Strapienie św. Ignacego
Określenia: "strapienie i pocieszenie duchowe" pochodzą od św. Ignacego Loyoli, autora Ćwiczeń Duchownych. Według niego normalnym stanem duszy kochającej i służącej Bogu jest właśnie pocieszenie duchowe.
Człowiek przepełniony jest wewnętrzną radością, a jego postawa charakteryzuje się optymizmem. Jednak na drodze wiary są okresy smutku, oschłości, jałowości. Ten właśnie okres św. Ignacy nazywa strapieniem
duchowym. Jest to doświadczenie, które ma ścisły związek z życiem duchowym.
- W początkach życia duchowego strapienie łączy się ściśle z procesem oczyszczenia wewnętrznego - mówi o. Artur Wenner, jezuita. - Człowiek przywiązany do pozytywnego obrazu samego siebie nagle zaczyna
poznawać prawdę o własnej grzeszności. Już nie może żyć złudzeniami i zaczyna się kryzys wewnętrzny. Pojawia się niepokój, przygnębienie, poczucie bezradności, złość.
W tej sytuacji konieczne jest odkrycie prawdy o Bożej miłości i miłosierdziu. Wtedy następuje stopniowe oddzielenie urojonej winy od faktycznej. Za urojoną winą odsłania się prawda o ludzkiej pysze,
która chce obarczyć odpowiedzialnością siebie za brak doskonałości według własnych wyobrażeń. Strapienie mija, kiedy człowiek zaakceptuje w pełni siebie, wraz z całym bogactwem swojej historii.
Na dalszym etapie życia duchowego może nastąpić rozdźwięk pomiędzy ludzkimi projektami na życie, a wolą Bożą, która coraz bardziej się objawia. Doświadczenie strapienia duchowego na tym etapie pojawia
się najczęściej w postaci lęku o siebie i braku zaufania do woli Bożej. - Człowiek boi się, że to, co Bóg mu zaproponuje będzie za mało atrakcyjne, zbyt trudne i kosztujące zbyt wiele wyrzeczeń - mówi
o. Wenner. - Momentem kluczowym rozwiązania tego typu strapienia jest uznanie, że Bóg proponuje drogę, która choć nie pozbawiona trudu, jest jednak drogą prowadzącą ostatecznie do szczęścia i spełnienia.
Wreszcie strapienie duchowe może pojawić się w życiu człowieka, kiedy staje wobec perspektywy krzyża. Szczególnie w tej sytuacji widać, że strapienie duchowe jest próbą duchową. Nie jest to jakikolwiek
smutek czy złe samopoczucie, ale tajemnica, która łączy się z tajemnicą męki i śmierci Jezusa Chrystusa.
Na sytuacje generujące strapienie duchowe trzeba patrzeć jako na elementy rozwojowe. Dobrze podjęte prowadzą do większej zażyłości z Bogiem i większej dojrzałości osobowej. Należy jednak pamiętać,
aby podczas strapienia nie podejmować żadnej poważnej zmiany w życiu. Trzeba po prostu trwać wiernie w realizacji podjętych wcześniej postanowień.
Smutek depresji
Od strony psychologicznej bardzo podobne objawy do strapienia duchowego daje depresja. Jest to chorobowe zaburzenie nastroju. Człowiek zaczyna odczuwać głęboki, długotrwały smutek. Powoduje to zmiany
w myśleniu i zachowaniu. Osoba nie potrafi niczym się cieszyć, z trudem podejmuje decyzje, nie jest w stanie podejmować codziennych obowiązków i nie ma nadziei na przyszłość. - Niestety nie często myśli
że trzeba się poddać leczeniu. Obwinia siebie za lenistwo i nie szuka pomocy. Tymczasem depresja jest chorobą uleczalną - mówi Dorota Przygrodzka, psychoterapeuta.
Problem depresji jest bardzo powszechny. - Depresja nie jest jakąś wstydliwą chorobą, którą trzeba ukrywać przed sobą i bliźnimi. Mamy prawo być takimi, stanowi to cząstkę naszej istoty, naszego życia.
Niemniej należy działać - pisze Jean Vanier w książce Depresja. To działanie to przede wszystkim udanie się do lekarza - psychiatry, który zadecyduje o dalszej formie leczenia.
Przyczyny depresji są różne i często nakładają się na siebie. Często depresja przychodzi po stracie kogoś, kto wiele znaczył w życiu danej osoby. Może pojawić się także w obliczu życiowych zmian,
takich jak np. zwolnienie z pracy, zmiana stanowiska pracy, utrata prestiżu zawodowego, pozycji społecznej itp. Częste są depresje tzw. objawowe, pojawiające się w wyniku leczenia innych chorób.
Jakie są objawy depresji? To przede wszystkim długo (ponad 2 tygodnie) utrzymujący się obniżony nastrój, smutek, lęk, utrata zadowolenia z życia, zmęczenie, brak zaufania do siebie, nieracjonalne
wyrzuty sumienia, chore poczucie winy, zmniejszona zdolność koncentracji, zaburzenia snu, urojenia, poczucie, że wszystko jest bez sensu. W skrajnych przypadkach mogą pojawić się myśli samobójcze.
Dorota Przygrodzka podkreśla, że nie należy depresji traktować jako czegoś bezużytecznego. - Ból psychiczny w depresji ostrzega nas przed czymś. Może coś trzeba zmienić w naszym życiu - mówi psychoterapeutka.
Dodaje, że w depresji bardzo ważny jest kontakt ze wszystkimi swoimi uczuciami, których nie należy tłumić. Niosą one bardzo ważne dla nas informacje, dzięki którym możemy sprawnie poruszać się w świecie,
rozeznawać i dokonywać słusznych wyborów.
Jaki jest jednak związek strapienia duchowego z depresją? Stany te mogą nie mieć ze sobą nic wspólnego. Można przeżywać depresję nie doświadczając strapienia duchowego. Można także przeżywać strapienie
bez objawów depresji. Jednak często depresja i strapienie duchowe jakoś zachodzą na siebie. - I w takich przypadkach należałoby zbadać, jak wygląda życie duchowe człowieka i czy nie istnieje jakaś naturalna
przyczyna, która ten stan wywołała.
Jeżeli człowiek ma głęboką relację z Bogiem i nie jest to klasyczna depresja, to można przyjąć, że jest to strapienie, które ma swoje reperkusje w psychice - mówi o. Wenner. W takiej sytuacji wiadomo,
że osoba przeżywa kryzys na poziomie duchowym i np. leczenie psychiatryczne nie jest konieczne. Ale żeby to dokładnie zbadać ważny jest kontakt z terapeutą i kierownikiem duchowym.
Przygotowując tekst korzystałem z materiałów sesji Strapienie duchowe a depresja, która odbyła się w Domu Rekolekcyjnym Księży Jezuitów w Czechowicach-Dziedzicach.
Pomóż w rozwoju naszego portalu