13 czerwca 1999 r. w Warszawie Ojciec Święty Jan Paweł II podczas swej kolejnej pielgrzymki do Ojczyzny zaliczył w poczet błogosławionych 108 polskich męczenników II wojny światowej. Obok pasterza płockiej
diecezji abp. A. J. Nowowiejskiego oraz jego biskupa pomocniczego Leona Wetmańskiego Papież beatyfikował także zakonnicę z Przasnysza, kapucynkę s. Teresę od Dzieciątka Jezus. W 2002 r. przypadało 100-lecie
jej narodzin.
S. Teresa Kowalska (imię chrzcielne - Mieczysława), urodziła się w Warszawie w 1902 r. Jej rodzina nie była religijna; ojciec - socjalista, w 1920 r. wyjechał do ówczesnego Związku Radzieckiego. Mieczysława
jednak zachowywała praktyki religijne, należała także do Kółka Żywego Różańca i Szkaplerza Najświętszej Maryi Panny. Zachęcona przez swego spowiednika o. Beniamina Zontaga w wieku 21 lat wstąpiła do klasztoru
Sióstr Kapucynek w Przasnyszu. Jej decyzja miała być formą ekspiacji za obojętną religijnie rodzinę. 12 sierpnia 1923 r. rozpoczęła nowicjat i otrzymała imię Teresa od Dzieciątka Jezus. W sierpniu 1924
r. złożyła śluby czasowe, a 4 lata później, 26 lipca 1928 r., śluby wieczyste wg Reguły Sióstr Ubogich św. Klary.
W zgromadzeniu pełniła posługę furtianki, zakrystianki, bibliotekarki i mistrzyni nowicjatu. Była słabego zdrowia; powoli jej niedomaganie fizyczne przerodziło się w chorobę płuc i przyspieszyło śmierć
w hitlerowskim więzieniu. Jeszcze w czasie pobytu w klasztorze s. Teresa odznaczała się rozmodleniem, cichością i pracowitością. Sama siebie określała mianem "Teresisko", co szybko podchwyciły wszystkie
siostry.
Już w 1940 r., jak podaje w kronice Sióstr Kapucynek św. Klary w Przasnyszu jej autorka - s. Honorata Szwarc, Teresa była ciężko chora, miała częste krwotoki i przeczuwała swą śmierć.
S. Honorata w 1941 r. zapisała m.in.: "w marcu, jak zwykle w niedzielę, przyszli Niemcy obejrzeć kwiaty w cieplarni i wybrać coś dla siebie. W tym roku szczególnie zakwitły fiołki alpejskie (...)
Chcieli je kupić, ale s. Józefina prowadząca cieplarnię uprzejmie wyjaśniła im, że kwiaty są przeznaczone na rozsianie. Niemcy (...) zamienili między sobą błyskawicznie porozumiewawcze spojrzenie. Spostrzegawcza
s. Teresa zauważyła to (...) Była przekonana, że nie pozostawią nas w klasztorze".
Nie myliła się. 2 kwietnia nad ranem grupa pijanych Niemców zaczęła wyważać drzwi furty. S. Teresa pełniła wówczas posługę furtianki. "Jeden z żołnierzy chwycił ją za rękę i chciał przemocą wypchnąć
za furtę - pisze s. Honorata w kronice - S. Teresa oparła się jednak pijanemu żołdakowi, mówiąc z godnością: "Nie mogę wyjść nieubrana. Muszę się ubrać".
Siostrom nakazano opuścić klasztor. Trzy ciężarowe samochody czekały już przed bramą, aby zawieźć je do obozu w Działdowie. S. Teresa wzięła ze sobą tylko brewiarz i Dyrektorium o. Honorata Koźmińskiego.
W Działdowie umieszczono siostry w jednej celi. Więźniarki spały na podłodze. Funkcję łóżek pełniła tam starta słoma. Warunki więzienne, trudne do wytrzymania dla osób zdrowych, były szczególnie uciążliwe
dla chorej na płuca s. Teresy. Jak zapisała Kronikarka, w celi nieustannie się kurzyło, nie tylko od rozścielanej słomy, ale nawet od samego chodzenia. Gdy wybuchła epidemia tyfusu, podłogę dezynfekowano
palącym chlorkiem, dla chorej jeszcze bardziej dokuczliwym niż kurz. Wodę więzione siostry otrzymywały niezmiernie rzadko. Wszystko to sprawiło, że gruźlica przyszłej Błogosławionej postępowała bardzo
szybko. Jednakże pomimo tak dramatycznej sytuacji i cierpień fizycznych s. Teresa nie skarżyła się. Zwykła też mówić, że chce poświęcić swoje życie, aby siostry mogły zostać uwolnione.
Największym jednak cierpieniem dla więzionej Kapucynki była niemożność skorzystania z sakramentów św. Jak na ironię w tym samym obozie więziono kapłanów; wśród nich przebywali również biskupi płoccy:
bp A. J. Nowowiejski i bp L. Wetmański, a s. Teresę czekała śmierć bez spowiedzi, Komunii św. i sakramentu namaszczenia chorych... S. Honorata pisze jednak w swojej kronice, że spotkała gdzieś na schodach,
na kilka tygodni przed śmiercią przyszłej Błogosławionej, pasjonistę, ojca przełożonego. Poprosiła wówczas o modlitwę w intencji umierającej. "Wówczas ojciec - zapisała s. Honorata - powiedział, by chora
za godzinę przypomniała sobie i przed Bogiem wyznała wszystkie grzechy, a on udzieli jej na odległość rozgrzeszenia. Kiedy s. Teresa dowiedziała się o tym, ogromnie się ucieszyła. (...) W celi zaległa
cisza. Modliłyśmy się wspólnie w jakiejś dziwnie świętej atmosferze, świadome, że nasza Teresa w tej chwili spowiada się Bogu samemu... W celi na drugim piętrze, kapłan - pasjonista również modlił się
i ze wzruszeniem udzielił rozgrzeszenia... Była godzina 5 po południu...".
Gdy siostry próbowały pocieszyć Teresę, zapewniając ją o szybkim uwolnieniu, odpowiedziała: "Więc miałabym z połowy drogi zawracać?". S. Honorata zapisała w kronice, że chora "bez lęku szykowała się
na przyjście Pana".
25 lipca 1941 r. zakończyła się trwająca przez całą noc agonia s. Teresy. Jej ostatnie słowa brzmiały: "Przyjdź, Panie Jezu...". Zgromadzone wokół niej siostry "miały wrażenie, że jest to jakieś wielkie
uroczyste święto...". Były przekonane o jej świętości i męczeństwie jej śmierci.
Można rzec, że s. Teresa nie zawiodła swych towarzyszek. Chociaż nic na to nie wskazywało, wierzyły, że niedługo opuszczą więzienie. Faktycznie, 7 sierpnia 1941 r. w drzwiach celi sióstr kapucynek
z Przasnysza stanął zastępca komendanta i wydał rozkaz szybkiego opuszczenia celi i przygotowania się do drogi. Czekała ich jeszcze 4-letnia tułaczka, ale były już na wolności.
Autorka artykułu dziękuje s. M. Donacie Kossce OSCCap za nadesłane materiały dotyczące osoby bł. s. Teresy.
Pomóż w rozwoju naszego portalu