Polscy ludzie Kościoła i kultury zmarli w ciągu minionych 12 miesięcy
Kościół katolicki obchodzi 2 listopada Dzień Zaduszny. Tego dnia wspomina się wiernych zmarłych. Przypominamy sylwetki osób związanych z Kościołem oraz przedstawicieli polskiego świata kultury zmarłych w ciągu minionych dwunastu miesięcy (począwszy od 2 listopada 2023 r.). W tym czasie odeszli m.in. księża Ireneusz Skubiś i ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, arcybiskupi seniorzy: Marian Gołębiewski i Edward Ozorowski, a także Ernest Bryll, Halina Bortnowska, Jerzy Stuhr i Janusz Olejniczak.
14 grudnia - ks. prałat Wiesław Aleksander Niewęgłowski, wieloletni krajowy duszpasterz środowisk twórczych. Miał 82 lata.
20 grudnia - ks. infułat Ireneusz Skubiś, b. redaktor naczelny tygodnika katolickiego “Niedziela”, którym kierował przez 30 lat, od czasu wznowienia pisma w 1981 roku. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Miał 85 lat.
30 grudnia - Wojciech Łączkowski, wybitny prawnik, b. przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej, członek Komitetu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, Bożogrobiec, związany przez blisko 40 lat z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim. Miał 90 lat.
2024
5 stycznia - biskup Ryszard Karpiński, w latach 1985-2011 biskup pomocniczy archidiecezji lubelskiej, w latach 2003-2008 Delegat KEP ds. Duszpasterstwa Emigracji Polskiej oraz Przewodniczący Komisji Episkopatu ds. Polonii i Polaków za Granicą. Miał 88 lat.
Bożena Sztajner/Niedziela
Bp Ryszard Karpiński (1935 – 2024)
9 stycznia - ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, duszpasterz osób niepełnosprawnych, prezes Fundacji im. Brata Alberta, działacz społeczny, duszpasterz Ormian, wieloletni uczestnik opozycji antykomunistycznej w czasach PRL, zasłużony w walce o lustrację w Kościele, prawdę i sprawiedliwość w kwestii ludobójstwa Polaków na Wołyniu. Miał 67 lat.
TER
Ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski
29 stycznia - s. Zofia Tracz, fundatorka klasztorów klarysek w Skaryszewie i w Sandomierzu. Miała 88 lat.
Reklama
2 marca - Gizela Maria Skop, współzałożycielka Instytutu Niepokalanej Matki Kościoła, muzykolog i muzyk kościelny, bliska współpracowniczka sługi Bożego ks. Franciszka Blachnickiego. Miała 84 lata.
4 marca - biskup senior Piotr Krupa, przez 19 biskup pomocniczy diecezji pelplińskiej. Miał 87 lat.
Archiwum diecezji pelplińskiej
Śp. bp Piotr Krupa
11 marca - arcybiskup senior Marian Gołębiewski, w latach 2004-2013 metropolita wrocławski, doktor habilitowany teologii, b. profesor nadzwyczajny Teologii ATK i Wydziału Teologicznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, doktor honoris causa Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu. Miał 86 lat.
Janusz Gajdamowicz
Arcybiskup Senior Marian Gołębiewski miał 86 lat
16 marca - Ernest Bryll - poeta, pisarz, autor tekstów piosenek, dziennikarz, tłumacz i dyplomata. Miał 89 lat.
TV Niedziela
Ernest Bryll
26 marca - s. Danuta Franciszka Wróbel, była wieloletnia przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Służek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej. Miała 69 lat.
31 marca - bp Zbigniew Tadeusz Kusy OFM, biskup koadiutor diecezji Kaga-Bangoro w Republice Środkowej Afryki. Pochodził z Cieszyna, na misjach przepracował 40 lat. Miał 72 lata.
Autorstwa Abraham - Praca własna, commons.wikimedia.org
Bp Tadeusz Kusy
8 kwietnia - ks. prałat dr Józef Ziobroń, kapłan diecezji tarnowskiej, długoletni misjonarz w Konga i Republice Środkowoafrykańskiej a następnie duszpasterz we Francji. Miał 79 lat.
18 kwietnia - ks. prałat Stanisław Bartmiński, emerytowany proboszcz parafii pw. św. Marcina w Krasiczynie k. Przemyśla, współtwórca duszpasterstwa rolników, organizator pomocy internowanym w stanie wojennym, konsultant serialu “Plebania” i pierwowzór głównego bohatera.
Reklama
24 maja - bp senior Janusz Zimniak, biskup pomocniczym katowickim w latach 1980-1992, a w latach 1992-2010 biskup pomocniczy diecezji bielsko-żywieckiej. Miał 90 lat.
diecezja.bielsko.pl
Bp Janusz Zimniak
19 czerwca - Halina Bortnowska, teolożka, filozofka, publicystka, współzałożycielka Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Zaangażowana w formację dziennikarzy, pionierka ruchu hospicyjnego w Polsce, oddana promotorka nauczania Soboru Watykańskiego II. Miała 92 lata.
Wikipedia
9 lipca - Jerzy Stuhr, wybitny aktor i reżyser filmowy oraz teatralny. Miał 77 lat.
Autorstwa Grzegorz Gołębiowski/commons.wikimedia.org
Jerzy Stuhr
12 lipca - ks. Alojzy Henel CM, wieloletni proboszcz warszawskiej parafii Świętego Krzyża, pierwszy przewodniczący Kościelnej Redakcji Transmisji Mszy świętej przez Polskie Radio. Miał 90 lat.
17 sierpnia - s. Halina Teresa Strzelecka SJE, b. przełożona generalna, ekonomka, archiwistka i historyk Zgromadzenia Sióstr Sióstr Służebnic Jezusa w Eucharystii. Miała 94 lata.
12 października - arcybiskup senior Edward Ozorowski, metropolita białostocki w latach 2006-2017, wieloletni rektor Archidiecezjalnego Wyższego Seminarium Duchownego w Białymstoku, profesor zwyczajnym na UKSW i Uniwersytecie w Białymstoku, wychowawca wielu pokoleń kapłanów i teologów świeckich. Miał 83 lata.
Teresa Margańska/archbial.pl
19 października - ks. infułat Jerzy Bryła, wieloletni duszpasterz środowisk osób głuchoniemych i twórczych, Honorowy Obywatel Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. Miał 96 lat.
Adam Wojnar/BP Archidiecezji Krakowskiej
20 października - Janusz Olejniczak, pianista, pedagog, jeden z najwybitniejszych interpretatorów dzieł Chopina, laureat VI nagrody podczas VIII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, a następnie juror konkursu. Miał 72 lata.
Autorstwa Birmman - Praca własna, commons.wikimedia.org
Janusz Olejniczak
25 października - ks. January Liberski, prezbiter archidiecezji katowickiej, pierwszy polski ksiądz diecezjalny, który wyjechał na misje w 1968 roku. Posługiwał w Zambii, Zimbabwe i Kazachstanie. Miał 90 lat.
Archiwum Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. L. Solskiego w Krakowie
Danuta Michałowska
była i wielką damą, i mistrzynią,
i legendą
„Dama polskiej sceny”, „mistrzyni teatru słowa”, „legenda polskiej kultury” – takie określenia pojawiały się często obok nazwiska Danuty Michałowskiej
Wspaniała aktorka, reżyser, wieloletni wykładowca, a także rektor krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej – Danuta Michałowska zmarła 11 stycznia 2015 r. w Krakowie, kilka dni po swoich 92. urodzinach. Była odznaczona Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis i otrzymała tytuł Honorowego Obywatela Krakowa. Ale najważniejszym wyróżnieniem, które ofiarowało jej życie, była trwająca ponad 60 lat znajomość i przyjaźń z największym z Polaków, obecnie już świętym – Janem Pawłem II.
Dla chrześcijan miejsca urodzin świętych - osób, które znacząco wpłynęły na dzieje świata, jego kulturę czy życie duchowe, zawsze wzbudzały ogromne zainteresowanie. Zwyczaj nawiedzania tych miejsc istniał od początku chrześcijaństwa i był wyraźnym wyznaniem wiary, ale jednocześnie miał też za zadanie tę wiarę umacniać. Święci różnego formatu mieli ogromne znaczenie nie tylko dla pielgrzymów z daleka, ale i dla lokalnych społeczności. Mieszkańcy miasta nie tylko liczyli na wstawiennictwo swoich świętych, ale byli im również wdzięczni za nieśmiertelną sławę, jaką zyskiwali z tego powodu, że właśnie od nich wywodził się ten czy inny święty. Kto by na przykład słyszał o niewielkiej miejscowości Loyola, położonej w górach w kraju Basków (Hiszpania), gdyby nie przyszedł tutaj na świat i wychowywał się Ignacy, święty, założyciel zakonu jezuitów.
Loyola to bardzo malowniczo położone miejsce. Ukryte jest pośród gór, niezbyt daleko od biegnącej wzdłuż brzegu hiszpańskiej części Zatoki Biskajskiej. Odnaleźć je nie jest łatwo, choćby z tego powodu, że tamtejsze kierunkowskazy zawierają podwójne nazwy miejscowości, po hiszpańsku i po baskijsku.
Sanktuarium w Loyola wyrosło wokół rodzinnego domu Ignacego, a raczej małej rodzinnej fortecy. Ten kwadratowy, czterokondygnacyjny budynek to prawdziwy zabytek pochodzący aż z XIV wieku. W 1460 r. zaniedbaną i opuszczoną budowlę odbudował dziadek Świętego. W owym czasie w Hiszpanii warowne domy szlachty, takie jak w Loyoli, nie były niczym nadzwyczajnym. Trzeba bowiem pamiętać, że podobnie jak w Rzeczpospolitej szlachta stanowiła tam aż ok. 10 procent społeczeństwa - znacznie więcej niż w innych krajach europejskich.
Ignacy przyszedł na świat w tym domu w 1491 r. Nadano mu na imię Inigo, które później zmienił on na obecnie znane. Dom w Loyola był nie tylko świadkiem pierwszych dni i lat życia świętego, ale również jego gruntownej duchowej przemiany, która poprowadziła go do tak głębokiego umiłowania Kościoła i oddania całego życia na służbę Ewangelii. To stąd zapoczątkował on niezwykle bogatą pielgrzymkę życia, która wiodła przez Paryż, Wenecję, Ziemię Świętą i Rzym, i zaowocowała powstaniem niezwykłego zakonu.
Radykalny zwrot w życiu Ignacego nastąpił wówczas, gdy będąć już dojrzałym mężczyzną brał aktywny udział w życiu ówczesnej szlachty i możnowładców. Niestety, miało ono również mniej przyjemny element - wojowanie. Jako trzydziestoletni mężczyzna w czasie wojny z Francją otrzymał ranę, która wprawdzie nie była śmiertelna, ale unieruchomiła tego energicznego człowieka na wiele miesięcy. Szczęśliwie, rekonwalescencję mógł odbyć w swoim rodzinnym domu, w Loyoli. Tutaj przeprowadzono kolejne operacje jego okaleczonej nogi, tutaj Ignacy spędzał godziny na pobożnych lekturach (nie miał wówczas innych książek do dyspozycji), tutaj wreszcie dokonał się najważniejszy zwrot w jego życiu - postanowił oddać się służbie Bogu.
Odtąd każdy krok w jego życiu prowadził, jak się wydaje w jednym kierunku - poszukiwania woli Bożej. W powstałych jakiś czas potem Ćwiczeniach duchowych Ignacy przedstawił metodę jej znalezienia, a założone niemal dwadzieścia lat po przemianie (1540) nowe zgromadzenie zakonne - Towarzystwo Jezusowe, posiało ożywczy ferment w Kościele w skali nie spotykanej bodaj od czasów św. Franciszka z Asyżu.
Szczęśliwie pomimo wielu wojen i przewrotów, rodzinny dom Ignacego zachował się w doskonałym stanie. Na pierwszym piętrze można znaleźć kuchnię rodziny, a na drugim jadalnię oraz pokój, w którym urodził się Święty. W budynku umieszczono również rzeźbę Matki Bożej z Monserrat - hiszpańskiej Jasnej Góry - oraz kopię miecza, który Ignacy pozostawił w tym katalońskim sanktuarium. W pomieszczeniu, gdzie się kurował obecnie znajduje się kaplica, a w niej niezwykle sugestywna rzeźba przedstawiająca Świętego w chwili duchowej przemiany.
Warownię Loyolów szczelnie otaczają budynki klasztorne, w których części urządzono muzeum. Witraże, ołtarze i inne sprzęty liturgiczne przywołują na pamięć życie św. Ignacego i osób z nim związanych. A trzeba pamiętać, że już za życia pociągnął on za sobą wiele wybitnych osób, z których kilku zostało kanonizowanych. Ich statuy - św. Franciszka Ksawerego, św. Franciszka Borgia, św. Alojzego Gonzagi i św. Stanisława Kostki znajdują się w portyku przepięknej barokowej bazyliki, która dominuje nad całym sanktuarium. Pierwotny plan tej świątyni, poświęconej w 1738 r. opracował sam Carlo Fontana. Wnętrze tego dużego kościoła, choć ciemne, imponuje grą różnobarwnych marmurów; widać również szczegółowe dopracowanie detali zwłaszcza w głównym ołtarzu. Drzwi z libańskiego cedru i kubańskiego mahoniu dopełniają kompozycję architektoniczną świątyni. W kościele nie mogło oczywiście zabraknąć słynnego motta świętego: „Ad Maiorem Dei Gloriam” - „Na większą chwałę Bożą”. Na czterech łukach świątyni umieszczono jednak tylko jego pierwsze litery - A, M, D, G.
Urokowi Loyoli, zarówno duchowemu, jak i architektonicznemu, wyraźnie ulegają mieszkańcy regionu, skoro rezerwacji ślubu należy dokonywać tu na długo przed datą uroczystości. Nie ma tu jednak tłumu pielgrzymów, jak w wielu znanych sanktuariach Europy, co powoduje, że wizyta staje się prawdziwym odpoczynkiem. Pielgrzymują tu również duchowni. Przybywają by odprawić Mszę św. prymicyjną, odnowić śluby czy przeżyć rocznicę święceń lub jubileusz życia zakonnego lub tak po prostu.
Planując nawiedzenie Fatimy, Lourdes czy Santiago de Compostella, lub też odpoczynek w ekskluzywnym San Sebastian, warto zadać sobie trud, by odwiedzić Loyolę. Uwaga jednak - to urocze miejsce wymusi na nas gruntowną powtórkę z dziejów. Śledząc bowiem losy św. Ignacego i jego dzieła nie w sposób nie przebiec myślą przez pół Europy i przez znaczący fragment jej historii.
Polscy młodzi harcerze podczas powstania warszawskiego
W piątek, o godz. 17 Warszawa zatrzyma się na minutę, by uczcić pamięć 81. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Wodniacy oddadzą hołd na Wiśle, a piloci narysują w powietrzu znak Polski Walczącej; wieczorem mieszkańcy wspólnie zaśpiewają (nie)zakazane piosenki.
W piątek, punktualnie o godzinie 17 w Warszawie zawyją syreny alarmowe i rozlegnie się bicie dzwonów kościelnych. O tej godzinie miasto zatrzyma się na minutę – staną przechodnie, zatrzymają się samochody, tramwaje i autobusy.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.
