Reklama

Niedziela Rzeszowska

Wyzwolenie z hitlerowskiej niewoli

Niedziela rzeszowska 18/2019, str. 6

[ TEMATY ]

II wojna światowa

Zbiory prywatne Małgorzaty Szymańskiej

Aleksander Szymański (od lewej), Norymberga 1945 r.

Aleksander Szymański (od lewej), Norymberga 1945 r.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W czasie II wojny światowej na terenie hitlerowskich Niemiec, w wyniku bezwzględnej polityki ludnościowej i okupacyjnych aktów represji, zostało uwięzionych ponad 3,6 mln obywateli polskich, czyli niemalże 10 procent ogółu mieszkańców przedwojennej Drugiej Rzeczypospolitej. Byli to jeńcy wojenni w stalagach i oflagach, robotnicy przymusowi w wielkich koncernach czy bauerskich gospodarstwach oraz więźniowie zamknięci w lagrach od Morza Północnego po austriackie Alpy. Wedle badań statystycznych prawie 2 mln Polaków przebywało na terenie Rzeszy w chwili jej ostatecznego upadku. Stali się oni uczestnikami i świadkami procesu dziejowego, który historiografia niemiecka nazwała mianem: die Stunde Null – w polskim tłumaczeniu: „godzina zero”.

„Ecce Homo” najpodlejszego z wieków

Wśród wyzwolonych z niemieckiej niewoli najmniejszą grupę, choć najbardziej ciemiężoną, stanowili więźniowie obozów koncentracyjnych, o których jeden z nich – Wacław Nowicki – w swoich wspomnieniach z Buchenwaldu napisał: „oto człowiek najpodlejszego z wieków”, sugestywnie określając cierpienie i męczeństwo ofiar oraz nieograniczone zło katów – ludzi, którzy ludziom zgotowali ten los, by przytoczyć w tym miejscu słowa Zofii Nałkowskiej. Jeśli można stosować gradację cierpienia w odniesieniu do gehenny kacetowców, to bez wątpienia przeżywali oni najgorsze chwile przed samym momentem wyzwolenia, w ucieczce od wolności, jak eufemistycznie nazywa się okrutne, wyczerpujące dla w pół żywych istot ludzkich, wielokilometrowe marszruty pod esesmańską eskortą – marsze śmierci – podczas których wielu zginęło z głodu, pragnienia, umęczenia na chwile przed wolnością. Byli bowiem żywymi dowodami zbrodni, niepojętego ludobójstwa i upadku ludzkości, których niemieccy zbrodniarze chcieli definitywnie zniszczyć i ukryć przed światem.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Godziny radości, godziny wolności...

W takiej istnej drodze krzyżowej podążała m.in. pochodząca z Rzeszowa Stanisława Imiołek z domu Chlebicka, która przeszedłszy i przeżywszy tę Golgotę Zachodu, do dziś nie może ukoić emocji i powstrzymać łez, gdy wspomina, jak na własnych barkach dźwigała swą mamę w marszu z Ravensbrück, by przeżyć, uchronić od śmiercionośnej esesmańskiej kuli i dotrzeć do celu. Im się udało, jak tysiącom innych więźniów, którzy wbrew wszelkiej nadziei odzyskali wolność czy to podczas marszów śmierci, czy na terenie obozów, gdzie przebywali. Ten moment wyzwolenia niektórzy akcentują szczególnie mocno, jak zmarły przed rokiem mjr Aleksander Szymański, który z ponaddwuletniego okresu uwięzienia w Auschwitz i Mauthausen-Gusen opowiadał i zapisał owe niezapomniane chwile radości: 5 maja 1945 r. – „godzina 5 po południu – fantastyczny zbiór piątek tak szczęśliwych dla tysięcy ostatnich więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych w Górnej Austrii nad pięknym modrym Dunajem. [...] Nagle ponad plac apelowy wzbiła się potężna pieśń – «Jeszcze Polska nie zginęła»! Za przykładem ponad sześciu tysięcy Polaków zdejmują czapki i inni, stają na baczność. Jak spod ziemi zaczynają łopotać biało-czerwone sztandary. Zawieszono je tam, gdzie do niedawna ponosili śmierć przez powieszenie nasi Koledzy – na masztach obozowych latarni, na szczytach baraków. Zrywają się hymny i innych narodów i krajów, głosząc radość z powrotu do wolnego życia”.

We wspomnieniach wyzwolonych więźniów pierwsze godziny wolności przyjmowały obraz obustronnej niewiary wyzwolonych i wyzwalających ich żołnierzy, szoku, płaczu, przyglądania się sobie... Jedni płakali, drudzy konali, trzeci dawali dowody życia – mową, ruchem, gestem, ale przekroczyli jednocześnie kres swojej świadomości; jeszcze inni wymierzali sprawiedliwość na błąkających się po obozie kapo i blokowych. Na wielu więźniach, także na Pani Stasi, wrażenie, pełne wzruszenia, wywołała Msza św. odprawiona w pierwszych dniach maja 1945 r. w koszarach obozowych w Lubece pod przewodnictwem biskupa polowego WP Józefa Gawliny, podczas której rzesze wyzwolonych więźniów przyjęły Komunię św. w postaci łamanego chleba, po której w hołdzie dziękczynienia mogli wreszcie wolni zaśpiewać: „Boże, coś Polskę...”.

2019-04-30 09:16

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

78 lat temu zakończyła się II wojna światowa

[ TEMATY ]

II wojna światowa

Walter Genewein

Wrzesień 1939, zdjęcie wykonane przez niemieckiego oficera gdzieś we Wrocławiu we wrześniu 1939 r. Przedstawia pojazdy niemieckich sił powietrznych przed wyjazdem do Polski

Wrzesień 1939, zdjęcie wykonane przez niemieckiego oficera gdzieś we Wrocławiu we wrześniu
1939 r. Przedstawia pojazdy niemieckich sił powietrznych przed wyjazdem do Polski

78 lat temu, 8 maja 1945 r., zakończyła się II wojna światowa w Europie. Akt kapitulacji Niemiec oznaczał koniec sześcioletnich zmagań. Nie oznaczał jednak uwolnienia kontynentu spod panowania autorytaryzmu. Europa Środkowa na pół wieku znalazła się pod kontrolą ZSRS.

Na początku 1945 r. sytuacja militarna i polityczna III Rzeszy wydawała się przesądzać jej los. Wielka ofensywa sowiecka rozpoczęta w czerwcu 1944 r. doprowadziła do utraty przez Niemcy ogromnej części Europy Środkowej, a straty w sprzęcie i ludziach były niemożliwe do odtworzenia. Porażka ostatniej wielkiej ofensywy w Ardenach przekreślała niemieckie marzenia o zawarciu kompromisowego pokoju z mocarstwami zachodnimi i kontynuowaniu wojny ze Związkiem Sowieckim. Wciąż zgodna współpraca sojuszników sprawiała, że dla obserwatorów realistycznie oceniających sytuację Niemiec było jasne, że wykluczone jest powtórzenie sytuacji z listopada 1918 r., gdy wojna zakończyła się zawieszeniem broni. Dążeniem Wielkiej Trójki było doprowadzenie do bezwarunkowej kapitulacji Niemiec oraz ich całkowitego podporządkowania woli Narodów Zjednoczonych.

CZYTAJ DALEJ

Postawiono zarzuty ks. Michałowi O.

2024-03-27 18:21

Adobe Stock

Prokuratura postawiła w środę zarzuty pięciu osobom w związku ze sprawą wykorzystania pieniędzy z Funduszu Sprawiedliwości. Wśród nich jest czterech urzędników resortu sprawiedliwości i „beneficjent funduszu” ks. Michał O. W ramach Funduszu ośrodkowi „Archipelag” miała zostać przyznana dotacja na kwotę blisko 100 milionów złotych.

- Ks. Michał O. działając wspólnie w porozumieniu z tymi urzędnikami, doprowadził do wypłaty tych środków. Tutaj istotną kwestią jest to, że działali wspólnie i w porozumieniu - poinformował dziś podczas konferencji rzecznik prasowy prok. Przemysław Nowak. Zapowiedział, że będą kierowane wnioski o tymczasowy areszt wobec trzech osób, a zebrany materiał dowodowy będzie analizowany pod kątem uchylenia immunitetu politykom. Powstające na warszawskim Wilanowie centrum terapeutyczne ma na celu pomoc ofiarom przemocy.

CZYTAJ DALEJ

Zatęsknij za Eucharystią

2024-03-28 23:37

Marzena Cyfert

Mszy Wieczerzy Pańskiej przewodniczył bp Maciej Małyga

Mszy Wieczerzy Pańskiej przewodniczył bp Maciej Małyga

Tęsknimy za różnymi rzeczami (…) Czy kiedyś jednak tęskniłem za przyjęciem Komunii świętej? To jest chleb pielgrzymów przez świat do królestwa nie z tego świata – mówił bp Maciej Małyga w katedrze wrocławskiej.

Ksiądz biskup przewodniczył Mszy Wieczerzy Pańskiej. Eucharystię koncelebrowali abp Józef Kupny, bp Jacek Kiciński oraz kapłani z diecezji.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję