Reklama

Niedziela Łódzka

Budowa kościoła niemożliwa

Rządy Władysława Gomułki (1956-70) zdominowała wroga postawa władz państwowych wobec budownictwa sakralnego.

Niedziela łódzka 32/2021, str. VIII

[ TEMATY ]

PRL

Archiwum Akt Nowych w Warszawie

Okólnik Urzędu do Spraw Wyznań nr 3 z 1957 r.

Okólnik Urzędu do Spraw Wyznań nr 3 z 1957 r.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Chcąc jednak zaskarbić sobie poparcie społeczeństwa nowy szef komunistycznej partii początkowo utrzymywał pozytywne relacje z Kościołem, czego symbolem było zwolnienie prymasa Stefana Wyszyńskiego z internowania. Uregulowano też zasady związane z obsadzaniem stanowisk kościelnych, co było wynikiem kompromisu zawartego przez obie strony sporu. Przejawem tzw. odwilży było także wydanie przez lokalny aparat partyjny, w okresie od października 1956 r. do marca 1957 r., aż 138 pozwoleń na budowę nowych kościołów w Polsce, m.in. w krakowskiej Nowej Hucie.

Władze centralne z niepokojem śledziły dalsze poczynania hierarchów kościelnych w zakresie budownictwa sakralnego. Aby powstrzymać ten proces Urząd do Spraw Wyznań postanowił uregulować tę kwestię za pomocą okólnika wydanego w marcu 1957 r. do swych terenowych odpowiedników. Odtąd wszelkie budowy, rozbudowy czy przebudowy świątyń i kaplic (nawet tych przydrożnych) mogły być realizowane tylko za zgodą wydziałów do spraw wyznań, po zasięgnięciu opinii władz centralnych. Wprowadzone zasady aż do 1981 r. uniemożliwiały powstawanie nowych świątyń w PRL.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

W historii diecezji łódzkiej epoka Gomułki zapisała się jako okres skutecznego hamowania rozwoju budownictwa sakralnego. W latach 1957-70 bp Michał Klepacz postulował o wybudowanie w całej diecezji 15 świątyń. Początkowo władze odniosły się pozytywnie do 5 postulatów: budowy kościoła w Zgierzu (parafia Matki Boskiej Dobrej Rady), na łódzkim Zdrowiu oraz we wsiach Kiełczówka, Swolszewice Duże i Daszyna. Ostatecznie zrealizowano tylko pierwszą ze wskazanych inwestycji, zaś w przypadku pozostałych wraz z radykalizacją polityki władz wobec Kościoła, zgody zostały wycofane.

Poza nimi postulowano także o wybudowanie 5 świątyń w Łodzi oraz po jednej w Piotrkowie Trybunalskim, Bełchatowie oraz w Rogowie, Michałowie i Kaletniku. Wszystkie te inwestycje opatrzono konkluzją: „Budowa kościoła niemożliwa”.

Kurię Biskupią wspierali także sami wierni, którzy często na własną rękę starali się uzyskać zezwolenie na wzniesienie obiektu sakralnego. Szerokim echem odbiła się historia nielegalnej budowy domu zakonnego pasjonistów na Teofilowie w Łodzi. Samowole budowlane powstawały także w Daszynie, Sokolnikach-Lesie oraz w Babach i Kiełczówce. Pojawiły się też przypadki nielegalnego wznoszenia przez rolników przydrożnych krzyży i kapliczek, zniszczonych w czasie wojny. Powstawały społeczne komitety, które kierowały petycje do władz państwowych z prośbą o zezwolenie na powstanie kościoła. Z tej formy zasłynęli mieszkańcy łódzkiego osiedla Dąbrowa.

Stagnacja w budownictwie sakralnych doprowadziła do pogłębienia konfliktu między przedstawicielami Kościoła a władzą państwową. Dopiero początek lat 70. XX wieku przyniósł nowe nadzieje na unormowanie wzajemnych stosunków.

2021-08-03 11:47

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Koniec PRL-u

Kolejne albumy z serii Foto Retro wydawnictwa „BOSZ” przedstawiają Warszawę propagandowych inwestycji czasów Gierka i dekadę Jaruzelskiego, schyłkowe lata PRL

Tytułowa Warszawa lat 70., to małe i duże fiaty, wielka płyta, budowa Trasy Łazienkowskiej i Dworca Centralnego. Anna Seniuk, znana aktorka i autorka tekstu wprowadzającego do albumu, do Warszawy przyjechała z Krakowa w 1970 r., bo tu, w Teatrze Ateneum, dostała angaż. „Nie spodobało mi się to miasto” – wspomina. Bo co się miało podobać? Obca architektonicznie bryła Pałacu Kultury i Nauki, hotel MDM, niezgrabne bloki Za Żelazną Bramą? Bo przecież nie drewniany, tymczasowy Dworzec Centralny?”.
CZYTAJ DALEJ

Watykan: papież przyjął kard. Dziwisza

2025-07-31 12:34

[ TEMATY ]

kard. Stanisław Dziwisz

Papież Leon XIV

Karol Porwich/Niedziela

Ojciec Święty przyjął dziś rano na audiencji Jego Eminencję kardynała Stanisława Dziwisza, emerytowanego arcybiskupa krakowskiego - poinformowało Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej.

W gronie osób przyjętych dziś przez Leona XIV był także między innymi abp Paolo Pezzi, arcybiskup archidiecezji Matki Bożej w Moskwie, kard. Baldassare Reina, Wikariusz Generalny Jego Świątobliwości dla Diecezji Rzymskiej, wraz z wiceregensem bpm Renato Tarantelli Baccari, oraz arcybiskup Mechelen-Brukseli, abp Luc Terlinden.
CZYTAJ DALEJ

Jasna Góra: ponad 1000 pątników dotarło w 44. Góralskiej Pieszej Pielgrzymce do Królowej Polski

2025-07-31 18:19

[ TEMATY ]

Jasna Góra

44. Góralska Piesza Pielgrzymka

BPJG

44. Góralska Piesza Pielgrzymka

44. Góralska Piesza Pielgrzymka

Ponad tysiąc pątników dotarło na Jasną Górę 31 lipca w 44. Góralskiej Pieszej Pielgrzymce do Królowej Polski. W strojach regionalnych pokłonili się Czarnej Madonnie. Wcześniej na Wałach Jasnogórskich, przy muzyce i śpiewie podhalańskich pieśni, wielu z pielgrzymów przyjmując postawę krzyża modliło się w chwili ciszy, a grupa z Rabki zatańczyła po góralsku.

„Jan Paweł II. Pielgrzym nadziei” - to hasło 44 Góralskiej Pieszej Pielgrzymki na Jasną Górę, która była podzielona jak zawsze na cztery grupy: nowotarską, rabczańską, orawską oraz z Bachledówki. Grupa rabczańska i orawska wyruszyły na szlak pielgrzymi 24 lipca, zaś górale z Nowego Targu i Bachledówki rozpoczęli wędrówkę do Królowej Polski 23 lipca. Wszystkie grupy po dotarciu do klasztoru ojców paulinów udały się do Kaplicy z Cudownym Obrazem na krótką modlitwę.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję