Inauguracja Centrum Dokumentacji Współczesnej Sztuki Sakralnej, które będzie działało na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Rzeszowskiego, miała miejsce 18 lutego br. na Uniwersytecie Rzeszowskim. Przy okazji inauguracji tej instytucji naukowo-badawczej odbyła się konferencja naukowa zatytułowana „Dokumentacja sztuki sakralnej XIX i XX wieku. Cele, metody, realizacja” oraz wernisaż wystawy „Wyrazić niewyrażalne. Prolog” i promocja pisma „Sacrum et decorum”.
Mimo rozwoju różnych nowoczesnych technik dokumentowania i rejestrowania wydarzeń artystycznych, kulturalnych wiele współczesnych wydarzeń i dzieł współczesnej sztuki, w tym także sztuki sakralnej, ulega zapomnieniu czy wręcz bezpowrotnie ginie w związku z modernizacjami, zmianami wyposażenia, przekształceniami, jakie się dokonują. Stąd zaistniała potrzeba stworzenia profesjonalnego ośrodka naukowo-badawczego, który wykorzystując nowoczesne techniki i profesjonalizm badaczy, będzie zbierał, dokumentował, opisywał dzieła sztuki sakralnej, ich twórców i dokumentował okoliczności ich powstania i funkcjonowania. Takiego ośrodka nie ma na Podkarpaciu, a Uniwersytet i jego zaplecze naukowe stwarzają możliwości do zaistnienia takiej instytucji. Zalążkiem dla Centrum jest darowizna prof. Andrzeja Olszewskiego z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, który na rzecz Uniwersytetu Rzeszowskiego przekazał swoje zbiory z 30 lat pracy naukowo-badawczej. Zbiory te znalazły swoją siedzibę w części biblioteki uniwersyteckiej, gdzie Centrum będzie gromadziło swoje zbiory i tam je udostępniało publiczności.
Kierownikiem ośrodka została mianowana przez rektora Uniwersytetu, prof. J. Uliasza, dr Grażyna Sowa, znany historyk sztuki, pracownik Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Centrum stawia sobie za zadanie gromadzenie informacji i materiałów o artystach, dziełach współczesnej sztuki sakralnej, dokumentowanie ich i opisywanie, archiwizacja materiałów, a także prowadzenie działalności wystawienniczej, edukacyjnej oraz naukowo-badawczej. Prezentacji badań służyć będzie rocznik zatytułowany „Sacrum et decorum”, którego pierwszy numer zaprezentowano na konferencji. Będzie on ukazywał się w dwóch wersjach językowych: po polsku i angielsku.
Bp Edward Białogłowski, przemawiając na otwarciu konferencji naukowej przywołał słowa Ojca Świętego Benedykta XVI, który 20 grudnia 2008 r. podczas spotkania wykładowców i studentów Papieskiego Instytutu Archeologii Chrześcijańskiej powiedział: „Rozpowszechnianie wiedzy o sztuce i historii we wszystkich grupach społeczeństwa dostarcza współczesnym ludziom narzędzi pozwalających odnaleźć własne korzenie i czerpać z nich te elementy kultury i duchowości, które im pomogą nadać społeczeństwu prawdziwie ludzki wymiar”. Archiwa zakonne pełnią bardzo ważną rolę w dokumentowaniu sztuki sakralnej. O możliwościach badania sztuki sakralnej poprzez badanie archiwów zakonnych mówił o. prof. dr hab. J. Wanat, karmelita z Krakowa. Historię i osiągnięcia Instytutu Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych działającego na KUL-u w Lublinie przedstawił ks. dr Waldemar Żurek. Inny przykład dokumentowania rzeźby i środowiska artystów rzeźbiarzy prowadzonym w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku przedstawiła mgr Izabela Sosnowska-Kozieł.
Konferencja została ubogacona miniwystawą zatytułowaną „Wyrazić niewyrażalne. Prolog”, na której zgromadzono trzy prace, będące niejako kluczem do działalności wybitnych malarzy rzeszowskich i zarazem profesorów Uniwersytetu Rzeszowskiego: Stanisława Białogłowicza, Tadeusza Boruty i Tadeusza Wiktora. Otwarcie tejże wystawy prezentującej trzy kierunki we współczesnej sztuce sakralnej poprzedził znakomity komentarz dr Grażyny Ryba.
Pozostaje życzyć pracownikom Centrum wspaniałych osiągnięć w realizacji celów postawionych tejże instytucji naukowo-badawczej.