Dekret Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Stolicy Apostolskiej, podnoszący kościół NMP Niepokalanie Poczętej do godności bazyliki mniejszej, odczytał biskup bydgoski Jan Tyrawa. - Te wielkie wydarzenia znacząco nawiązują do obecności Maryi w życiu naszej wspólnoty parafialnej oraz do wstawiennictwa Bożej Matki, które wypraszają pielgrzymi, tak licznie przybywający do Pani na Krajnie - powiedział ks. Kazimierz Świderski MSF.

Rektor i proboszcz parafii w Górce Klasztornej podziękował Bogu za opiekę i Matce Bożej za jej obecność w tym miejscu, za sprawą jej objawienia na Ziemi Krajeńskiej, w początkach tworzenia się polskiej państwowości. Z kolei przełożony polskiej prowincji Misjonarzy Świętej Rodziny ks. Adam Józef Sobczyk MSF wyraził wdzięczność wobec abp. Wojciecha Polaka i bp. Jana Tyrawy za zaangażowanie i pomoc w uzyskaniu dekretu Stolicy Apostolskiej. - Niech Maryja Królowa ma w tym uświęconym miejscu godne dla siebie królewskie mieszkanie - dodał.

Na wstępie homilii abp Wojciech Polak zauważył, że cały Kościół w Polsce będzie przeżywać w 2016 r. 1050. rocznicę chrztu Polski. Dodał, że jest ona okazją do przypomnienia o milenijnych obchodach sprzed pięćdziesięciu lat. Wskazał na Wielką Nowennę, czyli dziewięcioletni program duchowej pracy nakreślony i opracowany przez uwięzionego wówczas w Komańczy kard. Stefana Wyszyńskiego. Prymas Polski przypomniał, że rok 1965, a więc ten bezpośrednio poprzedzający wydarzenie Tysiąclecia Chrztu Polski, poświęcony był Maryi. Był to czas - jak stwierdził - licznych koronacji figur i obrazów maryjnych. I właśnie pierwszą z nich była koronacja Matki Bożej Góreckiej.

Abp Polak przywołał słowa Prymasa Tysiąclecia, który podkreślał wówczas, że w Roku Wierności Maryi koronacja ta jest wyrazem wdzięczności. - A spoglądając wówczas na rzesze pielgrzymów, zgromadzonych tutaj, wokół Pani z Górki Klasztornej, kard. Stefan Wyszyński wyraził nadzieję, że również nowe pokolenie przejmie z dłoni ojców i matek „tę głęboką cześć ku Matce Bożej Góreckiej i poniesie tę cześć, ufność i nadzieję w wiary nowe tysiąclecie” - powiedział.

Zwracając się do uczestników uroczystości, metropolita gnieźnieński powiedział, że po pięćdziesięciu latach od tych pamiętnych dni wszyscy przychodzą z wdzięczności, ale i z nurtującym pytaniem. - Czy i my wiernie przejęliśmy tę głęboką cześć ku Matce Bożej Góreckiej i czy ponieśliśmy tę cześć, ufność i nadzieję wiary w nowe tysiąclecie? Nasza dzisiejsza obecność, modlitwa, piękniejące góreckie sanktuarium, tak liczne rzesze nawiedzających je pielgrzymów, rekolekcje i dni skupienia przeżywane tutaj, pod okiem i sercem Maryi, świadczą, że słowa prymasowskiego polecenia zapadły nam jakoś w serce i w pamięć, i że je po prostu podjęliśmy - mówił.

Według abp. Polaka podjęli je zwłaszcza kustosze tego świętego miejsca, misjonarze Świętej Rodziny, dla których Górka Klasztorna stała się centrum maryjnej duchowości. - Dowodem zabiegania i takiego właśnie duszpasterskiego trudu, także tych ostatnich pięćdziesięciu lat, jest również dzisiejsza radość całego Kościoła bydgoskiego z wyniesienia tej maryjnej świątyni do godności bazyliki mniejszej. Powtórzę więc za Prymasem Tysiąclecia, siostry i bracia, że i dla nas ta dzisiejsza uroczystość jest naprawdę „podniesieniem na duchu” - stwierdził.

Cytując słowa Prymasa Tysiąclecia sprzed pół wieku, abp Polak powiedział, że wpatrując się w cudowny wizerunek Maryi, pragniemy naśladować Jej wierność Bogu i dziękować, że wciąż, także w tych nowych pokoleniach Polek i Polaków, okazuje się nam Matką. - „Jest matką wszystkich” - pisał o Niej papież Franciszek – i dodał że „jak prawdziwa mama idzie z nami, walczy razem z nami i szerzy nieustannie bliskość Bożej miłości”.

Zdaniem prymasa, dzień pamięci i wdzięczności Bogu przez Maryję, to także okazja, aby wsłuchać się uważnie w to, co Bóg mówi dziś do każdego człowieka. - Nie możemy bowiem tylko z nostalgią patrzeć w przeszłość. Maryja idzie dziś z nami. Jako nasza Matka, Matka Chrystusa i Matka Kościoła, towarzyszy nam w pielgrzymce wiary i zdaje się nam wciąż przypominać, że odtworzona w Księdze Rodzaju historia początków świata i człowieka – o której słuchaliśmy w czytaniu - wskazuje na toczącą się w naszych sercach i w naszym życiu walkę, zmaganie z tym, który nas zwodzi. Jest to zmaganie z grzechem i słabością. Jest to zmaganie o zwycięstwo w nas prawdy i dobra - zauważył metropolita.

Prymas Polski podkreślił, że wszyscy potrzebujemy odnowienia oraz nawrócenia. - W uroczystym dniu góreckiej koronacji Prymas Tysiąclecia wskazywał na nasze narodowe wady, których – jak mówił wówczas – „tak wiele jeszcze niestety jest (…) a które tak nas trapią i zubożają nasze życie religijne”. A co dziś nas trapi i co zubaża? - pytał abp Polak. Metropolita gnieźnieński wśród wad wymienił: indywidualizm; brak troski o wspólne dobro; egoizm; kierowanie się w życiu jedynie własną korzyścią, dobrem dla siebie; niekontrolowane emocje, pokaleczone pretensjami i nienawiścią ludzkie serca, niezdolne, by przebaczyć i wyciągnąć rękę do zgody; przesadny aktywizm, który często owocuje nawet rozpadem życia rodzinnego. - Trapią i zubożają przyjmowane wprost bezwiednie wzorce postępowania i takie zachowania, w których gubimy fundamenty naszej ludzkiej godności i naszego człowieczeństwa. Trapi i zubaża szerząca się obojętność wobec innych, zwłaszcza słabszych, cierpiących i potrzebujących pomocy czy wsparcia. Pięćdziesiąt lat temu, właśnie tutaj, pytał Prymas Tysiąclecia: „któż nas z tego wszystkiego wyprowadzi?”. W odpowiedzi jeszcze raz wskazał nam Górecką Panią. Pragnę nas wszystkich jeszcze raz Jej zawierzyć - zapewnił.

Na zakończenie liturgii kanclerz Kurii Diecezjalnej w Bydgoszczy ks. dr Lech Bilicki odczytał dekret biskupa bydgoskiego o odpustach w bazylice. Poświęcono również pomnik Sługi Bożego kard. Stefana Wyszyńskiego.

Górka Klasztorna jest najstarszym ośrodkiem kultu maryjnego w Polsce, jak podają kroniki bernardyńskie w 1079 r. ukazała się tu pasterzowi Matka Boża. Od 1923 r. opiekują się nim Misjonarze Świętej Rodziny. Najtrudniejsze chwile dla sanktuarium i kultu maryjnego stanowił czas reformacji i okres drugiej wojny światowej, kiedy z klasztoru uczyniono obóz zagłady dla duchowieństwa i jeńców wojennych. Koronacja obecnego obrazu Matki Bożej Góreckiej odbyła się na rok przed Milenium Chrztu Polski. Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński, dokonując tego aktu 6 czerwca 1965 r. powiedział: „Pamiętajmy, Coronata corda Coronat”, czyli „Ukoronowana serca koronuje”.

W uroczystościach uczestniczyli przedstawiciele władz różnych szczebli, wierni świeccy, duchowni z Polski i z zagranicy, w tym władze zgromadzenia Misjonarzy Świętej Rodziny oraz biskupi: Krzysztof Wętkowski z Gniezna, Jan Vokál - ordynariusz diecezji Hradec Králové i Zygmunt Robaszkiewicz MSF - ordynariusz diecezji Morombe na Madagaskarze.

Samo wydarzenie zostało poprzedzone wielomiesięcznymi przygotowaniami duchowymi, a najważniejszym ich punktem były Misje Jubileuszowe. Świętowanie wzbogacił m.in. koncert zespołu Siewcy Lednicy.