Zamojsko - Lubaczowska

Pamięć o dziedzictwie Kresów

Niezwykłe wydarzenie miało miejsce 15 stycznia w Muzeum Kresów w Lubaczowie.

Niedziela zamojsko-lubaczowska 6/2023, str. IV

[ TEMATY ]

Lubaczów

Adam Łazar

Występ duetu skrzypcowego Sekunda

Występ duetu skrzypcowego Sekunda

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Muzeum stało się miejscem wystawy pt.: Skarby kresowej świątyni – dziedzictwo kościoła św. Marii Magdaleny we Lwowie na ziemi lubaczowskiej oraz seminarium na temat: Dziedzictwo sakralne dawnej Rzeczypospolitej, a dialog polsko-ukraiński.

– Ideą wystawy, prezentowanej w Galerii Oficyna w Zespole Zamkowo-Parkowym przy Muzeum Kresów w Lubaczowie pomiędzy 21 sierpnia ub.r. a 15 stycznia br., było pokazanie – po raz pierwszy w takiej formie – ocalonego na terenie ziemi lubaczowskiej dziedzictwa sztuki i kultury jednej z najbardziej znanych świątyń lwowskich – kościoła św. Marii Magdaleny. Zabytki te trafiły na tereny dzisiejszej Polski w wyniku powojennych zmian granic państwowych i ekspatriacji ludności polskiej z dawnych Kresów Rzeczypospolitej, w tym też ze Lwowa. Wiążą się one z kluczową dla powojennej historii ziemi lubaczowskiej decyzją abp. Eugeniusza Baziaka, metropolity lwowskiego, o przeniesieniu ze Lwowa do Lubaczowa siedziby archidiecezji lwowskiej. Tak z Lubaczowem splotła się historia nie tylko kościoła św. Marii Magdaleny we Lwowie, ale wielu innych kresowych świątyń, ich sakralnego wyposażenia, a także posługujących przy nich dotychczas duchownych.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Bogactwo eksponatów

– Na wystawie zaprezentowano liczne eksponaty ze zbiorów muzeum oraz parafii rzymskokatolickiej św. Wojciecha w Cieszanowie, a także zbiorów prywatnych – powiedział podczas wernisażu dyrektor Muzeum Kresów w Lubaczowie, Piotr Zubowski.

Reklama

Wśród autorów wystawy znaleźli się pracownicy muzeum: historyk sztuki Janusz Mazur oraz historycy Piotr Zubowski oraz Dariusz Sałek, Katarzyna Warmińska-Mazurek, historyk sztuki z Muzeum Regionalnego im. Janusza Petera w Tomaszowie Lubelskim, Tomasz Róg, znawca historii regionalnej z Cieszanowa, a także bp dr hab. Mariusz Leszczyński, biskup pomocniczy diecezji zamojsko-lubaczowskiej, wybitny specjalista w zakresie historii powojennej archidiecezji lwowskiej. Zespół ten opracował również, liczące przeszło 200 stron, bogato ilustrowane wydawnictwo, towarzyszące ekspozycji, które powstało dzięki wsparciu Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika”. Gości po wystawie oprowadził współkurator i współautor Janusz Mazur, kustosz Muzeum Kresów.

Dobra kultury

W budynku głównym muzeum odbyło się seminarium na temat: Dziedzictwo sakralne dawnej Rzeczypospolitej, a dialog polsko-ukraiński. Wysłuchaliśmy dwóch interesujących wykładów badaczy XX-wiecznych dziejów archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego: ks. prof. dr. hab. Józefa Wołczańskiego z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie oraz dr. Piotra Olechowskiego z Instytutu Strat Wojennych im. Jana Karskiego w Warszawie.

Profesor ks. Józef Wołczański przypomniał, że przed wybuchem II wojny we wrześniu 1939 r. archidiecezja lwowska liczyła 28 dekanatów, 416 parafii, 1 079 108 wiernych, 754 kapłanów diecezjalnych i 249 zakonnych. W wyniku wytyczenia nowej granicy prawie cały obszar archidiecezji pozostał w granicach Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Sowieckiej. Tylko niewielka część tj. 5,5% w nowych granicach Polski. W latach 1944-46 z ukraińskiej republiki do Polski przesiedlono 787 524 osoby w ramach umowy o tzw. repatriacji. W rzeczywistości nie była to repatriacja, lecz ekspatriacja, czyli odgórnie zarządzone jej przymusowe wysiedlenie. Głównym tematem wystąpienia prof. ks. Józefa Wołczańskiego była Ewakuacja dóbr kultury Archidiecezji Lwowskiej obrządku łacińskiego pod koniec II wojny światowej i jej konsekwencje.

Doktor Piotr Olechowski przedstawił losy tych wspólnot parafialnych Lwowa, które po II wojnie światowej znalazły się w granicach Związku Sowieckiego.

Reklama

Dyrektor Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika” Dorota Janiszewska-Jakubiak ukazała pięcioletni dorobek instytucji, którą kieruje w zakresie ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego na całym świecie. Wyraziła satysfakcję ze współpracy z gminą Lubaczów w organizacji Festiwalu Kultur oraz z Muzeum Kresów w wydaniu publikacji. Zadeklarowała chęć współpracy nad nowymi projektami.

Zabierający głos podczas seminarium wykazali niechęć władz Lwowa w zakresie zwrócenia prawowitym właścicielom zagrabionych kościołów, obrazów, figur z ich wyposażenia.

Zagrabione dziedzictwo

Przykładem, nie jedynym, jest kościół św. Marii Magdaleny we Lwowie. Metropolita lwowski abp Mieczysław Mokrzycki w słowie wstępnym do publikacji Skarby kresowej świątyni... napisał: „Zagrabiona i zamknięta świątynia przez władze komunistyczne w 1962 r., przekazana została Politechnice Lwowskiej, początkowo na salę taneczną, a następnie salę organową. (...) Kiedy w 1991 r. powstało państwo ukraińskie, żyjący we Lwowie katolicy mieli nadzieję, że kościół powróci do prawowitych właścicieli. Stało się jednak inaczej. Od ponad trzydziestu lat archidiecezja lwowska czyni starania o zwrot kościoła, czyli dopomina się o sprawiedliwość. Jak do tej pory bezskutecznie”. Miejmy nadzieję, że to się zmieni, a dialog polsko-ukraiński przyniesie oczekiwane rezultaty.

To wydarzenie historyczno-kulturalne zakończył występ duetu skrzypcowego Sekunda: Wioletty Jakubiec i Doroty Błaszczyńskiej-Mogilskiej. Ich popis gry na skrzypcach uzupełniały śpiew i gra na instrumentach charakterystycznych dla tradycji pasterskich.

2023-01-31 15:04

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

W nowej roli

Niedziela zamojsko-lubaczowska 35/2022, str. IV

[ TEMATY ]

Lubaczów

rewitalizacja

Adam Łazar

Plebania w Baszni już po remoncie

Plebania w Baszni już po remoncie

Stara plebania w Baszni Dolnej stanie się miejscem dokumentującym lokalną historię.

Uroczystość rozpoczęła się w parafialnym kościele św. Andrzeja Boboli. Gości i parafian powitał proboszcz ks. dr Leszek Bruśniak. – Realizujemy wielki, wielozadaniowy program rewitalizacji gminy Lubaczów. W jego drugim etapie znalazły się m.in. stacja kolejowa PKP w Baszni Dolnej, wieża ciśnień w Tymcach, a w niej obserwatorium astronomiczne wraz z punktem widokowym, zlewnia mleka dostosowana do prowadzenia działalności gospodarczej, po renowacji lokomotywa parowa z trzema przedwojennymi wagonami do turystycznej przejażdżki. Wśród tych rewitalizowanych obiektów udało się umieścić starą, drewnianą plebanię w Baszni Dolnej z nadaniem jej nowej funkcji – lokalnej izby pamięci, z pamiątkami dotyczącymi historii kościoła i życia religijnego mieszkańców Baszni, ze szczególnym uwzględnieniem zasłużonych kapłanów – kard. Mariana Jaworskiego i ks. Tadeusza Lewanderskiego, pierwszego proboszcza tej parafii. 17 lipca br. uroczyście dokonaliśmy otwarcia tej rewitalizowanej plebani – wyjaśnił wójt gminy Lubaczów Wiesław Kapel.
CZYTAJ DALEJ

Kard. Re, nestor Watykanu

2025-05-20 21:19

[ TEMATY ]

kard. Giovanni Battista Re

Vatican Media

Kard. Giovanni Battista Re

Kard. Giovanni Battista Re

Pamiętam go od samego początku, kiedy zacząłem pracować w Watykanie, czyli od prawie 45 lat – wydaje się, że Giovanni Battista Re był zawsze w „sercu” Kościoła katolickiego.

Gdy go poznałem w 1980 r. był asesorem ds. ogólnych Sekretariatu Stanu Stolicy Apostolskiej. W 1987 r. awansował - został mianowany sekretarzem bardzo ważnej dykasterii, Kongregacji ds. Biskupów i otrzymał święcenia biskupie z rąk Jana Pawła II. Następnie, w 1989 r., Papież sprowadził go z powrotem do Sekretariatu Stanu, gdzie powierzył mu funkcję substytuta. Był jednym z najbliższych współpracowników Jana Pawła II. A o tym, kim był dla Papieża Giovanni Battista Re świadczy fakt, że podczas letnich wakacji w 1998 r. spędzanych w Lorenzago di Cadore Jan Paweł II zapragnął odwiedzić jego rodzinne strony – miasteczko Borno w alpejskiej dolinie Valcamonica. Bo kard. Re to góral pochodzący z rodziny rolników, chociaż jego ojciec był stolarzem.
CZYTAJ DALEJ

W Senacie zaprezentowano rękopis listu biskupów polskich do biskupów niemieckich

2025-05-20 16:58

[ TEMATY ]

senat

Tomasz Zielenkiewicz

Historyczne oryginały trzech ważnych dla polsko-niemieckiego pojednania dokumentów: rękopis listu biskupów polskich do biskupów niemieckich, ostateczną wersję tego Orędzia i odpowiedź hierarchów niemieckich zaprezentowano w Senacie. Wystawie towarzyszyła konferencja zatytułowana „Pojednanie dla Europy”.

W prezentacji wystawy wzięli udział Marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska, senator Halina Bieda i senator Kazimierz Michał Ujazdowski. Dr Andrzej Jerie, dyrektor Centrum Historii Zajezdnia w rozmowie z Radiem Watykańskim – Vatican News podkreślał, jak ważne było Orędzie biskupów polskich do niemieckich z 1965 roku i jak wyjątkowa jest ekspozycja. „Po raz pierwszy udało nam się pokazać te trzy ważne dokumenty razem. Jest to rękopis autorstwa arcybiskupa Bolesława Kominka, oryginał listu biskupów polskich do biskupów niemieckich podpisany 18 listopada 1965 roku w Rzymie i odpowiedź biskupów niemieckich, która też powstała w Rzymie. To dla nas bardzo ważny moment, że w tak prestiżowym miejscu, tak istotnym dla polskiego życia politycznego społecznego, możemy mówić o tym przesłaniu” – zaznaczył.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję