Byli też obecni zaproszeni goście – przyjaciele Towarzystwa, w tym przewodnicy świętokrzyscy PTTK, członkowie organizacji kombatanckich (m.in. Stowarzyszenia Kombatantów „Czwartak”).
TPAD im. bł. W. Kadłubka jest stowarzyszeniem katolickim, które realizuje swoje zadania statutowe na podstawie programu „Rola Kościoła jako wychowawcy i stróża kultury narodowej”. Propaguje wiedzę o Kościele, o jego zasobach kultury, przybliża historię kultu postaci świętych i błogosławionych w diecezji i in.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Członkowie Towarzystwa są zobowiązani do wygłaszania referatów w miejscach kultu w diecezji kieleckiej (np. w Szczaworyżu, Nowym Korczynie, kiedyś Miechowie), organizują wycieczki po dekanatach dla pielgrzymów oraz sesje naukowe.
Na ostatniej sesji – w Szańcu – zaprezentowano 9 referatów, dotyczących m.in. sanktuariów maryjnych (Uniejów, Dzierzgów, Nowy Korczyn), ciekawych postaci (Łukasz z Wielkiego Koźmina i ks. Teodor Czerwiński), kasaty klasztoru kamedułów w Szańcu, historii muzeum w Miechowie, czy publikacji pisma „Miechowita”.
Reklama
Dzieje sanktuarium w Uniejowie przybliżyła Danuta Brandys. Zostało ono ustanowione przez bp. Jana Piotrowskiego w 2015 r. Kościół w Uniejowie pw. św. Wita Męczennika należał kiedyś do bożogrobców z Miechowa, pierwsza wzmianka o świątyni pochodzi z XIII w., nowy murowany kościół wzniesiono w 1421 r. Z tamtym czasem wiąże się powstanie wspaniałej rzeźby Matki Bożej Bolesnej –„Piety Uniejowskiej”. Maciej Terek przypomniał specyfikę sanktuarium w Dzierzgowie, które z kolei słynie z obrazu Matki Boskiej Płaczącej, którą to historię opisał m.in. Wespazjan Kochowski.
Artur Prędki omówił kulisy kasaty zakonu kamedułów w Szańcu. Klasztor drewniany w Szańcu, ufundowany przez margrabiego Józefa Wielopolskiego w 1726 r., przetrwał do początków XIX wieku. Na jego miejscu stoi obecnie krzyż, ustawiony na mogiłach powstańców styczniowych, którzy polegli w bitwie pod Grochowiskami 18 marca 1863 r. Likwidacja klasztoru w Szańcu nastąpiła 17 kwietnia 1819 r.
Reklama
Kolejna referentka, Maria Spława-Neyman, zwróciła uwagę na sanktuarium św. Kingi (powołane w 2015 r.) – jako miejsce organizowania sejmików prowincjonalnych. W kościele, w którym obecnie zbierają się czciciele św. Kingi, 500 lat temu odbywały się sejmy o randze ogólnopaństwowej, tzw. generały małopolskie. W obradach sejmików uczestniczyli posłowie wybierani na sejmikach ziemskich, w tym: województwa krakowskiego, sandomierskiego, lubelskiego, podlaskiego, bełskiego, ruskiego, wołyńskiego, bracławskiego, kijowskiego. Zapadały tu uchwały o randze ogólnopaństwowej, m.in. w grudniu 1468 r. posłowie i senatorowie zgodzili się na uchwalenie podatku na opłacenie wojska zaciężnego, w związku z zakończeniem wojny z Krzyżakami. Uchwała ta wcześniej nie została zatwierdzona ani przez sejm walny w Piotrkowie, ani też w Kole na sejmiku wielkopolskim. Znaczenie Nowego Korczyna dla historii parlamentaryzmu dostrzegł i podkreślił prezes Towarzystwa, historyk ks. dr Andrzej Kwaśniewski, aktywizując działania mające na celu przywrócenie należnej rangi miastu i świątyni, jako kolebki polskich dokonań parlamentarnych. Św. Kinga jest patronką samorządowców – organizatorzy sesji apelują o zwrócenie uwagi na rozwój kultu tej świętej, wpisanej w historię miasta.
Z kolei Kazimierz Gruszczyński zaprezentował związki, jakie łączyły nauczyciela i ucznia Gimnazjum kieleckiego, tj. „srogiego prefekta”– ks. T. Czerwińskiego i pisarza S. Żeromskiego. Prefekt swoje wspomnienia o uczniach szkoły rozpoczął od zdania: „Na czele grupy wybitnych moich uczniów wysuwa się Stefan Żeromski (…) ”. Ks. Czerwiński, prawy patriota, z którym liczyli się nawet Rosjanie, stał się prototypem ks. Wargulskiego w „Syzyfowych pracach”. Sylwetkę i twórczość Łukasza z Wielkiego Koźmina przedstawił Henryk Góra. Wybitny uczony, erudyta, absolwent uczelni uniwersyteckich w Pradze i Krakowie, filozof, kaznodzieja, wykładowca i rektor akademii krakowskiej oraz wychowawca młodzieży, był synem ziemi świętokrzyskiej i piewcą języka polskiego. W Beszowej k. Pacanowa jako proboszcz parafii przez 7 lat głosił kazania w języku polskim. Owocem jego działalności duszpasterskiej i kaznodziejskiej jest Postylla (Sermonestriplices de tempore), zachowana w kilku kodeksach. Uczony przyczynił się wydatnie do rozwoju nauki na uniwersytecie krakowskim. Był przyjacielem Stanisława ze Skalbmierza.
Iwona Sacha przypomniała kult Matki Bożej Śnieżnej (wzorowanej na rzymskim wizerunku) w diecezji kieleckiej, m.in. w Tumlinie, Pińczowie, na Mirowie, Bogucicach, Nowym Korczynie i w wielu innych miejscowościach.
Maciej Florek przedstawił historię powstania muzeum w Miechowie, które jako jedno z pierwszych powołano na ziemiach Królestwa Polskiego (1908 r.). Założycielem muzeum był archeolog amator, literat i wydawca prasy, St. Czarnowski. Przekazał największą ilość zbiorów do nowo utworzonej placówki.
Zaangażowanie i praca miłośników historii diecezji kieleckiej pozwalają na kolejne ważne odsłony kultu religijnego, dziejów lokalnych kościołów oraz odkrywanie niebagatelnego wkładu regionu w historię Polski, jak choćby 500 lat od zaistnienia dojrzałego parlamentaryzmu w Nowym Korczynie.