Najsłynniejszy cykl obrazów Franciszka Smuglewicza odnajdziemy w sanktuarium na Świętym Krzyżu, ale być może dzieło tego wybitnego malarza jest także w ołtarzu głównym w Michałowie?
Franciszek Smuglewicz żył w l. 1745 – 1807, studiował m.in. w Rzymie, jako stypendysta Stanisława Augusta. Tam związał się z międzynarodowym środowiskiem artystów, kolekcjonerów i archeologów. W latach 1774-76 wykonywał wraz z V. Brenną rysunki inwentaryzacyjne malowideł Złotego Domu Nerona, a z R. Mengsem malował w Bibliotece Watykańskiej. Po powrocie do Polski realizował zamówienia malarskie, m.in. do kościoła bazylianów w Warszawie i do katedry w Wilnie. Wykonał cykl rysunków Obrazy z historii Polski w stu rycinach (1786) oraz kompozycje historyczne dokumentujące współczesne wydarzenia w Polsce. Prowadził prywatną szkołę malarstwa w Warszawie, a w Wilnie nauczał jako profesor malarstwa w utworzonej wówczas katedrze rysunku i malarstwa Uniwersytetu Wileńskiego. W latach 1800-01 wraz z V. Brenną malował na zamówienie cara Piotra I plafony w Zamku Michajłowskim w Petersburgu. W swojej twórczości podejmował bardzo różnorodną tematykę, tworząc sceny antyczne, religijne, alegoryczne, historyczne i batalistyczne oraz pejzaże, portrety i sceny ludowe.
Niektórzy znawcy przedmiotu wykluczają Smuglewicza, jeszcze inni przypisują autorstwo Szymonowi Czechowiczowi.
Podziel się cytatem
W kościele św. Wawrzyńca w Michałowie w głównym ołtarzu – zwróci uwagę (techniką i kolorystyką) obraz z wyobrażeniem śmierci św. Franciszka, podtrzymywanego przez aniołów. Ks. prob. Sławomir Olszewski udostępnił mi dane parafialne, w których na podstawie informacji Stefana Styczyńskiego z Młodzaw, odnawiającego obraz w 1943 r. „został on sprowadzony z Krakowa już jako wycofany z użytku kościelnego na tamtym terenie. Tradycja też mówi, że autorem jest Franciszek Smuglewicz. Stopień zniszczenia obrazu, który już w roku 1869 miał być (według tradycji) jako wycofany z użytku w Krakowie – sprowadzony do Michałowa, wskazywałby na lata pierwszej połowy XVIII wieku. Autorstwo Smuglewicza odpowiadałoby drugiej poł. XVIII wieku. Na tej zasadzie już trudno jest orzekać z całą pewnością”. Niektórzy znawcy przedmiotu wykluczają Smuglewicza, jeszcze inni przypisują autorstwo Szymonowi Czechowiczowi. Ks. Jan Wiśniewski milczy na temat nazwiska malarza, ale tak oto w swej monografii opisuje ołtarz: „W głównym ołtarzu piękny stary obraz wyobraża śmierć św. Franciszka, którego podtrzymują dwaj dziwnej słodyczy i skupienia aniołowie, trzeci spływa z nieba i gra na skrzypcach. W górnej części ołtarza, w owalu, św. Florian. Po stronach ołtarza dwie symboliczne figury, wiary i miłości”. Wszystko to zgadza się do dziś.
Śmierć św. Franciszka przestawili również znakomicie, m.in. Francesco Goya i Giotto, ale i ten michałowski wzbudza wśród turystów czy pielgrzymów z zewnątrz spore zainteresowanie.
Znana w Bielsku rodzina artystów malarzy wystawiła swoją twórczość w bielskim Domu Kultury „Włókniarz”. W piątek 25 kwietnia uczestnicy mieli okazję zobaczyć ok. 70 obrazów rodziny Gewinnerów. Artyści zadedykowali wernisaż papieżowi Janowi Pawłowi II. Swoje prace zaprezentowała Czesława Gewinner, jej syn Jarosław i córka Iwona Gewiner-Kłusak oraz wnuczka Justyna Kłusak. Czesława Gewinner – absolwentką liceum – Technik Sztuk Plastycznych w Tarnowie w tym roku obchodzi jubileusz 40-lecia pracy twórczej. Z tej okazji pogratulował jej obecny na wernisażu prezydent Bielska-Białej Jacek Krywult.
Św. Jan Nepomucen urodził się w Pomuku (Nepomuku) koło Pragi.
Jako młody człowiek odznaczał się wielką pobożnością i religijnością.
Pierwsze zapiski o drodze powołania kapłańskiego Jana pochodzą z
roku 1370, w których figuruje jako kleryk, zatrudniony na stanowisku
notariusza w kurii biskupiej w Pradze. W 1380 r. z rąk abp. Jana
Jenzensteina otrzymał święcenia kapłańskie i probostwo przy kościele
św. Galla w Pradze. Z biegiem lat św. Jan wspinał się po stopniach
i godnościach kościelnych, aż w 1390 r. został mianowany wikariuszem
generalnym przy arcybiskupie Janie. Lata życia kapłańskiego św. Jana
przypadły na burzliwy okres panowania w Czechach Wacława IV Luksemburczyka.
Król Wacław słynął z hulaszczego stylu życia i jawnej niechęci do
Rzymu. Pragnieniem króla było zawładnąć dobrami kościelnymi i mianować
nowego biskupa. Na drodze jednak stanęła mu lojalność i posłuszeństwo
św. Jana Nepomucena.
Pod koniec swego życia pełnił funkcję spowiednika królowej
Zofii na dworze czeskim. Zazdrosny król bezskutecznie usiłował wydobyć
od Świętego szczegóły jej spowiedzi. Zachowującego milczenie kapłana
ukarał śmiercią. Zginął on śmiercią męczeńską z rąk króla Wacława
IV Luksemburczyka w 1393 r. Po bestialskich torturach, w których
król osobiście brał udział, na pół żywego męczennika zrzucono z mostu
Karola IV do rzeki Wełtawy. Ciało znaleziono dopiero po kilku dniach
i pochowano w kościele w pobliżu rzeki. Spoczywa ono w katedrze św.
Wita w bardzo bogatym grobowcu po prawej stronie ołtarza głównego.
Kulisy i motyw śmierci Świętego przez wiele lat nie był znany, jednak
historyk Tomasz Ebendorfer około 1450 r. pisze, że bezpośrednią przyczyną
śmierci było dochowanie przez Jana tajemnicy spowiedzi. Dzień jego
święta obchodzono zawsze 16 maja. Tylko w Polsce, w diecezji katowickiej
i opolskiej obowiązuje wspomnienie 21 maja, gdyż 16 maja przypada
św. Andrzeja Boboli. Jest bardzo ciekawą kwestią to, że kult św.
Jana Nepomucena bardzo szybko rozprzestrzenił się na całą praktycznie
Europę.
W wieku XVII kult jego rozpowszechnił się daleko poza
granice Pragi i Czech. Oficjalny jednak proces rozpoczęto dopiero
z polecenia cesarza Józefa II w roku 1710. Papież Innocenty XII potwierdził
oddawany mu powszechnie tytuł błogosławionego. Zatwierdził także
teksty liturgiczne do Mszału i Brewiarza: na Czechy, Austrię, Niemcy,
Polskę i Litwę. W kilka lat potem w roku 1729 papież Benedykt XIII
zaliczył go uroczyście w poczet świętych.
Postać św. Jana Nepomucena jest w Polsce dobrze znana.
Kult tego Świętego należy do najpospolitszych. Znajduje się w naszej
Ojczyźnie ponad kilkaset jego figur, które można spotkać na polnych
drogach, we wsiach i miastach. Często jest ukazywany w sutannie,
komży, czasem w pelerynie z gronostajowego futra i birecie na głowie.
Najczęściej spotykanym atrybutem św. Jana Nepomucena jest krzyż odpustowy
na godzinę śmierci, przyciskany do piersi jedną ręką, podczas gdy
druga trzyma gałązkę palmową lub książkę, niekiedy zamkniętą na kłódkę.
Ikonografia przedstawia go zawsze w stroju kapłańskim, z palmą męczeńską
w ręku i z palcem na ustach na znak milczenia. Również w licznych
kościołach znajdują się obrazy św. Jana przedstawiające go w podobnych
ujęciach. Jest on patronem spowiedników i powodzian, opiekunem ludzi
biednych, strażnikiem tajemnicy pocztowej.
W Polsce kult św. Jana Nepomucena należy do najpospolitszych.
Ponad kilkaset jego figur można spotkać na drogach polnych. Są one
pamiątkami po dziś dzień, dawniej bardzo żywego, dziś już jednak
zanikającego kultu św. Jana Nepomucena.
Nie ma kościoła ani dawnej kaplicy, by Święty nie miał
swojego ołtarza, figury, obrazu, feretronu, sztandaru. Był czczony
też jako patron mostów i orędownik chroniący od powodzi. W Polsce
jest on popularny jako męczennik sakramentu pokuty, jako patron dobrej
sławy i szczerej spowiedzi.
Papież Leon XIV, zwracając się do Polaków podczas swojej pierwszej audiencji generalnej w Watykanie w środę, zachęcił do słuchania Słowa Bożego, by "móc dokonywać mądrych wyborów w życiu osobistym, rodzinnym i społecznym".
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.
