Około 10 km od Łowicza, przy trakcie wiodącym do Skierniewic leży miejscowość Nieborów, znana ze słynnego pałacu i parku, w których co jakiś czas kręcone są kadry nowych filmów kostiumowych, historycznych. Ale mało kto wie, że parafia pw. Matki Bożej Bolesnej w Nieborowie jest jedną z najstarszych parafii naszej diecezji. Jej początki nie są dokładnie znane. Ks. Józef Wieteska w artykule pt. Kościół i parafia w Nieborowie podaje kilka faktów przemawiających za tym, że założenie tej parafii przypada na około 1314 r.
historia i dzieje tej wspólnoty parafialnej nierozerwalnie wiążą się z losami dóbr nieborowskich. Właściciele tych ziem to fundatorzy, patroni powstających kolejno po sobie kościołów. I tak pierwszy kościół powstał właśnie około roku 1314. Następny, drewniany - jak podają niektóre zapisy źródłowe - pobudowany został w 1419 r. W roku 1717 dzięki wojewodzinie Towiańskiej, ówczesnej właścicielce Nieborowa wzniesiony został nowy, murowany kościół. Obecny kościół, trójnawowy, neogotycki, z dwuwieżową fasadą według projektu architekta Franciszka Braumana, wybudowany został w latach 1871-1883 z fundacji księcia Zygmunta Radziwiłła i ofiar złożonych przez parafian. Jego konsekracji dokonał 5 czerwca 1887 r. abp metropolita warszawski Wincenty Chościak Popiel.
Pod koniec ubiegłego roku ukazała się monografia poświęcona właśnie temu kościołowi autorstwa Andrzeja Piotra Czapnika pt. W cieniu magnackiej rezydencji. Choć nie pozbawiona pewnych błędów, jest to pierwsza próba syntetycznego opracowania historii nieborowskiego kościoła, który niejako w cieniu nieborowskiego pałacu jest zapomniany przez turystów. Pierwszą część tej skrótowej monografii stanowi krótka historia Nieborowa, w której autor omawia położenie miejscowości oraz właścicieli dóbr nieborowskich na przestrzeni wieków. Rozdział II traktuje o samej parafii Nieborów, w którym mowa jest o jej początkach i pierwszych kościołach. Dopiero rozdział III poświęcony jest właściwemu kościołowi pw. Matki Bożej Bolesnej oraz jego wystrojowi i wyposażeniu na przestrzeni lat. W dalszej części autor przedstawia patronów nieborowskiej świątyni. Wreszcie rozdział ostatni omawia stan dzisiejszy kościoła.
Praca oparta jest przede wszystkim na materiałach źródłowych, głównie pochodzących z archiwum parafialnego oraz Archiwum Akt Głównych w Warszawie. Dobre uzupełnienie stanowią liczne, kolorowe fotografie.
W przededniu 690. rocznicy powstania parafii, która przypadnie w roku 2004, ta monografia, choć skromna objętościowo (50 stron), stanowi dobry wstęp, wprowadzenie historyczne do jej obchodów. Zresztą sam autor w zakończeniu daje temu wyraz, pisząc: "Chciałbym, żeby to opracowanie mogło być obszernym przewodnikiem dla przyjeżdżających do Nieborowa, żeby stanowiło kompendium wiedzy dla miejscowych, którzy przez dziesiątki lat trwali z tym kościołem. To także ich historia i to właśnie oni będą tworzyć jej ciąg dalszy".
Wydaje się, że ta praca spełnia taką rolę, stanowiąc zwięzłe kompendium wiedzy o Nieborowie jako miejscowości, parafii i kościele i jest rzeczywiście swoistego rodzaju obszernym przewodnikiem dla przyjeżdżających do Nieborowa.
Praca ta stanowi dobry przykład dla innych parafii naszej diecezji, które w tym czy przyszłym roku będą obchodzić jubileusze (700-, 600-lecia) swojego istnienia, aby zadbały , by te obchody poprzedziły podobne monografie, stanowiące wprowadzenie historyczne do przeżywania rocznic powstania.